Departamento ti Guainía

departamento ti Colombia

Ti Guainía (Panangibalikas nga Espaniol: [ɡwaiˈni.a]; Pagsasao a Yira : Daga ti adu a dandanum) ket maysa a departamento ti Colombia. Daytoy ket mabirukan idiay daya ti pagilian, a pagbeddenganna ti Venezuela ken Brasil. Ti kapitolion ket ti Inirida. Idi 1963 ti Guainía ket naisina manipud iti Vaupés. Ti akin-amianan a paset ken ti Karayan Inírida ket mairamnda idiay labneng ti karayan Orinoco; ti natidda ket paset ti Amasonia. Ti Karayan Guaviare ket isu ti kangrunaan ti kolonisasion, adu kadagiti kolono ket nanipudda idiay sona ti Colombiano nga Andina, a kaaduan kaniada ket nanipud idiay Boyacá. Dagitoy ket sinarsaruno babaen dagiti llaneros, a tattao manipud kadagiti Akindaya a tanap. Ti kangrunaan a populasion ket buklen babaen dagiti Patneng nga Indiano, ti dakkel nga etniko a grupo ket dagiti Puinave (manipud iti makú-puinave a pamilia) ken dagiti curripaco (manipud iti Arawak a pamilia). Addaan iti dagup a 24 nga etniko a grupo iti daytoy a departamento, adu kadagitoy ti agsasao kadagiti uppat nga Indiano a pagsasao malaksid ti Espaniol ken Portuges.

Deparatmento ti Guainía
Departamento de Guainía
Turturod ti Mavecure
Turturod ti Mavecure
Wagayway ti Deparatmento ti Guainía
Eskudo ti Deparatmento ti Guainía
Ti Guainía ket naipakita iti nalabbasit
Ti Guainía ket naipakita iti nalabbasit
Nagsasabtan: 3°51′55″N 67°55′26″W / 3.86528°N 67.92389°W / 3.86528; -67.92389Nagsasabtan: 3°51′55″N 67°55′26″W / 3.86528°N 67.92389°W / 3.86528; -67.92389
Pagilian Colombia
RehionRehion Amasona
KapitolioInirida
Gobierno
 • GobernadorWilson Ladino Vigoya
Kalawa
 • Dagup72,238 km2 (27,891 sq mi)
 • RanggoMaika-5
Populasion
 (2013)[1]
 • Dagup40,203
 • RanggoMaika-33
 • Densidad0.56/km2 (1.4/sq mi)
Sona ti orasUTC-05
Kodigo ti ISO 3166CO-GUA

Ti departamento ket ammo kadagiti maap-apit a koka ken ti kaadda dagiti gerila, ngem adu ti adda idiay Colombia ket saanda nga ikaskaso ti kapintas ti ladawan ti daga, dagiti nadumaduma a kita ti makmakan ken ti kinamanagsangaili dagiti Indiano. Ti kolonisasion, narko-trapiko ken gubat ket mangiyal-alis kadagiti kasisigud a populasion ken mangidurduron kadagitoy ti napilpilit a pannakaiyal-alis. Sakbay ti nadawel a panangpapatay ti Mapiripán, idiay asideg ti departamento ti Meta, daytoy a lugar idi ket isla ti kappia iti uneg ti naranggas a Colombia. Kalpasan ti 1996, ti pannakapadakkel kadagiti paramilitar a puersa ("bukod-a panagsalsalaknib") ket nangiturong kaniada idiay Karayan Guaviare ket ti nagliklikmutan ti Inírida. Ti kaadda tattan ti militar ti estado ket nangpapigsa ti panakatiliw ni Fernandinho Beira-Mar, ti maysa a Brasiliano a narkotrapiko, ket naikadayegan ti departamento kadagiti padpadamag.

Dagiti munisipalidad urnosen

Adda laeng ti maymaysa a munisipalidad ti Guainía: ti Inírida nga isu pay daytoy ti kapitoliona. Ti tidda ti teritorio ket nabingbingay kadagiti corregimientos departamentales, ti saan pay a napasingkedan a bilang gapu kadagiti suppiatan.[2] Daytoy a kaso ket mapaspasamak laeng idiay Amazonas, Vaupés ken Vichada. Ti Barrancominas ket addaan iti maikadua a kaaduan ti populasion ket ti kangrunaan a korregimiento; daytoy ket mabirukan idiay Karayan Guaviare.

Dagiti korregimientos ti Guainía ket:

  1. Cacahual
  2. Guaviare
  3. La Guadalupe
  4. Morichal Nuevo
  5. Pana Pana
  6. Puerto Colombia
  7. San Felipe

Dagiti nagibasaran urnosen

  1. ^ "DANE". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-11-13. Naala idi Pebrero 13, 2013.
  2. ^ "Sentencia C-141/01" (iti Espaniol). Naala idi 2008-07-27.[permanente a natay a silpo]

Dagiti akinruar a silpo urnosen

  Dagiti midia a mainaig iti Departamento ti Guainía iti Wikimedia Commons