Magnoliids: Paggiddiatan a nagbaetan dagiti rebision

Content deleted Content added
m →‎Sistem ti Cronquist: Nagsimpa iti panangiletra/gramatika
Naipatarus manipud iti Magnoliids/982193017
Linia 18:
 
=== Sistema ti APG ===
Ti [[Sistema ti APG III|APG III]] (2009) ken dagiti sistema a sinarunona ket saan a dati a nagusar iti pormal a botanikal a nagnagan iti ngato ti [[Taksonomiko a ranggo#Dagiti ranggo iti botanika|ranggo]] ti urnos. Babaen dagiti a sistema, dagiti dakdakkel a klado ket kadawyanda a naibagbaga babaen kadagiti impormal a nagan, a kas ti "magnoliids" (ad-adu ngem maysa, saan akapitalisadoa kapitalisado) wenno "magnoliid complex". Ti pormal a nagan iti [[Binomio a nomenklatura|Linneano a nomenklatura]] ket naikeddeng idi ti maysa a sabali a pablaak ti APG kas iti addan a nagan iti "Magnolianae" [[Armen Takhtajan|Takht.]] (1967).<ref name=C&R /> Bigbigen ti APG IIIti maysa a klado iti kaunegan ti [[angiospermae]] para iti magnoliids. Ti sirkumskripsion ket:
 
{| align="left" style="text-align:left; padding:2.5px; background:#eef"
Linia 59:
|}{{Clear}}
 
Mangiraman ti klado iti kaaduan dagiti grupo a basalo iti angiospermae. Daytoy akaldoa klado ket dati idi a pormal a nanaganan iti Magnoliidae idi 2007 babaen dagiti probision ti ''[[PhyloCode]]''.<ref name="Cantino">{{cite journal | last= Cantino | first= Philip D. |author2=James A. Doyle |author3=Sean W. Graham |author4=Walter S. Judd |authorlink4=Walter Stephen Judd |author5=Richard G. Olmstead |author6=Douglas E. Soltis |authorlink6=Douglas E. Soltis |author7=Pamela S. Soltis |authorlink7 = Pamela S. Soltis|author8=Michael J. Donoghue | year=2007 | title= Towards a phylogenetic nomenclature of ''Tracheophyta'' | journal=Taxon | volume=56 | issue=3 | pages= E1–E44 | doi=10.2307/25065865}}</ref>
 
=== SistemSistema ti Cronquist ===
[[Papeles:Magnolia obovata 02.jpg|thumb|right|240px|Sabong ti ''[[Magnolia obovata]]'', a mangipakpakita kadagiti nadumaduma a [[petalo]], [[estambre]], ken dagiti [[pistil]].]]
Ti [[sistema ti Cronquist]] (1981) ket nagus-usar iti nagan a Magnoliidae para iti maysa kadagiti innem a subklase (iti kaunegan ti klase ti [[Magnoliopsida]] = dagiti [[dicotyledon]]). Iti Kasisigud a bersion iti daytoy a sistema ti sirkumskripsion ket:<ref name="Cronquist">{{cite book | last=Cronquist | first=Arthur | year=1981 | title=An Integrated System of Classification of Flowering Plants | location=New York | publisher=Columbia University Press | isbn=0-231-03880-1 }}</ref>
Linia 75:
 
=== Dagiti sistema ti Dahlgren ken Thorne ===
Idasig isuda a dua ti [[Sistema ti Dahlgren|Dahlgren]] ken [[Sistema ti Thorne (1992)|Thorne]] timagnoliidsti magnoliids (''sensu'' APG) iti super-urnos ti '''Magnolianae''', imbes a kas maysa a subklase.<!--<ref name="Thorne 1992" />--> Iti sistemada, ti nagan a Magnoliidae ket inus-usar para iti dakdakel unay a grupo a mairaman amin dagiti [[dicotyledon]]. Daytoy pay ti kaso dagiti sistema a naala manipud iti sistema ti Cronquist.
 
Biningbingay ni Dahlgren ti bukodna a Magnolianae kadagiti sangapulo nga [[Urnos (biolohia)|urnos]], ad-adu ngem iti ania man a sistema iti dayta a panawen, ken saan met akapadaa kapada da Cronquist ken Thorne, sannasaanna nga inraman ti [[Piperales]].<!--<ref name="Dahlgren" />--> Ingrupo ni Thorne iti kaaduan a bukodna a Magnolianae kadagiti dua a dakkel nga urnos, ti [[Magnoliales]] ken [[Berberidales]], uray no ti bukodna a Magnoliales ket nabingbingay kadagiti sub-urnos a maipada kadagiti ordinal a pannakaigrupo babaen da Cronquist ken Dahlgren. Binaliwan ni Thorne ti sistemana idi 2000, a nangigawid iti nagan a Magnoliidae tapno mangiraman laeng ti Magnolianae, Nymphaeanae, ken Rafflesianae, ken nagikkat iti Berberidales ken dagiti dati a nairaman a grupo iti subklasena iti Ranunculidae.<!--<ref name="Thorne 2000" />--> Daytoy a nabaliwan a sistema ket agbaliw manipud iti sistema ti Cronquist, ngem as-asideg nga agtunos iti sirkumskripsion a naladladaw a naipablaak babaen ti APG II.
 
=== Tabla ti panangiyasping ===
Masansan a nairgat ti panangipada kadagiti sistena ti pannakaidasig. Dagiti dua mannurat ket mabalinda nga ipakat ti isu met laeng a nagan dagiti grupo nga agraman kadagiti sabali a komposision dagiti kameng; kas pagarigan, ti Magnoliidae ni Dahlgren ket iramannna amin dagiti [[dicot]], bayat a ti Magnoliidae ni Cronquists ket maysa laeng kadagiti lima a grupo ti dicot. Dagiti dua a mannurat ket mabalinda pay nga ipalawag ti isu met laeng a grupo nga agraman iti gangganani nga agpada a komposision, bnegm ti tunggal maysa kaniada ket mabalinton a mangipakat ti maysa a sabali a nagan iti dayta a grupo wenno lugar iti maysa a sabali a [[taksonomiko a ranggo]]. Kas pagarigan, ti komposision ti ''subklase'' ti Magnoliidae ni Cronquist ket ganggani a kapada ti ''super-urnos'' ti Magnolianae ni Thorne (1992), uray no aggiddiat iti taksonomiko a ranggo.
 
Gpau kadagitoy a karigat ken dadduma pay, ti sinoptiko a tabla dita baba ket ket saan a presision ti pannakaiyasping ti panangipalawag dagiti grupo ti "magnoliid" kadagiti sistema dagiti uppat a mannurat. Para iti tunggal maysa a sistema, dagiti laeng urnos ti nangaanan iti tabla. Amin dagiti urnos nga inraman babaen ti naisangayan a mannurat ket nailista ken naisilpo iti dayta a batong. No ti maysa a takson ket saan a nairaman babaen ti dayta a mannurat, ngem inraman idi babaen ti maysa a mannurat iti sabali a batong, agparang dayta a banag iti di naisilpo nga italiko ken mangibaga ti nasulinek a pannakaikabil. Ti panagsasaruno ti tunggal maysa a sistema ket nabaliwanen manipud iti pablaakna tapno maiparis kadagiti maitunos a takson iti baetan dagiti batong.
 
{| class="wikitable" align="left" style="margin-left:1em"
|+'''Pannagiyasping ti magnoliids kadagiti lima a sistema'''
!style="background:lightgreen" align="center" width="160px" | [[Sistema ti APG II]]<ref name="APG2">{{cite journal | journal=Botanical Journal of the Linnean Society | volume=141 | issue=4 | pages=399–436 | author=Angiosperm Phylogeny Group | year=2003 | title=An update of the Angiosperm Phylogeny Group classification for the orders and families of flowering plants: APG II | doi=10.1046/j.1095-8339.2003.t01-1-00158.x | doi-access=free }}</ref><br />magnoliids
!style="background:lightgreen" align="center" width="160px" | [[Sistema ti Cronquist]]<ref name="Cronquist" /><br />Magnoliidae
!style="background:lightgreen" align="center" width="160px" | [[Sistema ti Dahlgren]]<ref name="Dahlgren">{{cite journal | last=Dahlgren | first=R.M.T. | year=1980 | title = A revised system of classification of angiosperms | journal= Botanical Journal of the Linnean Society | volume=80 | issue=2 | pages=91–124 | doi = 10.1111/j.1095-8339.1980.tb01661.x }}</ref><br />Magnolianae
!style="background:lightgreen" align="center" width="160px" | [[Sistema ti Thorne (1992)]]<ref name="Thorne 1992">{{cite journal | last=Thorne | first=R. F. | year=1992 | title= Classification and geography of the flowering plants | journal= Botanical Review | volume=58 | issue=3 | pages=225–348 | doi= 10.1007/BF02858611| s2cid=40348158 }}</ref><br />Magnolianae
!style="background:lightgreen" align="center" width="160px" | Sistema ti Thorne (2000)<ref name="Thorne 2000">{{cite journal | last=Thorne | first=R. F. | year=2000 | title= The classification and geography of the flowering plants: Dicotyledons of the class Angiospermae | journal= Botanical Review | volume=66 | issue=4 | pages=441–647 |doi= 10.1007/BF02869011 | s2cid=43430454 }}</ref><br />Magnolianae
|-
|-
| [[Laurales]]
| [[Laurales]]
| [[Laurales]]
| rowspan=9 | [[Magnoliales]]
| rowspan=9 | [[Magnoliales]]
|-
| rowspan=2 | [[Magnoliales]]
| rowspan=4 | [[Magnoliales]]
| [[Magnoliales]]
|-
| [[Annonales]]
|-
| [[Canellales]]
| [[Winterales]]
|-
| rowspan=3 | [[Piperales]]
| [[Lactoridales]]
|-
| [[Aristolochiales]]
| [[Aristolochiales]]
|-
| rowspan=2 | [[Piperales]]
| ''Piperales in Nymphaeanae''
|-
| rowspan=5 | ''di naikabil wenno kadagiti klado ti basalo''
| [[Chloranthales]]
|-
| [[Illiciales]]
| [[Illiciales]]
|-
| ''iti Rosidae''
| [[Rafflesiales]]
| ''iti Rafflesianae''
| ''iti Rafflesianae''
|-
| rowspan=3 | [[Nymphaeales]]
| rowspan=2 | ''iti Nymphaeanae''
| ''iti Nymphaeanae''
| ''iti Nymphaeanae''
|-
| [[Ceratophyllales]]
| rowspan=5 | ''iti Ranunculidae''
|-
| rowspan=4 | ''naikabil iti klado ti eudicot''
| [[Nelumbonales]]
| [[Nelumbonales]]
|-
| [[Ranunculales]]
| rowspan=2 | ''iti Ranunculanae''
| rowspan=2 | [[Berberidales]]
|-
| [[Papaverales]]
|-
| ''iti Dilleniidae''
| ''iti Theanae''
| [[Paeoniales]]
|}
{{Clear}}
 
== Kitaen pay ==