Abu Nuwas: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m r2.6.5) (Robot: Agnaynayon ka:აბუ ნუვასი
naipatarus manipud idiay en:Abu Nuwas http://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Abu_Nuwas&oldid=539288625
Linia 43:
 
Idi ubing pay laeng ni Abu Nuwas, isu ket inlako ti inana ti maysa a tiendero manipud idiay [[Basra]], Sa’ad al-Yashira.
Ni Abu Nuwas immalis ke napan idiay [[Baghdad]], a mabalin a kadkaduana ni Walibah ibn al-Hubab, ken kalpasan daytoy isu ket nadayegan para iti nasaririt ken makaangangaw a daniw, a saan a nagipanggep ti tinawtawid a tema ti desierto, ngem ti urbano a biag ket dagiti ragsak ti bino ken panaginimun (''khamriyyat''), ken naderrep nga angaw (''mujuniyyat''). Dagiti nakomisionado nga obrana ket mairan dagiti daniw ti panaganup, ti seksual a ti babbai ken lallaki, ken dagiti [[paneheriko]] kadagiti patronna. Isuna ket naindaksan para iti pananguyaw ken pasair, dagiti dua a kinaykayatna a tema ket ti seksual a kinabain ti lallaki ken ti seksual a di panagtiped ti babbai. Uray pay no ti panagrambakna iti "ayat" ti ubing a lalaki nga, isuna ket saan unay a simpatetiko kadagiti [[lesbianismo]], ken kankanayon a naguy-uyaw ti inpagpagarupanna kinaawan ti pannakakunkunana. Kinaykayatna ti mangsiddaaw ti kagimongan babaen ti nawaya a panagsurat a maipanggep kadagiti banag nga iparparit ti [[Islam]]. Mabalin nga isuna ti immuna nga Arabo a mannaniw a nagsurat ti maipanggep ti panagsalsal.
 
Ni Ismail bin Nubakht ket kinunana kenni Abu Nuwas: "Saanak pay a nakakita ti tao iti adadu a nawatiwat a panagadal ngem ni Abu Nuwas, wenno ti maysa, nga adda ti nabaknang a kinalagip, a nagtagikua laeng kadagit bassit a libro. Kalpasan ti ipupusayna nagbirbirukkami idiay balayna, ken nakabirukkami laeng ti maysa nga aklub ti libro a naglaon ti sangamanilia ti papael, a daytoy idi ket urnong kadagiti manmano nga panangisao ken gramatiko a panagpalpliiw."
{{pungol-nangruna}}
 
== Pannakapapanaw ken pannakabalud ==
Ni Abu Nuwas ket napilit idi a pumanaw idiay [[Ehipto]] para iti maysa a panawen, kalpasan ti panagsuratna ti maysa a naladingit a daniw a nangdaydayaw ti napili a [[Persia]]no a politikal a pamilia dagiti [[Barmakides]], ti nabileg a pamilia a nangrebba ket pinatay babaen ti kalipa, a ni [[Harun al-Rashid]]. Isuna ket nagsubli idiay Baghdad idi 809 kalpasan ti ipupusay ni Harun al-Rashid. Ti dimtengan apnnakaipangato ni Muhammad [[al-Amin]], ti duapuloket dua a tawen a libertino nga anak lalaki ni Harun al-Rashid (ken dati nga estudiante ni Abu Nuwas) ket nasayaat idi a gasat para kenni Abu Nuwas. Iti kinapudno, kaaduan kadagiti eskolar ket namatmati a ni Abu Nuwas ket nagsursurat tikaaduan kadagiti daniwna idi las-ud ti turay ni al-Amin (809-813). Ti kafayegan a naarian a komisionna idi ket ti maysa a daniw (ti 'Kasida') a sinuratna a pammadayaw kenni al-Amin.
 
"Segun kadagiti kritiko iti panawenna, isuna ti kalatakan amannaniw iti Islam." insurat ni F.F. Arbuthnot iti ''Dagiti Arabiko a Mannurat''. Ti kontemporariona a ni Abu Hatim al Mekki ket kankanayon a nagkunkuna a dagiti kaunegan a kabuksilan dagiti panunot ket nailemmneg ti sirok ti daga aginggana idi kinali ni Abu Nuwas.
 
Nupay kasta, ni Abu Nuwas ket naibalud idi ti kinabartek, dagiti natarugagay nga aramidna a nangsubok pay ti pasensia ni al-Amin. Ni Amin ket dimteng idi a [[Maikapat a Fitna|naparmek]] bbabaen ti puritano a kabsatna a lalaki, a ni [[Al-Ma'mun]],nga awan ti panangibturna kenni Abu Nuwas.
 
Adda dagiti naududi a panatunton a ti panagbutbuten ti pnnakaibalud ket nangaramid kenni Abu Nuwas a nangibabawi kadagiti duog nga ugalina ken nagbalin a relihioso unay, bayat a dagiti dadduma ket namatmati a dagiti kinaudi, a penetensia a daniw ket ket simple a naisurat laeng iti namnama a panangabak ti pakawan ti kalipa. Naibagbaga idi a ti sekretario ni al-Ma'mun a ni Zonbor ket linukona ni Abu Nuwas iti panangisurat ti maysa a pasair a sumuppiat kenni [[Ali]], ti maysa kabagian ti Propeta, bayat idi nabartek ni Nuwas. Ni Zonbor ket ingagarana idi a nagbasa ti daniw iti napigsa a timek iti publiko, ken nagisegsegurado ti agtultuloy a pannakabalud ni Nuwas. Depende ti biograpia a pagkitaan, ni Abu Nuwas ket mabalin a natay idiay pagbaludan babaen ni Ismail bin Abu Sehl, wenno ti dua.
 
== Legado ==
Ni Abu Nuwas ket naipanpanunotan a kas maysa kadagiti kalatakan iti literatura ti klasiko nga Arabiko. Isuna ket nakaimpluensia kadagiti adu a mannurat, a aks kenni [[Omar Khayyám]], ken ni [[Hafez|Hafiz]] — a dagitoy dua ket Persiano a mannaniw. Ti hedonistiko a karikatura ni Abu Nuwas ketagparparang kadagiti nadumaduma sarsarita ti [[Sangaribu ken Maysa a Rabrabii]]. Kadagiti kadayegan a naamammuan a daniwna ket dagiti aguy-uyaw ti "Olde Arabia" ti panagil-iliw para iti biag ti Beduino, ken nagregregget a nagdaydayaw ti baro a biag idiay Baghdad a kas ti nalawag a paggiddiatan.
 
Ti kinawaya ti panagiyekasna a naipangpangruna kadagiti banag nga iparparit babaen ti Islamic ket agtultuloy a mangtignay kadagiti rikna a panagtallikud dagiti sensura. Bayat a dagiti obrana ket nawaya naipabpablaak aginggana kadagiti nasapa a tawen ti maikaduapulo a siglo, idi 1932 ti immuna a nasensura nga edision dagiti obrana ket nagparang idiay Cairo. Idi 1976, ti maysa nga abut ti planeta a Merkurio ket nainaganan a kas pammadayaw kenni Abu Nuwas.<ref>[[Abu Nuwas (abut)]]</ref>
 
===Baghdad===
Ni [[Al-Khatib al-Baghdadi]], ti nagsurat ti Pakasaritaan ti Baghdad, ket insursuratna a ni Abu Nuwas ket naitabon idi diay kamposanto Shunizi idiay Baghdad.<ref>{{cite book|url=http://books.google.com/books?id=5DlbAAAAQAAJ&lpg=PA394&ots=4twy8GhFuH&dq=Abu%20Nuwas%20buried%20cemetery&pg=PA394#v=onepage&q=Abu%20Nuwas%20buried%20cemetery&f=false |title=Biograpiko a diksionario ni Ibn Khallikan - Google Books |publisher=Books.google.com |date= |accessdate=2010-09-12}}</ref>
 
Ti siudad ket adda dagiti nadumaduma a lugar a nainaganan para iti mannaniw. Ni Kalsada Abū Nuwās Street ket gumay-at iti daya nga igid iti [[Tigris]] nga isu daytoy idi ti pakaipabpabuyaan a paset ti siudad.<ref>{{cite web|author=Related Articles |url=http://www.britannica.com/EBchecked/topic/2290/Abu-Nuwas-Street |title=Kalsada Abu Nuwas (kalsad, Baghdad, Irak) - Britannica Online Encyclopedia |publisher=Britannica.com |date= |accessdate=2010-09-12}}</ref> Ti Parke Abu Nuwas ket mabirukan pay idiay iti 2.5-kilometro a kaatiddog a baetan ti Rangtay Jumhouriya ken ti maysa aparke a gumay-at tikarayan idiay Karada idiay asideg ti Rantay ti maika-4 iti Hulio.<ref>{{cite web|url=http://www.dvidshub.net/news/221/walk-park |title=DVIDS - Dandamag -Ti Pannagna iti Parke |publisher=Dvidshub.net |date= |accessdate=2010-09-12}}</ref>
 
==Swahili a kultura==
Ti [[Swahili a kultura ]] iti Daya nga Aprika ti Nagan ni Abu Nuwas ket nadayeg a kas kenni Abunuwasi. Ditoy ket naikapet kadagiti adu a bilang ti sarsarita a nanagana iti [[Nasreddin]], Guha wenno "ti Mullah" iti folk a salaysay ken literatura dagiti Islamiko a kagimongan. Kadagitoy a salaysay ni Abunuwasi ket manglukluko kadagiti naagum,nabaknang a lallaki ken nagibalbales iti napanglaw a tattao.
 
Ti taga-[[Tanzania]] nga artista ani Godfrey Mwampembwa ([[Gado (komiks)|Gado]])ket nagpartuat ti maysa a [[Pagsasao a Swahili|Swahili]] a komiks a libro a tinawtawagn ti ''Abunuwasi'', nga adda dagiti pannakaampon kadagiti tallo a sarsarita ti Abunuwasi.<ref name="Pilcher">Pilcher, Tim ken Brad Brooks. (Pangyuna: Dave Gibbons). ''Ti Kammasapulan a Pagsurotan ti Lubong ti Komiks''. ''Collins ken Brown''. 2005. 297.</ref> Ti libro ket inpablaak babaen ti Sasa Sema Publications idi 1996.<ref>[http://www.amazon.com/Abunuwasi-Gado/dp/9966960902 Amazon.com: Abunuwasi (Swahili nga Edision) (9789966960900): Gado: Liblibro]</ref>
 
== Dagiti patarus ==
* ''O Tribu nga Agay-ayat kadagiti Ubbing a Lallaki''. [[Hakim Bey]] (Entimos a Pagmalditan/ Kagimongan ti Abu Nuwas, 1993). Nga adda ti naeskolar a biograpiko a salasay kenni Abu Nuwas, kaaduan a naala manipud ti biograpiko nga inkabil ''Ti Ensiklopedia iti Islam'' babaen ni Ewald Wagner.
* ''Bartek a Panagramrambak kadagiti Gazelle, Homoerotiko a Kankanta iti Duog a Baghdad''. Sangapulo ket pito a dandaniw babaen ni Abu Nuwas nga inpatarus babaen ni Jaafar Abu Tarab. (iUniverse, Inc., 2005).
* Jim Colville. ''Dandaniw ti Bino ken Panagramrambak: Ti Khamriyyat kenni Abu Nuwas.'' (Kegan Paul, 2005).
 
== Adu pay a mabasbasa ==
Line 53 ⟶ 82:
| coauthors =
| year = 1997
| title = Ti Bino a Kantakanta ititi Klasiko ngaa Arabiko a Daniw: Ni Abu Nuwas ken ti Literario a TawidanTradision
| publisher = Open University Press
| isbn = 0-19-826392-9
Line 71 ⟶ 100:
| editor = [[Moshe Lazar]]
| year = 1989
| title = Dagiti Daniw ti Ayat iti Tengnga a Panpanawen
| chapter = TheTi CarePanagaywan andken FeedingPanagpakan ofkadagiti GazellesGazelleMedievaldaniw Arabicti andayat Hebrewti loveMediebal poetrynga Arabiko ken Hebreo
| publisher = Unibersidad ti George Mason a Pagmalditan
| pages= 95–118
Line 80 ⟶ 109:
| author = Frye, Richard Nelson
| year =
| title = Ti Nabalitokan a PanawenPanaen ti Persia
| publisher =
| page= 123
Line 92 ⟶ 121:
}}
 
==PaammoDagiti nota==
{{Refbegin}}
* <cite id="fn_a">[[#fn a back|NoteNota a:]]</cite> Agdumaduma dagiti taudan: Ti Garzanti ket agitited ti petsa a panakaipasngay iti 756 wenno 758 ken ti petsa nga ipupusay a kas circa 814,<ref><cite id="GA">{{cite book |title=Enciclopedia Garzanti della letteratura |last=Garzanti |first=Aldo |authorlink=Aldo Garzanti |year=1974 |origyear=1972 |publisher=[[Garzanti]] |location=Milan |page=2 |language=Italiano}}</cite></ref> bayat a ni Dona S. Straley ket agitited ti circa 756 aginggana ti circa 810.<ref>{{cite book |first=Dona S. |last=Straley |title=TheTi undergraduate'ssaan companionanagturpos toa Arabkumadduan writersdagiti andArabo theira webmannurat sitesken dagiti stioda iti web |year=2004 |publisher=[[Libraries Unlimited]] |page=30 |isbn=1-59158-118-4 |id=ISBN 978-1-59158-118-5}}</cite></ref>
{{Refend}}
 
== PinagibasaranDagiti nagibasaran ==
{{reflist|colwidth=30em}}
 
== Dagiti silpo ti ruar ==
{{Wikiquote-inline|Abu Nuwas}}
* [http://www.al-funun.org/al-funun/images/abu_nuwas.html Al-Funu.Org: Abu Nuwas]
*[http://www.dailystar.com.lb/article.asp?edition_id=10&categ_id=4&Article_id=5267 Abu Nawas, ti Persiano nga Arabo] Babaen ni Tamim al-Barghouti, Martes, Hunio 15, 2004
 
{{DEFAULTSORT:Nuwas, Abu}}
Line 112 ⟶ 143:
[[Kategoria:Tattao ti Iraki a kaputotan]]
[[Kategoria:Dagiti Iraki a mannurat]]
[[Kategoria:Tattao nga Arabo ti IranianiIrani a kaputotan]]
[[Kategoria:Dagiti Iraki Shi'a a Muslim]]
[[Kategoria:Dagiti mannaniw ti Abasi a paset ti panawen]]
Line 122 ⟶ 153:
[[Kategoria:LGBT a pakasaritaan sakbay ti maika-19 a siglo]]
[[Kategoria:Dagiti LGBT a Muslim]]
[[Kategoria:Nangruna nga artikulo]]
 
[[als:Abu Nuwas]]