Naturay nga estado: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
Auric (tungtungan | aramid)
mNo edit summary
m Nagsimpa kadagiti biddut ti CS1
Linia 2:
Ti '''naturay nga estado''' ket isu ti politikal a gunglo nga adda ti [[naitengngaan a gobierno]] nga adda ti kangatuan a nawaya a katurayan iti maysa a heograpiko a lugar.<ref>"Dagiti bileg ti akin ruar a kinaturay iti paset ti Estado ket saan nga agkamkammatalek iti pammaneknek a panagited iti daytoy iti Batay-linteg. ... Ti Estado ket met a kompleto a naturay no awan ti pakaitunosanna kadagiti sabali a kameng kadagiti pamilia ti pagilian ti karbengan ken bileg iti pagobraan kadagiti sangalubongan a pannakibiag a maipadpada iti karbengan ken bileg kadagiti sabali nga estado. Dagitoy a bileg ti Estado ket mangiraman ti bileg ti panangirangarang ti gubat wenno makibinglay iti maysa a gubat, ti mangileppas ti kappia, ti mangaramid kadagiti tulagan, ken mangtaripatu kadagiti diplomatiko a pannakibiang kadagiti sabsabali nga estados." — {{Cite BAILII |country=ie |litigants=Crotty v An Taoiseach |court=IESC |year=1987 |num=4 |date=1987-04-09}}</ref> Daytoy ket adda ti agnanayon a [[populasion]], maysa a [[gobierno]], ken ti pannakabael a sumrek kadagiti [[Sangalubongan a pannakibiang|pannakibiang]] kadagiti dadduma a naturay nga estado.<ref>Kitaen dagiti sumaganad:
*{{Cite book|title=International law|first1=Malcolm Nathan|last1=Shaw|year=2003|publisher=Unibersidad ti Cambridge a Pagmalditan|page=178|quote=Artikulo 1 iti [[Montevideo Convention|Montevideo a Taripnong]] kadagiti Karbengan ken dagiti Rebbeng dagiti Estado, idi 1933 ket nagikabil kadagiti kaaduan a naaw-awat a pagannurotan iti pagsurotan iti pannaka-estado iti sangalubongan a linteg. Nangibagbaga a ti estado a kas maysa a sangalubongan a tao ket nasken nga agtagtagikua kadagiti sumaganad nga an-anay: '(a) ti agnanayon a populasion; (b) ti naipalawagan a teritorio; (c) gobierno; ken (d) pannakabael a sumrek kadagiti pannakibiang kadagiti sabali nga estado'}}
*{{Cite book|title=Perspectives on international law|editor1-first=Nandasiri|editor1-last=Jasentuliyana|publisher=Kluwer Law International|year=1995|page=20|quote=Kadagiti pakaikeddengan ti Estado, dagiti tradisonal a pannagipalplawagpannagipalpalawag a naited para iti Montevideo a Taripnong ket agtaltalinaay a sapasap a naaw-awat.}}</ref> Daytoy ket kadawyan pay a maaw-awatan a daytoy ket maysa nga estado a saan nga agkamkammatalek iti wenno suheto ti aniaman a bileg wenno estado.<ref>Kitaen dagiti sumaganad:
*{{Cite book|title=Dagiti elemento ti sangalubongan a linteg: nga adda ti panagiladawan ti pakasaritaan ti siensia|first1=Henry |last1=Wheaton|publisher=Carey, Lea & Blanchard |year=1836|page=51|quote=Ti naturay nga estado ket sapsap a naipalpalawagan iti aniaman a pagilian wenno tattao, urayno aniamanania man a porma ti kabukbukodanna a kaunegan a batay-linteg, a mangibukbukodan a naturay a mangituray kaniana kadagiti ganganaet a turay.}}
*{{Citation|title=sovereign|work=Ti Amerikano a Tinawtawid a Diksionario iti pagsasao nga IngglesIngles|edition=Maika-4|publisher=Houghton Mifflin Company|year=2004|accessdate=21 Pebrero2010Pebrero 2010|url=http://dictionary.reference.com/browse/sovereign|quote=adj. 1. Kabukbukodan nga agturturay; nawaya: ti naturay nga estado.}}
*{{Citation|title=naturay|work=Ti Baro nga Oxford a Diksionario ti Amerikano|edition=Maika-2|year=2005|publisher=Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan|place=Oxford|isbn=0-19-517077-6|quote=panangilasin ... [ pammadayaw. ] (iti maysa nga estado wenno pagilian) napno a nawaya ken mangikedkeddeng kadagiti bukodna a pannakibiang.}}</ref> Ti kaada weeno pannapapukaw ti maysa nga estado ket maysa a saludsod iti kinapudno.<ref name="Lalonde2002">{{cite book |url=http://books.google.com/books?id=x7qEqVpq9poC |title=Panagikeddeng kadagiti pagbeddengan iti maysa a naisuppiatan a lubong: ti papel ti uti possidetis |first=Suzanne |last=Lalonde |chapter=Dagiti pangipalpalagip ti pampanid |publisher=McGill-Queen's Press - MQUP |year=2002 |isbn=978-0-7735-2424-8 |page=181}}</ref> Bayat a segun ti nairangaran a teoria ti pannakabigbigan ti estado ket mabalin a rumsua nga awan ti [[Diplomatiko a pammigbig|pannakabigbigan]] babaen dagiti dadduma nga estado, dagiti saan a nabigbigan nga estado ket kadawyanda a marigatan a mangsapul a mangisanay ti napno a panagaramid ti tulagan kadagiti bileg ken makibinglay kadagiti [[Diplomasia|diplomatko]] a pannakibiang kadagiti sabali a naturay nga estado.