Frida Kahlo: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision
Content deleted Content added
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Nagsimpa iti panangiletra/gramatika |
Lam-ang (tungtungan | aramid) m Kopia urnos (bassit) |
||
Linia 1:
{{Infobox artista
|
|
| birth_name = Magdalena Carmen Frida Kahlo y Calderón<!-- Don't change the spelling; Kahlo was officially "Frida" from birth, although she preferred the German spelling "Frieda" until the 1930s. -->
| birth_place = [[Coyoacán]], [[Siudad ti Mehiko]], [[Mehiko]]▼
▲| birth_date = {{Petsa ti pannakaipasngay|mf=yes|1907|7|6}}
▲| birth_place = [[Coyoacán]], [[Mehiko]]
| death_place = Coyoacán, Siudad ti Mehiko, Mehiko
▲| death_date = {{Petsa ti ipupusay ken tawen|mf=yes|1954|7|13|1907|7|6}}
|
| spouse = [[Diego Rivera]]<br />({{abbr|n.|nagassawa}} 1929; {{abbr|dib.|diborsio}} 1939)<br />({{abbr|n.|nagassawa}}} 1940)<!--Year omitted when marriage ends w/ death of article subject-->
| field = [[
| training =
| works = {{Unbulleted list
|''Ospital Henry Ford'' (1932)
|''Ti Ipapasngayko'' (1932)
|''Bukod a Panangiladawan iti Pagbeddengan a linia ti Pagbaetan ti Mehiko ken ti Estados Unidos'' (1932)
|''[[Memoria, ti Puso]]'' (1937)
|''[[Ania ti Inted Kaniak ti Danum (pinintaan)|Ania ti Inted Kaniak ti Danum]]'' (1938)
|''[[Dagiti Dua a Frida]]'' (1939)
|''[[Bukod a Panangiladawan iti Siit a Kuentas ken Hummingbird]]'' (1940)
|''[[Ti Narakrak a Duri]]'' (1944)}}
}}
Ni '''Frida Kahlo de Rivera''' (Hulio 6, 1907- Hulio 13, 1954; nayanak a kas ni '''Magdalena Carmen Frieda Kahlo y Calderón''')<!--<ref name="clas.arizona.edu" />--><ref name=herrera>{{cite book|last=Herrera|first=Hayden|title=Biograpia ni Frida Kahlo|publisher=HarperCollins|year=1983|location=New York|isbn=978-0-06-008589-6}}</ref> ket maysa idi a [[Mehikano nga arte|Mehikano a pintor]], a naipasngay idiay [[Coyoacán]],<ref>{{cite web|title=Frida Kahlo|url=http://www.smithsonianmag.com/arts-culture/kahlo.html|publisher=Smithsonian.com|accessdate=2008-02-18}}</ref> a kasayaatan nga ammo kadagiti
Ni Kahlo ket nangrugi ken nagpatingnga idiay Siudad ti Mehiko, iti pagtaenganna nga ammo a kas ti Asul a Balay. Isu ket nangited ti petsa iti pannakaiyanak iti Hulio 7, 1910, ngem ti sertipikado ti pannakaiyanakna ket mangipakpakita iti Hulio 6, 1907.Naipagpagarup a ni Kahlo ket kinayatna a maitumpong ti pannakaipasngayna iti rugi ti[[Mehikano a rebolusion]] tapno ti biagna ket mangrugi ti moderno a Mehiko. Idi agtawen ti innem, ni Frida ket nasakitan iti [[polio]], a gapuanan ti nakutkuttong a pannakaiparang ti kanawan a sakana. Daytoy ket nagtultuloy a permanente.<ref name="Kettenmann">{{cite book|last=Andrea|first=Kettenmann|title=Frida Kahlo: Ut-ot ken Regget|publisher=Benedikt Taschen Verlag GmbH|year=1993|location=Köln|page=3|url=|doi=|isbn=3-8228-9636-5}}</ref> Dagiti obrana ken rinamrambakan idiay Mehiko a kas emblamatiko ti nailian ken [[patneng a tattao ti Kaamerikaan|patneng]] a tawidan, ken babaen dagiti peminista para kadagiti awan kompromisona a pannakaipakita ti babai a pannakaipadas ken porma.<ref name=broude>Norma Broude, Mary D. Garrard. ''Ti Agpadpadakkel a diskurso: pemenismo ken pakasaritaan ti arte''. 1992, panid 399</ref>
Line 42 ⟶ 28:
Ti [[Mehikano a kultura]] ken [[Amerindiano]] a kultural a tawid ket nangruna kadagiti obrana, a sagpaminsan a nailaslasin a kas ti ''[[Naïve art|Ampapaok nga arte]]'' wenno [[folk nga arte]].<ref>{{cite book|last=Karl|first=Ruhrberg|authorlink=|last2=Schneckenburger |first2=Manfred |last3= Christiane |first3= Fricke |last4=Klaus |first4=Honnef|title=Frida Kahlo: Ti Arte ti Maika-20 a Siglo: Pinintaan, Eskultura, Baro a Midia, Potograpia|publisher=Benedikt Taschen Verlag GmbH|year=2000|location=Köln|page=745|isbn=3-8228-5907-9}}</ref> Dagiti obrana ket nainlawlawagan pay a kas "surealista", ken idi 1938 ni André Breton, ti nangruna a nagirugi ti surealista a tignay, ket nangibagbaga ti arte ni Kahlo a kas maysa a "lasos ti likmut ti maysa a bomba".<ref name=broude />
Ni Kahlo ket adda ti nalaka a managbalbaliw a pannakiasawa iti
== Kinaubing ken pamilia ==
Line 49 ⟶ 35:
Ti amana, ni [[Guillermo Kahlo]] (1871–1941), ket naipasngay idi a kas ni Carl Wilhelm Kahlo idiay [[Pforzheim]], [[Alemania]], ti anak a lalaki ni Jakob Heinrich Kahlo ken Henriette Kaufmann. Immalisda manipud idiay Hungaria ken napanda idiay Alemania, ti anakda a lalaki a ni Wilhelm ket nayanak idi 1872. Ni Carl Wilhelm Kahlo ket nagbanbaniaga idiay Mehiko idi las-ud ti 1891 idi isu ket agtawen ti sangapulo ket siam ken, idi isasangpetna, binaliwanna ti Aleman nga apelyidona a, Wilhelm, iti Espaniol a kapadpadana, iti [[Guillermo (panangipalpalawag)|Guillermo]]. Ni Frida ken dagiti dadduma pay ket nangibagbaga a ti amana ket kaputotan ti Hungaro [[Hudio]].<ref>[http://forward.com/articles/8195/beyond-mexicanidad-the-other-roots-of-frida-kahlo/ Ti Labes ti Mexicanidad: Dagiti sabali par a Ramut a Kasiasino ni Frida Kahlo Babaen ni Leslie Camhi. The Forward, Septiembre 26, 2003]</ref><ref>Hayden Herrara, ''Frida: Ti Biograpia ni Frida Kahlo'', 1983 p5</ref> (Maysa a libro <ref>''Fridas Vater: Der Fotograf Guillermo Kahlo'' babaen ni Gaby Franger ken Rainer Huhle</ref> ket nangibagbaga a ni Guillermo ket naiyanakidi iti [[Protestante]] a nagannak idiay [[Frankfurt]] ken Pforzheim.<ref name="jerpost1">{{cite news|last=Ronnen|first=Meir|coauthors=|title=Ti ama ni Frida Kahlo ket saan a pudno a Hudio|pages=|publisher=The Jerusalem Post|date=2006-04-20|url=http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442|accessdate=2009-09-02}}</ref> Ti maysa a nagreprepaso ket nangibagbaga a ni Frida ket kinaykayatna a maliklikan a maisilpo kadagiti partido ti [[Nazi]].<ref>[http://www.jpost.com/ArtsAndCulture/Books/Article.aspx?id=19442/ "Ti ama ni Frida Kahlo ket saan nga Hudio". The Jerusalem Post, Abril 20, 2006]</ref>)
Ti ina ni Frida, Matilde Calderón y Gonzalez, ket maysa idi a nagraraem a [[Katoliko a Simbaan|Romano Katoliko]] iti nangruna a [[dagiti patneng a tattao ti Kaamerikaan|Amerindiano]], ken kas pay ti Espaniol, a kaputotan.<ref name="Frida Kahlo (1907–1954), Mexican Painter">{{cite web|title=Frida Kahlo (1907–1954), Mehikano a Pintor|work=Biography|url=http://www.fridakahlo.com/bio.shtml|accessdate=2007-06-02}}</ref> Dagiti nagannak ken ni Frida ket nakiassawada kalpasan ti ipupusay ti immuna nga asawa ni Guillermo, a napasamak idi nayanak ti maikadua nga anakna. Urayno ti pananakiasawada ket saan a naragsak, ni Guillermo ken Matilde addada iti uppat nga annak a babbai, a ni Frida being ti maikatlo. Isu ket adda ti dua a bakbaket a kagudua a kakabsat a naipadakkel iti isu met laeng a sangkabalayan.
To [[Mehikano a Rebolusion]] idi las-ud ti 1910, idi ni Kahlo ket agtawen ti tallo. Ni Kahlo kalpasan daytoy ket nagtunton nga isu ket naipasngay idi 1910, a naipagarup a dagitit tattao ket maitaripnong kaniana ti rebolusion. Kadagiti sinursuratna, linaglagipna a ti inana ket nangiseserrek kaniana ken dagiti kakabsatana idiay uneg ti balayda idi las-ud ti panagipalpaltog kadagiti kalsada idiay ilina.
Ni Kahlo ket nasakitan ti [[polio]] idi agtawen ti innem, a nakaibati ti
Idi Septiembre 17, 1925, ni Kahlo ket agluglugan idi ti bus a naipdungpar ti tranbia akarro. Isu ket nakaibtur ti nakaro a
{{clearright}}
== Dagiti nagibasaran ==
Line 71 ⟶ 57:
* ''The Diary of Frida Kahlo''. Pangyuna ni Carlos Fuentes. Salaysay babaen ni Sarah M. Lowe. Londres: Bloomsburry, 1995. {{ISBN|0-7475-2247-2}}
* Jay Griffiths (2011). ''Ti Maysa a Surat ti Ayat manipud iti maysa a Walang a Bulan'', Text Publishing, Melbourne Australia.
* "Ti pagiddaan ni Frida" (2008) – ti maysa a nobela a naibatay
== Dagiti akinruar a silpo ==
| |||