Ferdinand Marcos
Ni Ferdinand Edralin Marcos (Septiembre 11, 1917–Septiembre 28, 1989), maysa nga Ilokano, ti maikasangapulo a presidente ti Filipinas a nagserbi manipud idi 1965 agingga iti 1986. Nagbalin a diktador idi mangrugi iti maikadua a panagakemna iti kinapresidente tapno maiturayanna ti pagilian, babaen ti panangipaulogna iti Linteg Militar idi 1972 ken panangipasdekna iti "Baro a Kagimongan" (Ingles: New Society; Tagalog: Bagong Lipunan). Ngem napatakkias ni Marcos iti puesto idi 1986 babaen ti Rebolusion iti Edsa kalpasan a nagrebelde ti dua nga Ilokano a nangangato nga opisial ti turay, ti Ministro ti Salaknib a ni Juan Ponce Enrile ken Heneral Fidel V. Ramos, ket kimmapponda kenni Corazon Cojuangco Aquino (balo ni dati a Senador Benigno S. Aquino a napapatay idi 1983), a nagbalin a presidente kalpasanna.
| Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos, Sr. | |
|---|---|
 | |
| Maika-10 a Presidente ti Filipinas Maika-6 a Presidente ti Maikatlo a Republika Umuna a Presidente ti Maikapat a Republika | |
| Nagakem Disiembre 30, 1965 – Pebrero 25, 1986 | |
| Kangrunaan a Ministro | Isuna (1978–1981) Cesar Virata (1981–1986) |
| Bise Presidente | Fernando Lopez (1965–1973) Arturo Tolentino (Peb 16–25, 1986) |
| Inunaan ni | Diosdado Macapagal |
| Sinaruno ni | Corazon Aquino |
| Maika-3 a Kangrunaan a Ministro ti Filipinas | |
| Nagakem Hunio 12, 1978 – Hunio 30, 1981 | |
| Inunaan ni | Naibangon ti opisina (Ti puesto ket tinengngel idi babaen ni Pedro Paterno) |
| Sinaruno ni | Cesar Virata |
| Maika-11 a Presidente ti Senado ti Filipinas | |
| Nagakem Abril 5, 1963 – Disiembre30, 1965 | |
| Presidente | Diosdado Macapagal |
| Inunaan ni | Eulogio Rodriguez |
| Sinaruno ni | Arturo Tolentino |
| Senador ti Filipinas | |
| Nagakem Disiembre 30, 1959 – Disiembre 30, 1965 | |
| Kameng ti Kamara dagiti Pannakabagi ti Filipinas manipud iti Maikadua a Distrito ti Ilocos Norte | |
| Nagakem Disiembre 30, 1949 – Disiembre 30, 1959 | |
| Inunaan ni | Pedro Albano |
| Sinaruno ni | Simeon M. Valdez |
| Dagiti bukod a salaysay | |
| Naiyanak | Septiembre 11, 1917 Sarrat, Ilocos Norte, Filipinas |
| Natay | Septiembre 28, 1989 (tawen 72) Honolulu, Hawaii, Estados Unidos |
| Nakaipunpunan | Museo ni Marcos ken Mausoleo, Batac, Ilocos Norte, Filipinas |
| Partido ti politika | Kilusang Bagong Lipunan (1978–1989) |
| Dadduma a kumadduaan iti politika | Partido Liberal (1946–1965) Partido Nacionalista (1965–1978) |
| A(s)sawa | Imelda Romuáldez (1954–1989) |
| Annak | Ma. Imelda Marcos Ferdinand Marcos, Jr. Irene Marcos-Araneta |
| Alma mater | Unibersidad iti Filipinas Kolehio iti Kalintegan |
| Propesion | Abogado |
| Pirma |  |
| Serbisio iti militar | |
| Tumalekan |  Republika ti Filipinas |
| Ranggo |  |
| Bakbakal/gubgubat | Maikadua a Sangalubongan a Gubat |
- Para iti dadduma pay a kaipapanan wenno artikulo maipapan iti Ferdinand Marcos, kitaen ti Ferdinand Marcos (panangilawlawag).
Naipasngay ni Marcos idiay Sarrat, Ilocos Norte, anak da Mariano Marcos ken Josefa Edralin. Idi 1937, bayat ti panageskuelana iti kinaabogado idiay Universidad ti Filipinas, naidarum ni Marcos ta napabasol a nangpapatay ken ni Diputado Julio Nalundasan, maysa a karibal ni tatangna a Mariano iti politika. Naibalud idi Nobiembre 1939, ngem nagkiddaw iti Korte Suprema iti Filipinas a depensaanna a bukod ti bagina, ket nangabak iti kasona iti sumaruno a tawen.
Nagturpos idiay Unibersidad iti Filipinas, ken nakaala iti kangatuan nga average iti panag-eksamen para kinaabogado (bar) iti Filipinas idi 1940.
Iti ud-udi a paset ti Maikadua a Sangalubongan a Gubat, nagserbi ni Marcos a soldado iti Siiigam a Buyot iti Filipinas. Kalpasan ti gubat, nagbalin a katulongan ni Presidente Manuel Roxas manipud 1946 agingga iti 1947, ken miembro pay iti Kamara dagiti Pannakabagi (1949-59), ken kas senador (1963-65) a nangidauluanna iti Senado iti Filipinas kas presidente. Idi 1954, nagkasarda kenni Imelda Romualdez, maysa a Bisayana a tubo iti Leyte, a timmulong ken ni Marcos iti naballigi a panagkampaniana para iti presidente.
Kalpasan a saan nga innaganan ti Partido Liberal ni Marcos a kas opisial a kandidatoda para iti presidente, immakar isuna iti Partido Nacionalista, a nangpili kenkuana a kandidatoda a kadua ni Fernando Lopez a para iti bise presidente. Inabakda ti situtugaw idi a pangulo ken kandidato manen a ni Diosdado Macapagal kasta met ti para bise presidente a ni Genaro Magsaysay, iti eleksion idi 1965.
 | Daytoy nga artikulo a maipanggep iti biograpia ni Filipino ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |