Pagsasao a Kayeli
Ti pagsasao a Kayeli (Indones: Bahasa Kayeli) ket ti maysa nga awanen a pagsasao nga Austronesio a dati nga insasao baba ti tattao a Kayeli iti isla ti Buru ti Indonesia. Adda dagiti dua a mabigbig a dialekto, ti Leliali (Liliali) ken Lumaete (Lumaiti, Mumaite, Lumara).
| Kayeli | |
|---|---|
| Bahasa Kayeli | |
| Patubo iti | Indonesia, Maluku |
| Rehion | Isla Buru |
| Naungaw | 1989[1] |
| Kodkodigo ti pagsasao | |
| ISO 639-3 | kzl |
| Glottolog | kaye1241 |
| ELP | Kayeli |
Pakasaritaan
urnosenUray no adda dagiti agarup a 800 a tattao a Kayeli nga agdama nga agtataeng idiay akin-abagatan nga igid ti Luek Kayeli, iti akindaya a parte ti Buru, manipud idi 1995, 3 laengen a lallakay a tattao ti makabael nga agsao iti pagsasao ken saandan nga inus-usar kadagiti napalabas a tallo a dekada; dagiti daduma a patneng ket immallatiwda iti dialekto nga Ambon iti pagsasao a Malayo (Melayu Ambon). Ti naud-udi a naibaga ket adu a naus-usar idiay Is-isla Maluku a kas maikadua a pagsasao a ket ti napalaka a porma ti pagsasao nga Indones nga agraman kadagiti nainayon a lokal a leksikon.[2]
Ti panagrepaso ti literatura idi 1983 ket nangibaga nga adda agarup a 1,000 nga agsasao iti Kayeli, nupay kasta ti panagsukimat a naaramid idi 1989 iti isla ti Buru ket nakabirukda laeng iti uppat, dua a lallaki ken dua a babbai, amin isuda ket agatawen iti innem a pulo. Saandan nga unus-usar ti pagsasaokadagiti napalabas a tallo pulo a tawen ken marigrigatanda a mangipupok ti batayan a leksikon.[3] Ti naudi nga agsasao iti dialekto a Leliali ket pimmusay idi 1989 ken awan ti nabirukan nga agsasao iti Lumaete. ADda ad-adu ngem 400 dagiti batayan a balikas ti Kayeli ti naurnong, kadagitoy ket 13% ket dagitibinulod a balikas manipud iti Malayo, Arabiko, Portuges ken Sanskrito.[4] Nakaiparangda ti adu a paggiddiatan itiponetiko ken leksikon iti pagsasao a Buru – ti pannakaipada ti leksikon iti dialekto a Leliali iti kaasitgan a dialekto ti Buru iti Masarete kets 45%.[5]
Ti kaaduan ti salaysana a panagadal iti pagsasao a Kayeli ket naaramid kadagiti tawen ti 1980 babaen ni Charles E. Grimes ken Barbara Dix Grimes –dagiti Australiano a misionario ken etnograpo, nga aktibo a kameng ti SIL International (saanda koma a maiyallilaw kada Joseph E. Grimes ken Barbara F. Grimes, dagiti nagannak kenni Charles, nga amo pay ida nga Australiano nga etnograpo. Inusarda ti pagsasao a Kayeli a kas maysa a pagarigan iti panagusig kadagiti gapuanan ti kinaudi a panagawan dagiti dadduma a sasao a Malayo-Polinesio.[6][7][8]
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Kayeli iti Ethnologue (Maika-18 nga ed., 2015)
- ^ Ethnologue: Languages of the World. "Kayeli: A language of Indonesia (Maluku)".
- ^ C. E. Grimes in Margaret Florey Endangered Languages of Austronesia, Oxford University Press (2009) ISBN 0-19-954454-9 p. 74
- ^ B. D. Grimes in Thomas Edward Dutton, Darrell T. Tryon Language contact and change in the Austronesian world, Walter de Gruyter, 1994 ISBN 3-11-012786-5 p. 260, PDF version
- ^ Languages of Indonesia (Maluku)
- ^ "Publications by Barbara Dix Grimes". SIL International.
- ^ "Publications by Charles E. Grimes". SIL International.
- ^ "Chuck & Barbara Grimes, Wycliffe Bible Translators". Bethel Grove Bible Church. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-09-05. Naala idi 2016-11-03.