Napoleon Bonaparte
Ni Napoleon Bonaparte (Pranses: Napoléon Bonaparte puis Napoléon Ier [napoleɔ̃ bɔnɑpaʁt]) (15 Agosto 1769 – 5 Mayo 1821) ket maysa idi a milisia ti Pranses ken daulo ti politika kadagiti kinaudi nga agpang ti Reblusion ti Pranses.
| Napoleon I | |||||
|---|---|---|---|---|---|
 | |||||
| Emperador iti Pranses | |||||
| Panagturay | 18 Mayo 1804 – 11 Abril 1814 (9 a tawen, 328 nga aldaw) 20 Marso 1815 – 22 Hunio 1815 (94) | ||||
| pranses | 2 Disiembre 1804 | ||||
| Sinaruno | Awan (isuna a kas ti Umuna a Konsul iti Umuna a Republika ti Pranses; ti nagturay a monarkia idi ket ni Louis XVI) | ||||
| Simmaruno | Louis XVIII (de jure idi 1814) | ||||
| Ari iti Italia | |||||
| Panagturay | 17 Marso 1805 – 11 Abril 1814 | ||||
| Koronasion | 26 Mayo 1805 | ||||
| Sinaruno | Awan (isuna a kas ti Presidente iti Italiano a Republika; ti nagturay a monarkia idi ket ni Emperor Charles V) | ||||
| Simmaruno | Awan (naikkat ti pagarian, ti simmaruno nga ari ti Italia ket ni Victor Emmanuel II) | ||||
| Nayanak | Agosto 15, 1769 Ajaccio, Corsica, Pranses | ||||
| Natay | Mayo 5, 1821 (tawen 51) Longwood, Saint Helena | ||||
| Pannakaipunpon | Les Invalides, Paris, Pranses | ||||
| Asawa | Joséphine de Beauharnais Marie Louise iti Austria | ||||
| Sayasay | Napoleon II | ||||
| |||||
| Kamara | Balay ni Bonaparte | ||||
| Ama | Carlo Buonaparte | ||||
| Ina | Letizia Ramolino | ||||
| Relihion | Romano Katolisismo (kitaen ti Napoleon ken dagiti relihion) | ||||
| Pirma |  | ||||
A kas ni Napoleon I, isuna idi ti Emperador iti Pranses manipud idi 1804 aginggana idi 1815. Ti kalintegan na a reporma ket, ti Napoleoniko a Kodigo, daytoy ket addaan ti nalatak nga impluensia kadagiti adu a sibil a linteg ti sangalubongan a naisakupan, ngem isuna ket kalatakan a malaglagip kadagiti inararamid na kadagiti gubat a naidauloan na a panagsuppiat ti Pranses babaen dagiti serie a kumakaduaan, ti makunkuna a Napoleoniko a Gubgubat. Isuna ti nagipatakder kadagiti panagsakup ti kaaduan iti kontinente a Europa ken kinapanunutan na ti panagiwaras dagiti kaumnoan iti Rebolusion ti Pranses, bayat nga nagitiptipon ti maysa nga imperio a monarkia a nagipasubli dagiti parang iti naikkat nga ancien régime. Gapu dagiti balligi na ti gubgubat, kadagiti masansan a nalatlatak ken adadu a kasupiatanna, kadawyan isuna a naipammategan a maysa kadagiti kalatakan nga agbilbilin ti milisia iti ania man a panawen.
Ni Napoleon ket naipasngay idi idiay Corsica kadagiti nagannak kaniana a natakneng a Henobes a kapututan, ken nagsanay a kas maysa nga opisial ti artileria idiay kangrunaan a daga ti Pranses. Naglatak isuna babaen ti Umuna a Repbublika ti Pranses ken nagidaulo kadagiti nagballigia a kampania a kinasuppiat ti Umuna ken Maikadua a Kumakadduaan a nagsuppiat iti Pranses. Idi 1799, nagpartuat isuna ti kudeta ken inkabil na isuna nga ti Umuna a Konsul; kalpasan ti lima a tawen ti Senado ti Pranses ket nagirangarang kaniana a kas ti emperador. Iti umuna a dekada iti maika-19 a siglo, ti Imperio ti Pranses a babaen ni Napoleon ket nakipartisipar kadagiti serie a suppiatan a makunkuna a Napoleoniko a Gubat a nagiraman iti amin a kangrunaan a nabileg a Europa.[1]
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Schom, Alan (1998). Napoleon Bonaparte (1. HarperPerennial nga ed.). New York: HarperPerennial. ISBN 0-06-092-958-8.