Renasimiento

Ti Renasimiento, manipud ti Pranses: Renaissance "pannakaipasngay manen", Italiano: Rinascimento, manipud ti rinascere "maipasngayto") ket maysa idi a kultural a tignay a gimmay-at iti agarup a paset ti panawen manipud idi maika-14 aginggana ti maika-17 a siglo, a nangrugi idiay Italia idi Naladaw a Tengnga a Panpanawen ken ti kalpasanna ket naiwarwaras iti amin a paset ti Europa. Urayno ti kaada ti papel ken ti inbension ti maiyakar a kita ti metal ket nangipardas ti pannakaiwarwaras dagiti kapanunotan manipud idi naladaw a maika-15 a siglo, dagiti panagbalbaliw ti Renasimimiento ket saan nga agpapada a napadas iti ballasiw ti Europa.

A kas kultural a tignay, daytoy ket nangsakop ti pannakapasayaat iti Latin ken dagiti bernakular a literatura, a nagrugi idi maika-14 a siglo iti pannkaipangato ti panagadal a naibatay kadagiti klasikal a taudan, nga inpammadayaw dagiti kontemporario kenni Petrarch, ti panagrang-ay ti nailinia a perspektibo ken dadduma pay a pamay-an iti panangipakita ti nasaysayaat a masna a realidad iti pinintaan, ken ti nagininut ngem adu a pannakaiwarwaras ti reporma ti edukasion.

Dagiti nagibasaran

• Burckhardt, Jacob Ti Sibilisasion ti Renasimiento idiay Italia (1860), ti nadayeg a klasiko; naiyaon ken testo apanagbiru ti 2007 nga edision; ken ti pay kompleto a testo ti online
• Reynolds, L. D. ken ni Wilson, Nigel Dagiti Agsursurat ken dagiti Eskolar: Ti pagsurota ti tranmision iti Griego ken Latin a Literatura Clarendon a Pagmalditan, Oxford, 1974