Oras a panagin-inut ti lawag
T oras a panagin-inut ti lawag (iti Ingles ket Daylight saving time wenno naipangyababaan iti DST) ket isu ti panagsanay iti panangiyuna kadagiti pagorasan iti las-ud dagiti nalawag a bulan tapno ti rabii ket addaan ti ad-adu a lawag ken addaan ti basbassit kadagiti bigat. Kadawyan a dagiti pagurasan ket mabaliwan a maipayuna iti maysa nga oras iti asideg ti primabera ken maisublinto met laeng iti otonio.
Ti moderno a kapanunotan ti oras a panagin-inut ti lawag ket immuna a naisingasing idi 1895 babaen ni George Vernon Hudson ken immuna daytoy a naikeddeng babaen idiay Alemania ken ti Austria-Hungaria ken nairugi daytoy idi 30 Abril 1916. Manipud idin adu kadagiti pagilian a nagus-usar kadagiti nadumaduma a panawen. Kaaduan iti Estados Unidos ket agus-usarda ti DST idi tawtawen ti 1950 ken iti tawtawen ti 1960, ket ti panag-usar ti DST ket naipaadu kalpasan ti didigra ti enerhia idi tawtawen ti 1970 ken manipud idin ket adun a naus-usar idiay Amianan nga Amerika ken Europa.
Ti panagsanay daytoy ket adu kadagiti dumaydayaw ken nagdildillaw. Ti panaginayon ti lawag kadagiti rabii ket mangited ti pagimbagan kadagiti aglaklako, ay-ayam, ken dagiti dadduma pay a tignay a makatulong iti lawag ti init kalpasan kadagiti oras ti panagtrabtrabaho, ngem daytoy ket mabalin met a gapuanan kadagiti parikut para kadagiti panagpalpaliwa iti rabii ken dagiti dadduma a trabaho a mainaig iti init. Urayno ti nasapa a gandat ti DST ket ti mangpabassit ti rabii a panagusar ti silaw a bumbilia (dati a kangrunaan nga agus-usar ti elektrisidad), ti panagusar ti moderno a panagpapudot ken panagpalamis ket adu ti paggiddiatanna, ken ti panagsukimat a maipanggep no kasano a ti DST ket maka-apektar ti panagusar ti enerhia ket limitado ken maisuppiatan.
Dagiti nota
urnosenDagiti akinruar a silpo
urnosen Dagiti midia a mainaig iti Oras a panagin-inut ti lawag iti Wikimedia Commons