Sasao nga Apro-Asiatiko: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m Ni Lam-ang ket inyalisna ti panid Dagiti pagsasao nga Aproasiatika idiay Sasao nga Apro-Asiatiko: pabassiten ti titulo
m Kopia urnos (bassit)
Linia 1:
{{Infobox pamilia ti pagsasao
|name=AproasiatikaAproasiatiko
|region=[[Sara iti ÁprikaAprika]], [[Amianan nga ÁprikaAprika]], [[Sahel]], ken [[Tengnga a Daya]]<ref name="Nanjira"/>
|familycolor=Afro-AsiaticAproasiatiko
|family=Maysa kadagiti kangrunaan a pamilia ti pagsasao iti lubong
|protoname=[[Pagsasao a Proto-AproasiatikaAproasiatiko|Proto-AproasiatikaAproasiatiko]]
|child1=[[Dagiti pagsasaoSassao a Semitiko|SemitikoGrupo a grupoSemitiko]]
|child2=[[Dagiti pagsasaoSassao a BerberBerebere|BerberGrupo a grupoBerebere]]
|child3=[[Dagiti pagsasaoSassao nga Ehiptiano|EhiptianoEhipsio]]
|child4=[[Dagiti pagsasaoSassao a Chadic|ChadicGrupo a grupoChadic]]
|child5=[[Dagiti pagsasaoSassao a Cushitic|CushiticGrupo a grupoCushitic]]
|child6=[[Dagiti pagsasaoSassao nga Omotiko|OmotikoGrupo anga Omotiko grupo]] (naisuppiatan ti panakairaman)<ref name="Sands2009">Sands, Bonny (2009). "Ti Dibersidad a Liguistika it Aprika". Pagsasao ken Lingguistika a Kompas 3/2 (2009): 559–580, 10.1111/j.1749-818x.2008.00124.x</ref>
|iso2=afa
|iso5=afa
Linia 17:
}}
 
DagitiTi '''Pagsasaosasao nga AproasiatikaAproasiatiko''' ken makunkuna pay a '''Hamito-Semitiko''' ket nakabuklan iti maysa kadagiti kadakkelan a [[Pamilia ti pagsasao|pamilia dagiti pagsasao]], nga addaan kadagiti agarup a 375 a sibibiag a pagsasao.<ref name="ethnologue.com">[http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=52-16 Ethnologue a pamili a nagtaudan dagiti pagsasao nga AproasiatikaApro-asiatiko]</ref> Ti pilo ket naisasao babaen ti sunorok a 300 a riwriw a tattao, a kangrunaan kadagitoy ket naiwarwaras idiay [[Tengnga a Daya]], [[AminanAmianan nga ÁprikaAprika]], ti [[Sara iti ÁprikaAprika]], ken dagiti paset iti [[Sahel]].<ref name="Nanjira">Daniel Don Nanjira, ''[http://books.google.ca/books?id=LZuxGsXVPoMC&pg=PA52#v=onepage&q&f=false Ganganaet nga Annuroten ken Diplomasia ti Áprika: Manipud ti tag-ugma aginggana ti maika-21 a Siglo]'', (ABC-CLIO: 2010).</ref>
 
TI kaaduanKaaduan kadagiti naisasao nga AproasiatikaApro-asiatiko a pagsasao ket ti [[Pagsasao nga Arabiko|Arabiko]], a mairaman amin dagiti bukodna a [[sabsabali a kita iti Arabiko|sabsabali a kita ti panagsarsarita]], nga addaan ti 230 a riwriw a patneng nga agsasao, a kaaduan a maisasao idiay Tengnga a Daya ken Amianan nga Aprika.<ref>[http://books.google.com/books?id=PxJrB_OKn04C&printsec=frontcover#PPA27,M1 Dagiti Pagsasao iti Lubong]</ref> Ti maikadua a kaaduan dagit agsasao ket ti Aproasiatika a pagsasao ti [[pagsasao a BerberBerebere]], nga amin dagiti dialekto na, a maisasao idiay [[Morocco]], [[AlgeriaArhelia]], [[LibyaLibia]] ken ti ballasiw ti amainamin iti Amianan nga Aprika ken ti Let-ang ti Sahara. Ti BerberBerebere ket maisasao ti agarup a 25 aginggana ti 35 a riwriw a tattao. Dagiti dadduma pay a kaaduan a maisasao nga AproasiatikaAproasiatiko a pagsasao ket dagiti [[Pagsasao nga Amariko|Amariko]], ti nailian a pagsasao iti [[Ethiopia]], ng aaddaan ti 18 a riwriw a patneng nga agsasao; ti [[Pagsasao a Somali|Somali]], a maisasao ti agarupa a 12 riwriw a tattao idiay [[Kalatakan a Somalia]]; ken [[Pagsasao a Hausa|Hausa]], nga agserserbi a kas [[lingua franca]] iti kaaduan a paset iti [[Sahel]], nga addan ti 25 a riwriw nga agsasao.<ref name="ethnologue.com"/> Ti mapatinayon pay kadagiti pagsasao a naisasao iti tatta nga aldaw, ti AproasiatilaApro-asiatiko ket mairaman na dagiti dadduma a taga-ugma a pagsasao, a kas ti [[Pagsasao nga EhiptianoEhipsio|Taga-ugma nga EhiptianoEhipsio]], [[Naibiblia nga Hebreo]], ken [[Pagsasao nga Akadia|Akadia]].
 
==Etimolohia==
Ti sao nga "AproasiatikaAproasiatiko" (kadawyan a naipangiletra tattan nga Apro-Asiatiko) ket pinartuat babaen ni [[Maurice Delafosse]] (1914). Saan a kadawyan nga inususar aginggana idi inampon babaen ni [[Joseph Greenberg]] (1950) idi sinukatan na ti immuna a sao a "Hamito-SemitikaSemitiko", kalpasan ti panangipakitanan a ti [[Hamitiko]] ket maysa a [[parapiletiooparapiletio]] a panakaigrupo. Ti sao a "Hamito-SemitikaSemitiko" ket maususar pay laeng kadagiti akademia nga ugugali iti dadduma a pagilian ti Europa. Adu kadagit mannurat ket suksukatan da ti "Apro-AsiatikaAsiatiko" iti "Aprasian", wenno, pampanunutan dagiti kapanunutanmkapanunutan a daytoy ket adadu nga Aprikano ngem Asiano, "Afrasan". Dagiti tigga-maysa nga eskolar ket tawtawagen da ti pamilia nga "Erythraean" (Tucker 1966) ken "Lisramic" (Hodge 1972).
 
==Panakaiwarwaras ken sangsanga==
[[Image:afroasiatic.svg|thumb|right|500px|Adda dagiti naisingasing dagiti linguistalingguista para iti panakaigrupo ti kaunegan ti AproasiatikaApro-asiatiko]]
Ti pamilia ti pagsaso nga Aproasiatika ket kadawyan a maipanunutana a mairaman dagiti sumaganad a sangsanga:
 
* [[Dagiti pagsasaoSasao a Semitiko|Semitiko a grupo]]
* [[Dagiti pagsasaoSasao a BerberBerebere|BerberGrupo a grupoBerebere]]
* [[Dagiti pagsasaoSasao nga EhiptianoEhipsio|EhiptianoEhipsio]]
* [[Dagiti pagsasaoSasao a Chadic|ChadicGrupo a grupoChadic]]
* [[Dagiti pagsasaoSasao a Cushitic|CushiticGrupo a grupoCushitic]]
* [[Dagiti pagsasaoSasao nga Omotiko|OmotikoGrupo anga Omotiko grupo]]
 
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
 
== KasilpoDagiti itisilpo ti ruar==
* [http://www.nacal.org NACAL] konferensiakonperensia iti Amianan nga Amerika para iti Lingguistika nga AproasiatikaAprooasiatiko
* [http://www.ethnologue.com/show_family.asp?subid=89997 Ethnologue]
 
[[Kategoria:PagsasaoDagiti ngapamilia Afro-Asiaticati pagsasao| ]]