Danum

Ti danum ket maysa a kimiko a sustansia nga addaan iti kimiko a pagannurotan a H₂O. Ti molekula ti danum ket aglaon ti maysa nga Oksíheno ken dua a Hidróheno kadagiti atomo a naikapet babaen dagiti kobalente a piansa. Ti danum ket likido iti ambiente a kasasaad, ngem kadawyan nga adda iti Daga iti natangken a kasasaad ti yelo ken alingasaw a kasasaad (alingasaw ti danum wenno alibungubong). Ti danum ket adda pay iti kasasaad a likido a kristal iti asideg kadagiti Hidropiliko a rabaw.^[1]^[2] Babaen kadagiti nomenklatura a pananginagan kadagiti kimiko a kompuesto, ti dihidroheno monoksido ket isu ti sientipiko a nagan ti danum, ngem daytoy ket saan unay a maus-usar.^[3]

Ti danum ket sakupenna ti 70.9% iti rabaw ti Daga,^[4] ken daytoy ket nangruna kadagiti amin a naamammuan a porma iti biag.^[5] Iti Daga, 96.5% ti danum ti planeta ket mabirukan kadagiti taaw, 1.7% iti danum iti sirok ti daga, 1.7% iti glasier ken dagiti gora ti yelo idiay Antartika ken Greenland, adda met bassit a pirgis dagiti sabsabali a bagbagi ti danum, ken 0.001% iti angin a kas ti sengngaw, dagiti ulep (naporma iti natangken ken dagiti partikulo ti danum a nasuspende iti angin), ken tudo.^[6]^[7] Adda laeng 2.5% iti danum ti Daga ket di-naapgad, ken 98.8% iti danum ket yelo ken sirok ti daga a danum. Basbassit ngem 0.3% kadagiti amin a di-naapgad a danum ket addaan kadagiti karayan, danaw, ken ti tangatang, ken basbassit pay a bilang a di-naapgad a danum ti Daga (0.003%) ket adda kadagiti biolohiko a bagbagi ken napataud a produkto.^[6]

Dagiti nagibasaran

^ Henniker, J. C. (1949). "Ti Kaadalem iti Sona a Rabaw iti Likido". Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko. Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko. 21 (2): 322–341. doi:10.1103/RevModPhys.21.322.
^ Pollack, Gerald. "Siensia ti Danum". Unibersidad ti Washington, Pollack a Laboratorio. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-12-13. Naala idi 2011-02-05. Ti danum ket addaan iti tallo a paset – alingasaw, likido, ken natangken; ngem dagiti agdama a panagsukisok manipud kadagiti lobaratotiomi ket agipaltiing ti kaadda ti nakakaskasdaaw a dua a maikapat a paset a rumsua kadagiti interface.
^ Bramer, Scott. "Kimiko a Nomenklatura". Unibersidad ti Widener, Departamento iti Kimika. Naala idi 20 Septiembre 2011.
^ "CIA- The world fact book". Ahensia ti Sentro nga Intelihensia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-06. Naala idi 2008-12-20.
^ "Nagkaykaysa a Pagpagilian". Un.org. 2005-03-22. Naala idi 2010-07-25.
^ ^a ^b Gleick, P.H., ed. (1993). Danum iti Didigra: Ti pagalagadan kadagiti Sangalubongan a Di-naapgad a Danum. Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. p. 13, Tabla 2.1 "Dagiti reserba ti danum iti daga".
^ Ti Sengngaw ti Danum iti Klima a Sistema Naiyarkibo 2007-03-20 iti Wayback Machine, Naipangpangruna a Reporta, [AGU], Disiembre 1995 (naisilpo idi 4/2007). Nangruna a Danum Naiyarkibo 2009-07-08 iti Wayback Machine UNEP.

Dagiti akinruar a silpo

Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

[1] Henniker, J. C. (1949). "Ti Kaadalem iti Sona a Rabaw iti Likido". Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko. Dagiti Panagrepaso iti Moderno a Pisiko. 21 (2): 322–341. doi:10.1103/RevModPhys.21.322.

[2] Pollack, Gerald. "Siensia ti Danum". Unibersidad ti Washington, Pollack a Laboratorio. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-12-13. Naala idi 2011-02-05. Ti danum ket addaan iti tallo a paset – alingasaw, likido, ken natangken; ngem dagiti agdama a panagsukisok manipud kadagiti lobaratotiomi ket agipaltiing ti kaadda ti nakakaskasdaaw a dua a maikapat a paset a rumsua kadagiti interface.

[3] Bramer, Scott. "Kimiko a Nomenklatura". Unibersidad ti Widener, Departamento iti Kimika. Naala idi 20 Septiembre 2011.

[4] "CIA- The world fact book". Ahensia ti Sentro nga Intelihensia. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-01-06. Naala idi 2008-12-20.

[5] "Nagkaykaysa a Pagpagilian". Un.org. 2005-03-22. Naala idi 2010-07-25.

[b1-6] Gleick, P.H., ed. (1993). Danum iti Didigra: Ti pagalagadan kadagiti Sangalubongan a Di-naapgad a Danum. Unibersidad ti Oxford a Pagmalditan. p. 13, Tabla 2.1 "Dagiti reserba ti danum iti daga".

[7] Ti Sengngaw ti Danum iti Klima a Sistema Naiyarkibo 2007-03-20 iti Wayback Machine, Naipangpangruna a Reporta, [AGU], Disiembre 1995 (naisilpo idi 4/2007). Nangruna a Danum Naiyarkibo 2009-07-08 iti Wayback Machine UNEP.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]