Bakir: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Ti '''bakir''' wenno '''kabakiran''', ket maysa a lugar nga addaan iti nasamek a [[kayo|kaykayo]]. Kasla dagiti siudad, daytoy ket segun kadagiti nadumaduma a panangipalpalawag iti kultura, no ania iti maikeddeng a bakir ket adu ti pagdumadumaanna iti kadakkel ken adda dagiti nadumaduma a pannakaidasig segun no kasano ti nakaibuklan ti bakir.<ref>Lund, H. Gyde (coord.) 2006. 'Dagiti pannakaipalplawag iti bakir, Panagtarikayo, Panagaramid ti bakir, ken Panagmula iti kayo'. Gainesville, VA: Dagiti Serbisio ti Pakaamo iti Bakir. Magun-od manipud tiiti: [http://home.comcast.net/~gyde/DEFpaper.htm ComcastNet-gyde].</ref> Ti bakir ket kadawyan a ti maysa a lugar nga adu ti kayona ngem ti ania man a natayag a nasamek iti mulmula ket mabalin a maipanunotan a bakir, uray dagiti adda iti sirok ti danum a kas dagiti [[bakir ti kelp]], wenno ti saan a mula a kas ti [[fungi]],<ref>{{Cite book

| isbn = 1-58008-579-2}}</ref> ken [[bakteria]]. Dagiti bakir ti kayo ket abbonganna ti agarup a 9.4 porsiento iti rabaw ti [[Daga (planeta)|Daga]] (wenno 30 porsiento iti dagup a kadakkel ti daga), urayno idi ket ad-adu ti inabbonganda (agarup a 50 porsiento iti dagup a kadakkel ti daga). Dagityo ket agannongda a kas dagiti [[pagtaengan (ekolohia)|pagtaengan]] para kadagiti organismo, mangtimbeng ti [[siklo ti danum |hidrolohiko a panagayus]], ken mangkonserba iti [[daga]], a mangbukel daytoy ti maysa kadagiti kangrunaan nga aspeto iti [[biospera]].

Ti kadawyan a bakir ti kayo ket buklen iti ngato a balawbaw ([[balawbaw (biolohia)|balawbaw]] wenno akin-ngato a tuon ti kayo) ken ti [[understory|sub-boske]]. Ti sub-boske ket kaaduan pay a nabingbingay kadagiti tuon ti babassit a kayo, tuon ti yerba, ken ti tuon ti lumot ken dagiti mikrobio iti daga. Kadagiti narikut a kabakiran, adda pay ti nasayaat a naipalplaawagnaipalpalawag nga akin-baba a tuon ti kayo.

Dagitibakir ket sentro kadagiti amin a a biag ti tao gaputagapu ta dagitoy ket mangited ti maysa nga agdumaduma a sakopsakup dagiti rekurso: agipenpenda iti karbon, makatulondamakatulongda iti panagtimbeng ti klima ti planeta, sagatendad ti danum ken pasayaatenda dagiti masna a pakadangran a kas dagiti layus. Dagiti bakir ket aglaonda pay iti agarup a 90 porsiento iti naindagaan a biodibersidad iti lubong.<ref>{{cite journalweb|title=Reporta iti Sibibiag a Planeta idi 2010|year=2010|url=http://www.panda.org|accessdate=19 Abril 2011}}</ref>

{{Commons-inline|Forest|Bakir}}