Eritrea: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m nagsimpa |
||
Linia 4:
|native_name =
{{unbulleted list
| {{lang|ti|ሃገረ ኤርትራ}}{{nbsp|2}}<small>{{transl|ti|
| {{lang|ar|دولة إرتريا}}{{nbsp|2}}<small>{{transl|ar|ALA|
}}
|common_name = Eritrea
Linia 11:
|image_coat = Emblem of Eritrea (or argent azur).svg
|symbol_type = Tatak
|image_map = Eritrea (orthographic projection).svg
|image_map2 = Eritrea - Location Map (2013) - ERI - UNOCHA.svg
|national_anthem = ''[[Ertra, Ertra, Ertra]]''<br />{{small|''Eritrea, Eritrea, Eritrea''}}<br />[[
|official_languages =
{{hlist|[[Pagsasao a Tigrinya|Tigrinya]],<ref name="multilingualism">{{cite journal |last=Hailemariam |first=Chefena |author2=Kroon, Sjaak |author3=Walters, Joel |title=Multilingualism and Nation Building: Language and Education in Eritrea |journal=Journal of Multilingual and Multicultural Development |volume=20 |issue=6 |pages=474–493 |year=1999 |url=http://www.chr.up.ac.za/chr_old/indigenous/documents/Eritrea/Report/Multilingualism%20and%20Nation%20Building%20Language%20and%20Nation%20Building%20in%20Eritrea.pdf |accessdate=4 Abril 2012 |doi=10.1080/01434639908666385}}</ref><ref name="CIA">{{CIA World Factbook link|er|Eritrea|accessdate=28 Pebrero 2013}}</ref> [[Literario nga Arabiko|Arabiko]],<ref name="multilingualism" /><ref name="CIA" /> [[Pagsasao nga Ingles|Ingles]]<ref name="CIA" />}}
|demonym = Eritreano
|ethnic_groups =
Linia 31:
|coordinates = {{Coord|15|20|N|38|55|E|type:city}}
|largest_city = kapitolio
|government_type = [[Maymaysa a partido nga estado]]<br
|leader_title1 = Presidente
|leader_name1 = Isaias Afwerki
|legislature = [[Nailian nga Asemblia (Eritrea)|Nailian nga Asemblia]]
|sovereignty_type = [[Pannakawayawaya]] {{nobold|manipud
|established_event1 = Patingga ti [[Italiano nga Eritrea]]
|established_date1 = Nobiembre 1941
|established_event2 = Patingga ti bilin ti [[Nagkaykaysa a Pagarian]]
|established_date2 = 1951
|established_event3 =''[[De facto]]'' pannakawayawaya ti [[Etiopia]]
Linia 46:
|area_rank = Maika-101
|area_km2 = 117,600
|area_sq_mi = 45,405
|percent_water = 0.14%
|population_estimate = 6,536,000
Linia 54:
|population_census_year = 2008
|population_density_km2 = 51.8
|population_density_sq_mi = 111.7
|population_density_rank = Maika-154
|GDP_PPP = $4.647 bilion<ref name="imf2">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=49&pr.y=12&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=643&s=PPPGDP%2CPPPPC&grp=0&a= |title=Eritrea |publisher=Internasional a Pundo ti Panguartaan|accessdate=1 Oktubre 2014}}</ref>
|GDP_PPP_year = 2014
|GDP_PPP_per_capita = $710<ref name="imf2" />
|GDP_nominal = $3.881 bilion<ref name="imf1">{{cite web |url=http://www.imf.org/external/pubs/ft/weo/2014/01/weodata/weorept.aspx?pr.x=29&pr.y=7&sy=2014&ey=2014&scsm=1&ssd=1&sort=country&ds=.&br=1&c=643&s=NGDPD%2CNGDPDPC&grp=0&a= |title=Eritrea |publisher=Internasional a Pundo ti Panguartaan |accessdate=1 Oktubre 2014}}</ref>
|GDP_nominal_year = 2014
|GDP_nominal_per_capita = $593<ref name="imf1" />
|Gini_year = |Gini_change = <!--increase/decrease/steady--> |Gini = <!--number only--> |Gini_ref = |Gini_rank =
|HDI_year = 2013
Linia 80:
}}
Ti '''Eritrea''' ({{IPAc-en|ˌ|ɛr|ɨ|ˈ|t|r|eɪ|.|ə}} wenno {{IPAc-en|ˌ|ɛr|ɨ|ˈ|t|r|iː|ə}};<ref name=":0">{{cite web|url=http://www.merriam-webster.com/dictionary/eritrea |title=Merriam-Webster Online |publisher=Merriam-webster.com |date=25 Abril 2007 |accessdate=2 Mayo 2010}}</ref> {{lang-ti|ኤርትራ}}
Ti Eritrea ket muti-etniko a pagilian ken adda kadagiti siam a mabigbig a grupgrupo ti etniko. Daytoy ket addaan iti agarup nga innem a riwriw nga agnanaed. Kaaduan kadagiti agnanaed ket makasao kadagiti pagsasao nga [[Sasao nga Apro-Asiatiko|Apro-Asiatiko]] ken mabalin a dagiti sanga ti [[Sassao a Semitiko|Semitiko]] wenno [[Sasao a Kushitiko|Kushitiko]]. Kadagitoy a komunidad, ti [[Tigray-Tigrinya|tattao a Tigray-Tigrinya]] ket mangaramid ti agarup a 55% iti populasion, nga iti met [[tattao Tigre]] ket mangbukel ti agarup a 30% kadagiti agnanaed. Iti pay maipatinayon, adda met dagiti bilang ti etniko a minoridad ti [[Tattap a Nilotiko|Nilotiko]] nga agsasao iti [[Sasao a Nilo-Sahara|Nilo-Sahara]]. Kaaduan ti tattao iti teritorio ket agraraemda iti [[Kristianidad]] wenno [[Islam]].<ref name=CIA />
Ti [[Pagarian ti Aksum]] a mangsakop iti kaaduan iti moderno nga aldaw nga Eritrea ken [[Rehion ti Tigray|akin-amianan nga Etiopia]], ket mabalin a rimmang-ay idi immuna wenno maikadua a sigsiglo<ref name="Munro-Hay57">Munro-Hay, Stuart (1991) [http://www.dskmariam.org/artsandlitreature/litreature/pdf/aksum.pdf Aksum: An African Civilization of Late Antiquity]. Edinburgh: University Press, p. 57 {{ISBN|0-7486-0106-6}}.</ref><ref name="Paul B. Henze 2005">Henze, Paul B. (2005) ''Layers of Time: A History of Ethiopia'', {{ISBN|1-85065-522-7}}.</ref> ken nagampon iti [[Ortodokso a Simbaan ti Eritrea|Kristianidad]] babaen idi naparukma ti Ehipto idi panawen ti Islam.<ref>[http://workmall.com/wfb2001/ethiopia/ethiopia_history_ethiopia_and_the_early_islamic_period.html Aksumite Ethiopia]. Workmall.com (24 Marso 2007). Naal aidi 3 Marso 2012.</ref> Idi mediebal a panpanawen, kaaduan ti Eritrea ket natnag babaen ti [[Medri Bahri|Pagarian ti Medri Bahri]] ken adda met ti basbassit a rehion a kas paset ti [[Hamasien|Republika ti Hamasien]].
Ti pannakapartuat ti moderno nga aldaw nga Eritrea ket nagresultaan dagiti nawaya a pagarian ken dagiti nadumaduma a basalo nga estado iti imperio ti Etiopia ken ti [[Habesh Eyalet|Imperio nga Otomano]] ken kanungpalan a nagresultaan ti pannakaporma iti [[Italiano nga Eritrea]]. Idi 1947 ti Eritrea ket nagbalin a paset ti pederasion ti Etiopia, ti [[Pederasion ti Etiopia ken Eritrea]]. Ti simmarsaruno a pannakaikapetna iti Etiopia ket nakaiturongan iti [[Gubat ti Wayawaya ti Eritrea]] ken nakatungpalan iti pannakawayawaya ti Eritrea kalpasan ti [[reperendum ti wayawaya ti Eritrea idi 1993|reperendum]] idi Abril 1993. Nagtultuloy dagiti panagriringgor a nagbaetan ti Eritrea ken Ethiopia a nakaiturongan ti [[Gubat ti Eritrea–Etiopia]] idi
Ti Eritrea ket kameng ti [[Kappon ti Aprika]], ti [[Nagkaykaysa a Pagpagilian]] ken ti [[IGAD]], aken maysa nga agpalpaliiw iti [[Liga ti Arabo]].
== Dagiti nagibasaran ==
{{Reflist}}
Linia 95:
{{Commons-inline}}
{{Wikivoyage-inline}}
* [http://www.shabait.com/index.php Ministro ti Pakaammo ti Eritrea]
* {{CIA World Factbook link|er|Eritrea}}
* {{dmoz|Regional/Africa/Eritrea}}
| |||