Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia

Philippine Institute of Volcanology and Seismology
Surian ng Pilipinas sa Bulkanolohiya at Sismolohiya
Pakaammo ti Ahensia
Naporma	Septiembre 17, 1982
Kuartel	C.P. Garcia Avenue, UP Diliman, Kampus ti UP, Siudad ti Quezon; 14°39′07″N 121°03′31″E / 14.652026°N 121.05854°ENagsasabtan: 14°39′07″N 121°03′31″E / 14.652026°N 121.05854°E
Ehekutibo ti Ahensia	Renato Solidum, Director;
Nagannak nga ahensia	Departamento ti Siensia ken Teknolohia
Website	www.phivolcs.dost.gov.ph

Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (Ingles: Philippine Institute of Volcanology and Seismology, naipangyababaan iti PHIVOLCS) ket nailian a patakder ti Filipinas a maipanggep ti panagited ti pakaammo kadagiti aktibidad dagiti bulkan, dagiti gingined, ken dagiti tsunami, ken dagiti naipangruna a pakaammo ken dagiti serbisio a naipangruna ti panagsalaknib ti biag ken tagikua ken iti panagsuporta ti ekonomia, produktibidad, ken ti matalinaay a panagdur-as. Daytoy ket maysa kadagiti ahensia ti serbisio ti Departamento ti Siensia ken Teknolohia.

Ti PHIVOLCS ket siimenna dagiti aktibidad ti bulkan, gingined, ken tsunami, ken mangited kadagiti ballaag no nasken. Daytoy ket nainilin nga alay-ayenna dagiti didgra a mapasamak manipud kadagiti panagbettak ti bulkan, dagiti gingined, dagiti tsunami, ken dagiti dadduma pay a mainaig a heotektoniko a penomena.^[1]

Pakasaritaan

Daytoy a gunglo ti gobierno ket napartuat idi kalpasan ti naipakasaritaan a panagtitipon dagiti opisial nga annong dagiti patakder ti gobierno.

Maysa kadagiti sinarunona ket ti Opisina ti Klima ti Filipinas a napartuat idi 1901 idi dagiti serbisio ti meteorolohiko, sismolohiko ken terrestial a magnetiko ti Obserbatorio ti Manila ket naiyakar manipud iti Simbaan ti Romano Katoliko iti Kolonial a Gobierno ti Amerika. Daytoy ket nagar-aramid ti panagsisiim ti gingined iti pagilian ken tinawid ken nangtaripato ti katologo ti gingined iti dayta a panawen. Babaen idi 1972, ti OPisina ti Klima ti Filipinas ket naurnos manen babaen ti Bilin ti Presidente Blng. 78 iti Administrasion ti Atmosperiko Heopisikal ken dagiti Astronomiko a Serbisio ti Filipinas (PAGASA). Ti gandat a pinunduan babaen ti UNDP para iti PAGASA ket nangbangon kadagiti sangapulo ket dua a network ti estasion ti gingined iti pagilian.

Ti sabali pay a sinaruno ti PHIVOLCS, ti Komision ti Bulkanolohia (COMVOL) ket napartuat idi Hunio 20, 1952 babaen ti Republika Tignayno. 766 kalpasan ti nakadadael a panagbettak ti Bulkan Hibok-Hibok idi 1952. Babaen ti Ehekutibo Bilin Blng. 784 idi Marso 17, 1982, ti mangsakuo a departamento ti COMVOL, ti Opisina ti Nailian a Panagrang-ay ti Siensia (NSDB) ket naurnos manen idi iti Turay ti Nailian a Siensia ken Teknolohia (NSTA),ken ti COMVOL ket nabaliwan ken nagbalin a ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia wenno PHILVOLC.

Ti sismolohiko nga ima ti PAGASA ket opisial a naiyakar iti PHILVOLC idi Septiembre 17, 1984, ket nanaganan ti instituto iti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia wenno PHIVOLCS. Ti NSTA, ti sakup a departamento para iti PHIVOLCS ken PAG-ASA, ket nagbalin nga iti Departamento ti Siensia ken Teknolohia (DOST) idi 1987. Ti teknikal nga empleado ken ti 12 nga estasion ti network a panagsisiim ti gingined ket napno a naitipon iti PHIVOLCS idi 1988.

Ti PHIVOLCS ket indauluan idi babaen ni Raymundo Punongbayan manipud idi 1982 aginggana idi 2003, ken daytoy ket agdama nga indauluan babaen ni Renato U. Solidum Jr. manipud idi 2003 aginggana iti agdama.

Pannakaidasig dagiti bulkan iti Filipinas

Idi 1984, dagiti piroklastiko a panagayus iti abagatan-daya a bangir ti Bulkan Mayon, ti kaaktibuan a bulkan ti Filipinas

Ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia ket mangited ti sistema ti panangidasig para kadagiti bulkan ti pagilian.^[2]

Aktibo

Panagbettak kadagiti naipakasaritaan a panawen
Historikal a rehistro iti kaunegan ti 500 a tawtawen
Radiokarbon panangipetsa (C14) panangipetsa ti 10,000 a tawtawen
Lokal a seismiko nga aktibidad
Naibagbaga wenno folkloriko a pakasaritaan

Mabalin nga aktibo

Ti Bantay Arayat, ti maysa a di aktibo a bulkan ti Filipinas.

Dagiti aktibo a solpatara, dagiti pumarola, wenno alibungubong nga aktibidad
Helolohiko nga ubing, mabalin a bimtak ti < 10,000 a tawtawen ken para kadagit idakkel a kaldera ken dagiti dakkel a sistema, mabalin a < 25,000 a tawtawen
Heomorpolohia nga ubing ti langa (naingpis ti abbong ti daga wenno bassit laeng a mulmula; bassit laeng ti nurunor ken pannakaisinsina; ubbing a langlanga ti butbut; nga adda wenno awan abbong a mulmula).
Nasuspekto a seismiko nga aktibidad.
Nadukomentuan a lokal a pannakadadael ti rabaw ti daga.
Dagiti heokimiko a pannakakita ti panankairaman ti magma.
Heopisikal a paneknek dagiti bagi ti magma.
Napigsa a pannakaikapet dagiti sona ti subduksion ken dagiti akin-ruar a pannakaiyasentar ti tektoniko.

Di aktibo

Awan ti rehistro ti panagbettak ken ti pormana ket mangrugrugi nga agbalbaliw babaen dagiti ahente ti panagbalbaliw babaen ti klima ken nurunor babaen ti panagporma ti nauneg ken atiddog a rengngat.

Kitaen pay

Dagiti nagibasaran

^ "About PHIVOLCS". Website ti PHIVOLCS. Naala idi 2008-12-04.
^ "Sapasap a Pakaammo ti Bulkan"

Dagiti akinruar a silpo

Opisial a website ti PHIVOLCS

[1] "About PHIVOLCS". Website ti PHIVOLCS. Naala idi 2008-12-04.

[2] "Sapasap a Pakaammo ti Bulkan"

[1]

[2]

Pakaammo ti Ahensia
Surian ng Pilipinas sa Bulkanolohiya at Sismolohiya

Naporma	Septiembre 17, 1982
Kuartel	C.P. Garcia Avenue, UP Diliman, Kampus ti UP, Siudad ti Quezon 14°39′07″N 121°03′31″E / 14.652026°N 121.05854°E / 14.652026; 121.05854Nagsasabtan: 14°39′07″N 121°03′31″E / 14.652026°N 121.05854°E / 14.652026; 121.05854
Ehekutibo ti Ahensia	Renato Solidum, Director
Nagannak nga ahensia	Departamento ti Siensia ken Teknolohia
Website	www.phivolcs.dost.gov.ph