Colombia

Republika ti Colombia
*República de Colombia* (Espaniol)
Republika ti Colombia República de Colombia (Espaniol)
	Wagayway Eskudo
	Napili a pagsasao: "Libertad y Orden" (Espaniol); "Wayawaya ken Urnos"
	Nailian a kanta: ¡Oh, Gloria Inmarcesible! (Espaniol); O di umuspak a gloria!;
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Bogotá; 4°35′N 74°4′W / 4.583°N 74.067°W
Opisial a sasao	Espaniola
Mabigbig a rehional a sasao	Dagiti 68 nga etniko a pagsasao ken dialekto. Ti Ingles ket opisial pay iti Purpuro ti San Andrés, Providencia ken Santa Catalina .
Grupgrupo ti etniko (2005)	86% a saan nga etniko a populasion (mairaman dagiti 49% Mestiso ken 37.0% Puraw),; 10.6% Nangisit; (includes Mulato),; 3.4% Amerindiano,; 0.01% Roma;
Nagan dagiti umili	Colombiano
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika
• Presidente	Juan Manuel Santos
• Bise Presidente	Germán Vargas Lleras
Lehislatura	Kongreso
• Akinngato a kamara	Senado
• Akinbaba a kamara	Kamara dagiti Pannakabagi
Wayawaya manipud ti Espania
• Nairangarang	20 Hulio 1810
• Mabigbig	7 Agosto 1819
• Agdama a batay-linteg	4 Hulio 1991
Kalawa
• Dagup	1,141,748 km2 (440,831 sq mi) (Maika-26)
• Danum (%)	8.8 (maika-17)
Populasion
• Karkulo idi Oktubre 2014	47,846,160 (Maika-27)
• Senso idi 2005	42,888,592
• Densidad	40.74/km2 (105.5/sq mi) (Maika-173)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$641.532 bilion (28)
• Tunggal maysa a tao	$13,458
GDP (nominal)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$400.117 billion (30)
• Tunggal maysa a tao	$8,394
Gini (2013)	53.9; nangato · nangato
HDI (2013)	0.751; nangato · Maika-98
Kuarta	Pisos (COP)
Sona ti oras	UTC−5b (COT)
Pormat ti petsa	aa−bb−tttt (CE)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+57
Kodigo ti ISO 3166	CO
TLD ti internet	.co
	Urayno ti ti batay-linteg ti Colombian ket mangibagbaga a ti Espaniol (Castellano) ket isu ti opisial a pagsasao iti amin a teritoriona, adda met dagiti sabali a pagsasao a naisasao iti pagilian babaen dagiti grupo ti etniko (agarup a 68 a pagsasao) ket opisial pay dagitoy kadagiti teritorioda. Ti Ingles ket opisial pay kadagit isla ti San Andrés, Providencia ken Santa Catalina.; Ti opisial nga oras ti Colombia ket tinengngel ken tinartaripato babaen ti ahensia ti estado ti Superintendensia ti Industria ken Komersio.;

Nagsasabtan: 4°N 72°W / 4°N 72°W / 4; -72

Ti Colombia (/kəˈlʌmbiə/ kə-LUM-biə, wenno /kəˈlɒmbiə/ kə-LOM-biə), opisial a ti Republika ti Colombia (Espaniol: República de Colombia [reˈpuβlika ðe koˈlombja]), ket pagilian a mabirukan idiay amianan a laud ti Abagatan nga Amerika, a nabeddengan iti amianan a laud babaen ti Panama; iti daya babaen ti Venezuela ken Brasil; iti abagatan babaen ti Ecuador ken Peru; ken makin-binningay kadagiti patingga ti baybay iti Costa Rica, Nicaragua, Honduras, Hamaika, Republika a Dominikano ken Haiti. Daytoy ket unitario, batay-linteg a republika a buklen dagiti tallopulo ket dua a departamento.

Ti teritorio nga itan ket ti Colombia ket kasisigud idi a natagtagitao babaen dagiti indihenio a tattao a mairaman dagiti Muisca, Quimbaya, ken Tairona. Simmangpet dagiti Kastila idi 1499 ken nangirugida iti paset ti panawen iti panagrukma ken kolonisasion ken kanungpalan ti pannakapartuat ti Virreinato de la Nueva Granada), a ti kapitoliona ket ti Bogotá.^[11] Ti wayawaya manipud ti Espania ket nagun-od idi 1819, ngem babaen idi 1830 ti "Gran Colombia" ket narebban babaen ti panagikkat ti Venezuela ken Ecuador. Ti ita nga aldawen a Colombia ken Panama ket nabangon a kas Republika ti Baro a Granada. Ti baro a pagilian ket pimmadas iti pederalismo a kas ti Konpederasion ti Granada (1858), ken kalpasanna ti Estados Unidos ti Colombia (1863), sakbay ti Republika ti Colombia ket naideklara idi 1886.^[12] Ti Panama ket nakisina idi 1903.

Dagiti nota

Dagiti nagibasaran

^ "visibilización estadística de los grupos étnicos" (PDF). Censo General 2005. Departamento Administrativo Nacional de Estadistica (DANE). Naala idi 15 Hunio 2013.
^ Bushnell, David & Rex A. Hudson (2010) "The Society and Its Environment"; Colombia: a country study: 87. Washingtion D.C.: Federal Research Division, Library of Congress.
^ ^a ^b "Animated clock". Colombian State Department. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-14. Naala idi 4 Pebrero 2012.
^ ^a ^b ^c ^d "World Economic Outlook Database". International Monetary Fund. Oktubre 2014. Naala idi 7 Oktubre 2014.
^ "socio-economic policies" (PDF). dane.gov.co. Naala idi 22 Marso 2014.
^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
^ Batay-linteg ti idi 1991 (Titulo I - Maipanggep kadagiti Kammasapulan a Pamunganayan - Artikulo 10)
^ "LEY 47 DE 1993" (iti Espaniol). alcaldiabogota.gov.co. Naala idi 23 Pebrero 2014.
^ "The official Colombian time" (iti Espaniol). horalegal.sic.gov.co. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-03-16. Naala idi 23 Pebrero 2014.
^ "Decreto 2153 de 1992, articulo 20" (iti Espaniol). Presidencia de la República de Colombia. Naala idi 9 Oktubre 2013.
^ Nicolás del Castillo Mathieu (Marso 1992). "La primera vision de las costas Colombianas, Repaso de Historia". Revista Credencial (iti Espaniol). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-10-19. Naala idi 29 Pebrero 2008.
^ CIA world fact book. "Colombia". CIA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-05-13. Naala idi 24 Mayo 2009.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Colombia iti Wikimedia Commons
Pakaammo ti panagbiahe idiay Colombia manipud iti Wikivoyage (iti Ingles)

Sapasap a pakaammo

Ti Colombia iti Encyclopædia Britannica
Colombia iti Curlie (iti Ingles)
Colombia a naikabil iti The World Factbook (iti Ingles)

Gobierno

Website ti gobuerno ti Colombia Naiyarkibo 2008-08-28 iti Wayback Machine (iti Espaniol)

Culture

Ministro ti kultura (iti Espaniol)

Heograpia

Wikimedia Atlas iti Colombia
Dagiti nailian a parke ti Colombia (iti Espaniol)

[grupos_étnicos-1] "visibilización estadística de los grupos étnicos" (PDF). Censo General 2005. Departamento Administrativo Nacional de Estadistica (DANE). Naala idi 15 Hunio 2013.

[The_Society_and_Its_Environment-2] Bushnell, David & Rex A. Hudson (2010) "The Society and Its Environment"; Colombia: a country study: 87. Washingtion D.C.: Federal Research Division, Library of Congress.

[DANE_clock-3] "Animated clock". Colombian State Department. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-14. Naala idi 4 Pebrero 2012.

[imf2-4] "World Economic Outlook Database". International Monetary Fund. Oktubre 2014. Naala idi 7 Oktubre 2014.

[socio-economic_policies-5] "socio-economic policies" (PDF). dane.gov.co. Naala idi 22 Marso 2014.

[HDI-6] "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.

[7] Batay-linteg ti idi 1991 (Titulo I - Maipanggep kadagiti Kammasapulan a Pamunganayan - Artikulo 10)

[8] "LEY 47 DE 1993" (iti Espaniol). alcaldiabogota.gov.co. Naala idi 23 Pebrero 2014.

[9] "The official Colombian time" (iti Espaniol). horalegal.sic.gov.co. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-03-16. Naala idi 23 Pebrero 2014.

[10] "Decreto 2153 de 1992, articulo 20" (iti Espaniol). Presidencia de la República de Colombia. Naala idi 9 Oktubre 2013.

[LABLAA6-11] Nicolás del Castillo Mathieu (Marso 1992). "La primera vision de las costas Colombianas, Repaso de Historia". Revista Credencial (iti Espaniol). Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2007-10-19. Naala idi 29 Pebrero 2008.

[CIAWFB-12] CIA world fact book. "Colombia". CIA. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2009-05-13. Naala idi 24 Mayo 2009.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

Republika ti Colombia República de Colombia (Espaniol)
Wagayway Eskudo
Napili a pagsasao: "Libertad y Orden" (Espaniol) "Wayawaya ken Urnos"
Nailian a kanta: ¡Oh, Gloria Inmarcesible! (Espaniol) O di umuspak a gloria!


Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Bogotá 4°35′N 74°4′W / 4.583°N 74.067°W / 4.583; -74.067
Opisial a sasao	Espaniol^a
Mabigbig a rehional a sasao	Dagiti 68 nga etniko a pagsasao ken dialekto. Ti Ingles ket opisial pay iti Purpuro ti San Andrés, Providencia ken Santa Catalina .
Grupgrupo ti etniko (2005^[1]^[2])	86% a saan nga etniko a populasion (mairaman dagiti 49% Mestiso ken 37.0% Puraw), 10.6% Nangisit (includes Mulato), 3.4% Amerindiano, 0.01% Roma
Nagan dagiti umili	Colombiano
Gobierno	Unitario a presidensial a batay-linteg a republika

• Presidente	Juan Manuel Santos
• Bise Presidente	Germán Vargas Lleras

Lehislatura	Kongreso
• Akinngato a kamara	Senado
• Akinbaba a kamara	Kamara dagiti Pannakabagi
Wayawaya manipud ti Espania

• Nairangarang	20 Hulio 1810
• Mabigbig	7 Agosto 1819
• Agdama a batay-linteg	4 Hulio 1991

Kalawa
• Dagup	1,141,748 km² (440,831 sq mi) (Maika-26)
• Danum (%)	8.8 (maika-17)
Populasion
• Karkulo idi Oktubre 2014	47,846,160 ^[3] (Maika-27)
• Senso idi 2005	42,888,592 ^[3]
• Densidad	40.74/km² (105.5/sq mi) (Maika-173)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$641.532 bilion^[4] (28)
• Tunggal maysa a tao	$13,458^[4]
GDP (nominal)	Karkulo idi 2014
• Dagup	$400.117 billion^[4] (30)
• Tunggal maysa a tao	$8,394^[4]
Gini (2013)	53.9^[5] nangato · nangato
HDI (2013)	0.751^[6] nangato · Maika-98
Kuarta	Pisos (COP)
Sona ti oras	UTC−5^b (COT)
Pormat ti petsa	aa−bb−tttt (CE)
Pagmanehuan	kanawan
Kodigo ti panagtawag	+57
Kodigo ti ISO 3166	CO
TLD ti internet	.co
Urayno ti ti batay-linteg ti Colombian ket mangibagbaga a ti Espaniol (Castellano) ket isu ti opisial a pagsasao iti amin a teritoriona, adda met dagiti sabali a pagsasao a naisasao iti pagilian babaen dagiti grupo ti etniko (agarup a 68 a pagsasao) ket opisial pay dagitoy kadagiti teritorioda.^[7] Ti Ingles ket opisial pay kadagit isla ti San Andrés, Providencia ken Santa Catalina.^[8] Ti opisial nga oras ti Colombia ^[9] ket tinengngel ken tinartaripato babaen ti ahensia ti estado ti Superintendensia ti Industria ken Komersio.^[10]