Georgia (pagilian)
Nagsasabtan: 42°00′N 43°30′E / 42.000°N 43.500°E
Ti Georgia /ˈdʒɔːrdʒə/ (
dengngen) (Georgiano: საქართველო Sakartvelo, IPA: [sɑkʰɑrtʰvɛlɔ] (dengngen)) ket maysa a naturay nga estado idiay Kaukaso a rehion ti Eurasia. Daytoy ket mabirukan kadagiti pagtutumpongan iti Akinlaud nga Asia ken Akindaya nga Europa, daytoy ket nabeddenga iti laud babaen ti Nangisit a Baybay, iti amianan babaen ti Rusia, iti abagatan babaen ti Turkia ken Armenia, ken iti abagatan a daya babaen ti Azerbaijan. Ti kapitolio ti Georgia ket Tbilisi. Ti Georgia ket sumakop ti teritorio iti 69,700 km² ket ti populasionna ket gangani ti 4.7 a riwriw. Ti Georgia ket maysa a unitario, semi-presidential a republika, nga adda ti gobierno a nabutosan babaen ti maysa a representatibo a demokrasia.
Georgia[1] საქართველო Sakartvelo | |
|---|---|
 Wagayway
 Eskudo
| |
| Napili a pagsasao: ძალა ერთობაშია Dzala Ertobashia Ti Kapigsa ket adda iti Panagkaykaysa | |
| Nailian a kanta: Tavisupleba Wayawaya | |
 Ti maitutop a Georgia ket adda ti nangisit a berde, dagiti lugar a saan a tinegtengngel ti Georgian ket adda ti nakusnaw a berde | |
| Kapitolio | Tbilisi Kutaisi (lehislatibo 41°43′N 44°47′E / 41.717°N 44.783°E |
| Kadakkelan a siudad | Tbilisi |
| Opisial a sasao | Georgiano[2] |
| Dadduma a pagsasao |
|
| Grupgrupo ti etniko (2002) | |
| Nagan dagiti umili | Georgiano |
| Gobierno | Unitario a semi-presidential a republika |
| Salome Zurabishvili (სალომე ზურაბიშვილი) | |
| Irakli Garibashvili (ირაკლი ღარიბაშვილი) | |
| Lehislatura | Parlamento |
| Moderno a Pannakaestado | |
| Mayo 26, 1918 | |
• | Pebrero 25, 1921 |
• Panagwaywayas manipud ti Kappon ti Sobiet Nairangarang Nalpas | Abril 9, 1991 Disiembre 25, 1991 |
| Kalawa | |
• | 69,700 km2 (26,900 sq mi) (Maika-120) |
| Populasion | |
• Karkulo idi 2011 | 4,469,200[3] (Maika-121) |
• Densidad | 68.1/km2 (176.4/sq mi) (Maika-144) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $24.541 bilion[4] |
• Tunggal maysa a tao | $5,491[4] |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2011 |
• Dagup | $14.347 bilion[4] |
• Tunggal maysa a tao | $3,210[4] |
| Gini (2012) | 41.4[5] kalalainganna |
| HDI (2013) |  0.744[6]nangato · Maika-79 |
| Kuarta | Lari (ლ) (GEL) |
| Sona ti oras | UTC+4 (UTC) |
• Kalgaw (DST) | UTC+4 (saan a mapalpaliiw) |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | 995 |
| Kodigo ti ISO 3166 | GE |
| TLD ti internet | .ge |
Idi las-ud ti klasiko apanawen dagiti nawaya pagarian ket naiapabangonda a tattan ket isu ti Georgia. Dagiti pagarian ti Colchis ken Iberia ket nangamponda ti Kristianidad idi kasapaan ti maika-4 a siglo. Ti naipagkaykaysa a Georgia ket nakaabot ti panakapasayaat ti poltika ken ekonomiko idi las-ud ti panagturay ni Ari David IV ken Reina Tamar iti maika-11 ekn maika-12 a sigsiglo. Iti rugi ti maika-19 a siglo, ti Georgia ket inkapet idi baben ti Ruso nga Imperio.[7] Kalpasan ti nabiit a paset ti panawen apanagwaywayas kalpasan ti Ruso a Rebolusion iti 1917, ti Georgia ket sinakupan babaen ti Sobiet a Rusia idi 1921, a nagbalinan daytoy ti Georgiano a Sobiet Sosialista a Republika ken paset ti Kappon ti Sobiet. Kalpasan ti panagwaywayas idi 1991, ti kalpasan ti komunista a Georgia ket nagsagsagaba manipud ti sibil a panaggulogulo ken ekonomiko a didigra iti kaaduan a panawen ti 1990. Daytoy ket nagpaut aginggana ti Rosas a Rebolusion iti 2003, kalpasan ti panagiyamammo ti baro a gobierno kadagiti demokratiko ken ekonomiko a reporma.[8]
Ti Georgia ket maysa a kameng iti Konseho iti Europa ken ti GUAM nga Organisasion para iti Demokrasia ken Ekonomiko a Panagrangrang-ay. Daytoy ket aglaon kadagiti dua a de facto a nawaya a rehion, ti Abhasia ken Abagatan nga Osetia, a nakagun-od ti adda patinggana a sangalubongan a pannakabigbig kalpasan ti 2008 Ruso-Georgiano a Gubat. Ti Georgia ket nagipanpanunot a dagitoy a rehion ket paset ti naturay a teritoriona babaen ti milisia a panagsakop ti Rusia.[9]
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ "Artikulo 1.3", Batay-linteg iti Georgia
- ^ "Artikulo 8", Batay-linteg iti Georgia. Iti pay Abkhazia, ken Abhasia.
- ^ "Dagiti Estadistika ti Georgia" (PDF). GE: Geostat. Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2012-08-30. Naala idi Pebrero 11, 2011.
- ^ a b c d "Georgia". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 2012-04-18.
- ^ "Gini Index". World Bank. Naala idi Hunio 5, 2015.
- ^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
- ^ David M. Lang, Ti Moderno a Pakasaritaan ti Georgia, p. 109
- ^ Parsons, Robert (Enero 11, 2008), "ti napait a panagballigi ni Mikheil Saakashvili Naiyarkibo 2017-04-15 iti Wayback Machine", openDemocracy.net. Naala idi Mayo 21, 2008.
- ^ Linteg ti Georgia kadagiti Nasakupan a Teritorio (431-IIs, Oktubre 23, 2008). Ministro ti Estado para iti Panagkaykaysa. Naala idi Disiembre 15, 2011.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig iti Georgia (pagilian) iti Wikimedia Commons