Morinda tinctoria

sebbangan ti mula

Ti Morinda tinctoria, kadawyan nga ammo a kas aal wenno iti Ingles a kas Indian mulberry (ngem mangibaga pay dagitoy a kadawyan a nagan iti Morinda citrifolia), ket ti sebbangan ti agsabsabong a mula iti pamilia ti Rubiaceae, a patneng iti akin-abagatan nga Asia.

Morinda tinctoria
Sabong
Taksonomia urnosen
Pagarian: Plantae
Klado: Tracheophytes
Klado: Angiospermae
Klado: Eudicotidae
Klado: Asterids
Urnos: Gentianales
Pamilia: Rubiaceae
Henero: Morinda
Sebbangan:
M. tinctoria
Dua a nagan
Morinda tinctoria

Daytoy ket maysa a kankanayon a berde a bassit a mula wenno bassit a kayo nga agtubo aginggana iti katayag iti 5–10 m . Dagiti bulong ket agatiddog iti 15–25 cm, arinduyog aginggana iti timmirad. Dagiti sabong ket sukog tubo, puraw, nabanglo, agarup iti 2 cm iti kaatiddog. Ti bunga ket berde nga adu a bungbunga, 2-2.5 cm iti diametro.

Ti mula ket adu a naimuyongan iti India para iti panagaramid iti tina a morindone a nailaklako iti nagan a "Suranji". Ti morindone ket inus-usar iti panagtina iti kapas, seda ken delana kadagiti maris iti nalabbasit, tsokolate wenno purpura. Ti banag iti panangimaris ket nangruna a mabirukan iti ukis ti ramut ken maurnong no dagiti mula ket makaabot kadagiti tawen iti tallo aginggana iti uppat. No mapalubosan a mapalakay dagiti kayo awanto unayen dagiti mabati a sustansia iti panagmaris. Dagiti bassit a ramut ket makayaonda kadagiti kaaduan a tina ken maibelleng dagiti agarup a 1 cm iti diametro. Ti aktibo a sustansia a maiyaon a kas ti glucoside nga ammo a kas morindin ket ti mapataud a tina kalpasan ti hidrolisis. Ti morindone ket ti maysa a mordiente a tina a makaited iti maraduyaw-nalabbasit a maris nga agraman iti maysa a aluminio a mordiente, tsokolate nga agraman iti kromio a mordiente, ken ti napusasaw a purpura aginggana iti nangisit nga agraman iti maysa a landok a mordiente.

Adda pay ti morindin iti Morinda umbellata ngem awan iti Morinda longiflora, ti maysa a patneng iti Laud nga Aprika. Uray no ma-import iti Britania ken maipakat iti delana ken kapas, ti tina ket saan a nakaala iti balligi iti komersio.