Rebision manipud idi 16:44, 10 Pebrero 2015 urnosen Lam-ang (tungtungan \| aramid) Dagiti administrador ti interface, Dagiti administrador 182,014 edits m Kopia urnos (bassit) ← Nadadaan nga urnos		Rebision manipud idi 16:49, 10 Pebrero 2015 urnosen ibabawi Lam-ang (tungtungan \| aramid) Dagiti administrador ti interface, Dagiti administrador 182,014 edits m Nagsimpa ti panangiletra/gramatika Etiketa: Bisual a panagurnos Barbaro nga urnos →
Linia 96: Iti igid ti kaatiddogna, ti Andes ket napisi kadagiti nadumaduma a kabambantayan, a dagitoy ket nailaslasin baaben kadagiti naipakatengngaan a [[depresion (heolohia)\|depresion]]. Ti Andes ket isu ti pakabirukan kadagiti adu a nangato a [[banak]] – nga adda kadagitoy ti mangsangsangaili kadagiti nangruna a [[siudad]] a kas ti [[Quito]], [[Bogotá]], [[Arequipa]], [[Medellín]], [[Sucre]], ken [[La Paz]]. Ti makunkuna a [[Altiplano\|banak Altiplano]] ket isu ti maikadua a kangatuan a banak kalpasan ti [[Tibetano a banak]]. Ti Andes a kabambantayan ket isu ti kangatuan a kabambantayan ti lubong iti ruar ti Asia. Ti kangatuan a pantok, ket ti Bantay [[Aconcagua]], nga agpangato ti kangatona ti agarup a {{pagbaliwen\|6962\|m\|ft\|abbr=on}} iti ngato ti [[lessaad ti baybay]]. Ti [[Pantok (topograpia)\|pantok]] ti [[Chimborazo (bulkan)\|Chimborazo]] idiay Andes ti Ecuador ket ad-adayo manipud ti sentro ti Daga ngem ti animan a lokasion iti rabaw ti Daga, gapu ti [[ekuatorial a baskag]] a nagbanagan manipud ti [[panagtayyek ti Daga]]. Dagiti kangatuan a [[bulkan]] iti lubong ket mabirukan idiay Andes, a mairaman ti [[Ojos del Salado]] idiay pagbeddengan ti Chile-Arhentina nga agpangato ti 6,893 m (22,615 ~~pié~~kadapan). Adda dagiti sumurok a limapulo nga Andino a bulkan ti nga agpangato pay ti 6,000 m (19,685 ~~pié~~kadapan). ==Nagan== Ti etimolohia ti balikas nga ''Andes'' ket naisuppiatan idin. Ti kangrunaan a konsenso ket naala daytoy manipud ti [[pagsasao a Quechua\|Quechua]] a balikas ti ''anti'', a ti kaibuksilanna ket ti "nangato apantok". Adda dagiti dadduma a namatmati a ti ''Andes'' ket nagtaud manipud ti ''[[Anti Suyu]]'', maysa kadagiti uppat a rehion ti [[Inca nga imperio]]. Urayno kasta daytoy ket mabalin a balikas ti ''Antisuyo'' a naala manipud ti panagusar iti ''Anti'' a manginagan kadagiti kabambantayan. Dagiti ~~pannkaala~~pannakaala manipud ti [[Pagsasao nga Espaniol\|Espaniol]] nga ''andén'' (iti kapanunotan a panagtalon [[terasa (agrikultura)\|terasa]]) ket naisingasing pay idi, ngem daytoy ket naikedkeddeng a saan a husto. [[Papeles:A black and white photo of a lake in the Andes Mountains.jpeg\|thumb\|Antizana, [[ Ecuador ]] ]] Linia 107: # Ti Akin-abagatan nga Andes (abagatan ti [[Llullaillaco]]) idiay Arhentina ken Chile;<br> # Ti Tengnga nga Andes idiay Ecuador, Peru ken Bolivia<br> # Ti Akin-amianan nga Andes (amianan ti Nudo de [[Pasto]]) idiay Venezuela ken Colombia a mangbukel kadagiti tallo anga agaariping a kabambantayan, ti ~~akin-laud~~akinlaud, tengnga, ken akindaya a kabambantayan. (Ti kordiliera ~~occidental~~ti laud, ~~central~~sentral, ken ~~oriental~~daya). Idiay akin-amianan a paset ti Andes, ti naiputong a [[Sierra Nevada de Santa Marta]] a kabambantayan ket naikedkeddeng a kas paset ti Andes. Ti akin-daya a kabambantayan ti Colombia ket is-isu laeng ti gumay-at iti Venezuela.<ref name="andesmap">[http://andes.zoom-maps.com/ Andes travel map]</ref> Ti termino a ''kordilera'' ket nagtaud manipud ti Espaniol a balikas ti "cuerda", a kayatna a ~~swen~~sawen ket "tali". Ti Andes a kabambantayan ket {{pagbaliwen\|200\|km\|mi\|0\|abbr=on}} iti kalawa iti amin a kaatiddogna, malaksid idiay Boliviano a paglap-itan nga idiay ket agarup a {{pagbaliwen\|640\|km\|mi\|0}} iti kalawa. Dagiti isla ti Olandes a Karibe ti [[Aruba]], [[Bonaire]], ken [[Curaçao]], a naisanglad idiay [[Baybay Karibe]] idiay pantar ti Venezuela, a naipagpagarup a nagirepresenta kadagiti nailenned a pantok iti adayo unay nga akin-amianan a baras ti kabambanatayan ti Andes, ngem dagiti agdama a heolohiko a panagadadal ket mangipakpakita a ti kastoy a panagipalpalaka ket saan a mangikeddeng ti narikut a tektoniko a pagbeddengan a baetan ti Abagatan-Amerikano ken dagiti plato ti Karibe.<ref>{{cite journal \| last = \| first =

Andes: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision