Baybay Samar
Ti Baybay Samar ket timaysa a bassit a baybay iti kaunegan ti purpuro ti Filipinas, a mabirukan iti pagbaetan ti Rehion ti Bicol ti Luzon ken ti Daya a Visayas.[1]
| Baybay Samar | |
|---|---|
 Ti baybay a kas makita iti limbang (ti amianan ket iti kanawan) | |
.svg)  Baybay Samar Lokasion iti kaunegan ti Visayas .svg) Baybay Samar Baybay Samar (Filipinas) | |
| Lokasion | |
| Nagsasabtan | 11°49′30″N 124°30′00″E / 11.82500°N 124.50000°ENagsasabtan: 11°49′30″N 124°30′00″E / 11.82500°N 124.50000°E |
| Kita | baybay |
| Etimolohia | Samar |
Daytoy ket beddengan babaen ti isla ti Samar iti daya, ti Leyte iti abagatan, ti Masbate iti laud, ken ti Luzon iti amianan. Ti baybay ket naikapet iti Baybay Filipinas iti amianan babaen ti Lingsat San Bernardino, iti Golpo Leyte iti abagatan a daya babaen ti Lingsat San Juanico, iti Baybay Bisayano iti abagatan a laud, ken iti Baybay Sibuyan iti amianan laud babaen ti Bessang Masbates ken Bessang Ticao. Daytoy ket aglaon iti Isla Biliran, dagiti isla ti Almagro, Maripipi, Sto. Nino, Daram, ken Tagapul-an.
Ti Baybay Samar ket nakasanay iti signipikante a degradasion kadagiti rekurso ti baybay, a naibagbaga a kas "ecocide". Sakbay idi 1981, adda idi dagiti 50 komersial a sebbangan iti ikan, ngem iti kaunegan dagiti 10 a tawen, daytoy ket naipabassit iti 10 laengen gapu kadagiti pamay-an iti nakaro a panagkalkalap (kas iti panagkalap iti dinamita). Ti agpakatengnga nga inaldaw a makalapan ket naipabassit manipud iti 30 kg/aldaw kadagiti tawen ti 1960, iti 8 kg/aldaw idi 1981, aginggana iti 3.5 kg/aldaw idi 1991. Idi naibusdan dagiti dakkel a mangmangan nga ikan, dagiti manggalap ket kinlapda dagiti babbabassit a sebbangan, a nangipalubos iti daytoy a nagpaadu iti populasion dagiti karominas.[2]
Ti nakaro a panagpukan iti kayo kadagiti kaarrubayan a daga ket nakaiturongan iti iyaadu iti lan-ak manipud kadagiti napukanan a bantaya mangbekkel kadagiti raw-ang ti korales. Adda laeng dagiti agarup a 5% kadagiti raw-ang iti naikeddeng a nasalun-at iti kasasaad. Ti sabali pay a resulta ti iyaadu iti lan-ak ket dagiti nalabbasit nga atab, a mangpataud iti paralitiko a panagsabidong kadagiti shellfish. Ti immuna a nalababsit nga atab idiay Filipinas ket napasamak idiay Baybay Samar idi 1983 ken kalpasan dayta napaspasamak daytoyen kadagiti di mapugtuan a ballaet.[2]
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ "Samar Sea: Philippines". Geographic.org. Naala idi 22 Hulio 2013.
- ^ a b J. Saeger (1993). "The Samar Sea, Philippines: a decade of devastation" (PDF). Naga, the ICLARM Quarterly. 16 (4): 4–6. ISSN 0116-290X. Naala idi 22 Hulio 2013.[permanente a natay a silpo]