Juana ti Arko
Ni Juana ti Arko (Pranses: Jeanne d'Arc,[2] IPA: [ʒan daʁk]; ca. 1412[3] – 30 Mayo 1431), a parbo ti nagan a kas "Ti Katulong iti Orléans" (Pranses: La Pucelle d'Orléans), ket maysa a bannuar ti Pransia ken maysa a Romano Katoliko a santo. Isu ket naipasngay a kas maysa a mannalon a babai iti tatta nga aldawen ti akindaya a Pransia. A timmunton ti nainlangitan a pannakaiturong, isu ket nangidaulo ti buyot ti Pransia kadagiti nangruna a panagballigi idi las-ud ti Gubat ti Sangagasut a Tawtawen, a nagited ti pakadalanan ti pannakabalangat ni Karlos VII iti Pransia. Isu ket natiliw babaen dagiti Borgona, ket naisubli ket naipasukat iti kuarta kadagiti Inggles, naidarum babaen dagiti nagkaykayat ti Inggles nga Obispo iti Beauvais a ni Pierre Cauchon para kadagiti panagpabasol a "insubordinasion ken heterodoksia",[4] ken idi ket pinuoran iti pasok para iti herehia idi idu ket agtawen ti 19.
| Santa Juana ti Arko | |
|---|---|
 Pinintaan, ca. 1485. Ti panagiladawan ti maysa nga artista, gaputa awanen ti nabati a ladawan (Centre Historique des Archives Nationales, Paris, AE II 2490) | |
| Santo | |
| Naipasngay | ca. 1412 Domrémy, Dukado iti Bar, Pagarian iti Pransia.[1] |
| Pimmusay | 30 Mayo 1431 (edad 19) Rouen, Pransia (dati a tinengtengngel babaen ti Inglatera) |
| Pammadayaw | Romano Katoliko a Simabaan Anglikano a Komunion |
| Beatipikado | 18 Abril 1909, Notre Dame de Paris babaen ni Papa Pio X |
| Kanonisado | 16 Mayo 1920, Basilika ni San Pedro, Roma babaen ni Papa Benedicto XV |
| Rambakan | 30 Mayo |
| Patronato | Pransia  ; dagiti martir; dagiti natiliw; dagiti milisia; tattao a nairurumen gapu ti kinarelihiosoda; dagiti naibalud; dagiti soldado, babbai a nagserbi iti WAVES (Babbai a Naidutok para iti Boluntario a Serbisio ti Emerhensia); ken Kuerpo ti Buyot ti Babbai |
| Kangrunaan nga obra | |
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |
Paammo
urnosen- ^ "Archive copy". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2013-06-02. Naala idi 2012-08-31.
{{cite web}}: Panagtaripato ti CS1: naiyarkibo a kopia a kas titulo (silpo) - ^ Ti naganna ket naisursuta kadagiti nadumaduma a kita, a naisangsangayan idi masakbayan ti tengnga ti maika-19 a siglo. Kitaen ti Pernoud ken Clin, pp. 220–221. Adda ti reporta nga isu ket nagpirpirma ti naganna akas ti "Jehanne" (kitaen ti www.stjoan-center.com/Album/, paspaset 47 ken 49; daytoy ket naipaammo pay iti Pernoud ken Clin).
- ^ Dagiti moderno a pakabuklan ti biograpia ket mangipanpaneknek a ti pannakaipasngayna ket idi Enero 6 para kenni Juana. Iti kinapudno, nupay kasta, isu ket makakarkulo laeng ti bukodna a tawen. Amin dagiti saksi ti panagisubli ti sigud a kasasaad a tribunal ket nagkarkarkulo ti tawenna urayno adu kadagitoy a tattao ket dagiti apongna ken manganak a tatangna. Ti Enero 6 a panagtunton ket naibatay iti maysa a taudan: ti maysa a surat manipud kenni Apo Perceval de Boullainvilliers idi 21 Hulio 1429 (kitaen ti Juana ti Arko Nga Agmaymaysa ken ti Saksina ni Pernoud, p. 98: "Ni Boulainvilliers ket agibagbaga ti pannakaipasngayna idiay Domrémy, ken isu ti nangited kaniatayo ti petsa, a mabalin nga isu daytoy ti pudno, a nagibaggaga nga isu ket naipasngay iti rabii ti Piesta dagiti Tallo nga Ari, Enero 6"). Ni Boulainvilliers, nupay kasta, ket saan idi a manipud idiay Domrémy. Daytoy a pasamak ket mabalin a saan a nairehistro. Ti pannakasanay dagiti parokia a rehistro para kadagiti saan a nalatak a pannakaipasngay ket saan a nagrugrugi aginggana kadagiti adu a simmarsaruno a kaputotan.
- ^ Marina Warner, Juana ti Arko, Ladawan ti Babai a Kinatured, p.5
Dagiti nagibasaran
urnosen- DeVries, Kelly (1999). Juana ti Arko: Ti Daulo ti Milisia. Stroud, Gloucestershire: Sutton Publishing. ISBN 0-7509-1805-5. OCLC 42957383.
- Famiglietti, Richard C. (1987). Naarian ngaIntriga: Didigra idiay Korte ni Karlos VI 1392–1420. AMS a panagadadal dagiti Tengnga a Panawen, 9. New York: AMS Press. ISBN 0-404-61439-6.
- Lucie-Smith, Edward (1976). Juana ti Arko. Bristol: Allen Lane. ISBN 0-7139-0857-2.
- Oliphant, Mrs. (Margaret) (Hunio 2002) [1896]. Jeanne d'Arc: Ti Biagna ken Ipupusay. Heroes of the Nations. IndyPublish.com. ISBN 978-1404310865.
- Pernoud, Régine; Marie-Véronique Clin (1999). Juana ti Arko: Ti Saritana. inpatarus ken binaliwan babaen ni Jeremy duQuesnay Adams; inurnos babaen ni Bonnie Wheeler. New York: St. Martin's Press. ISBN 9780312214425. OCLC 39890535.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig ken ni Juana ti Arko iti Wikimedia Commons