Sasao a Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio

Ti sasao a Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio (CEMP) ket mangporma ti sanga ti Nuklear a sasao a Malayo-Polinesio a mangbukel kadagiti sumurok a 700 a pagsasao. Ti tradisional a pannakabingbingay ti Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio ket ti Tengnga a Malayo-Polinesio ken Akindaya a Malayo-Polinesio. Nupay kasta, ti Tengnga a Malayo-Polinesio ket naipakitan nga umiso daytoy a klado, ken ti Akindaya a Malayo-Polinesio ket saan a nasayaat a nasuportaran.

Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio
Heograpiko a pannakaiwarwaras	Daya nga Indonesia ken ti Is-isla Pasipiko
Lingguistika a pannakaidasig	Austronesio Paiwaniko Malayo-Polinesio Nuklear a Malayo-Polinesio Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio
Pannakabingbingay	Tengnga a Malayo-Polinesio (heograpiko) Akindaya a Malayo-Polinesio (nalawag)
Glottolog	cent2237
Ti sasao a Tengnga–Akindaya a Malayo-Polinesio (nalabbasit). (Ti nangisit ket ti Linia Wallace.)

Dagiti Tengnga a pagsasao ket naisasaoda idiay Basbassit a Sunda ken Is-isla Maluku ti Baybay Banda, iti maysa a lugar nga asideg a maitunos kadagiti probinsia ti Indonesia ti Daya a Nusa Tenggara ken Maluku ken ti pagilian ti Daya a Timor (malaksid ti Sasao a Papuano ti Timor ken dagiti kaarrubayan nga isla), ngem mapmapan iti pagsasao a Bima iti akindaya kagudua ti Isla ti Sumbawa iti probinsia ti Laud a Nusa Tenggara ken ti sasao a Sula ti Purpuro Sula idiay abagatan a laud a suli ti probinsia ti Amianan a Maluku. Dagiti nangruna nga isla iti daytoy a rehion ket ti Sumbawa, Sumba, Flores, Timor, Buru, ken Seram. Ti kangrunaan a maipapan iti bilang a pagsasao ket ti Nggahi Mbojo (Bimanese), Manggarai iti akinlaud a Flores, Uab Meto iti Laud a Timor, ken ti Tetum, ti nailian a pagsasao ti Daya a Timor.

Dagiti Tengnga a pagsasao ket mabalin a mangporma ti pannakaisilpo. Dagitoy iti kaaduan a parte ket saan a nasayaat a napasingkedan, ngem saanda nga agparang a mangbukel iti agtutunos a grupo. Adu kadagiti naisingasing a panangipalawag ti Tengnga a Malayo-Polinesio ket mabirukan kadagiti nakaro a heograpia iti lugar. Isu nga adda dagiti lingguista a mangikeddeng daytoy a pannakaisilpo; ti konserbatibo a pannakaidasig ket mabalin a mangikeddeng ti Tengnga a Malayo-Polinesio iti maysa a nalaka a termino para kadagiti sasao a Tengnga–Akindaya a saan nga Akindaya a Malayo-Polinesio (Grimes 1991). Dagiti pagsasao iti daya ti Flores ken dagiti kaarrubayan nga isla, a kas ti Savu, ket addaan kadagiti nangruna a dakkel a gatad ti mabalin a batayan a bokabulario ti saan nga Austronesio (Würm 1975), ngem amin dagiti Tengnga a Malayo-Polinesio ket agparangda nga adaan iti saan nga Austronesio a subestrato a mangisalumina kaniada.

Ti sasao nga Akindaya a Malayo-Polinesio ket gumay-at manipud iti aplaya ti Halmahera iti ballasiw ti Pasipiko. Dagita ket kapada nalawag a kas maysa a grupo: segun kenni Malcolm Ross, "awan ebidensia" a dagita dua a sanga, ti Halmahera–Cenderawasih (Abagatan a Halmahera – Laud a Baro a Guinea) ken Oceaniko, ket mangporma ti eksklusibo a klado iti kaunegan ti Malayo-Polinesio. Nupay kasta, dagiti dua nga agmaymaysa a sanga ket nasayaat a naipalawag ket maaw-awat.

Dagiti pagsasao

Gapu ti saan a nasayaat a suporta para kadagiti dakkel a pannakaigrupo, adda dagiti nailista a sangkabassit a grupo ditoy ket probisional.

• Sasao a Tengnga a Malayo-Polinesio.
  • Sasao a Sumba–Flores, naisasao idiay ken iti likmut ti is-isla ti Sumbawa (akindaya), Sumba, ken ti akinlaud–tengnga a Flores iti Basbassit a Sunda.
  • Sasao a Flores–Lembata, naisasao idiay Basbassit a Sunda, iti akindaya a Flores ken dagiti bassit nga isla iti dagus a daya ti Flores.
  • Sasao a Selaru, naisasao idiay Is-isla Tanimbar ti Indonesia.
  • Sasao a Kei–Tanimbar, naisasao idiay Kei ken Is-isla Tanimbar ti akin-abagatan a Maluku, ken iti amianan a bangir ti Peninsula ti Bomberai.
  • Sasao nga Aru, naisasao idiay Is-isla Aru iti Indonesia.
  • Sasao a Tengnga a Maluku, nagruna a naisasao idiay Seram, Buru, Ambon, Kei, ken ti Is-isla Sula.
  • sasao a Timoriko, wenno Timor–Babar, naisasao kadagiti isla ti Timor, ti kaarruba a Wetar, ken (depende iti pannakaidasig) ti Is-isla Babar iti daya.
  • Pagsasao a Kowiai, naisasao idiay Peninsula ti Bombera iti Baro a Guinea.
  • Pagsasao a Teor-Kur, naisasao idiay asideg ti Isla Kei, Indonesia.
• Sasao nga Akindaya a Malayo-Polinesio.
  • Sasao a Halmahera–Cenderawasih, mabirukan kadagiti isla ken kadagit igid ti aplaya ti Baybay Halmahera iti probinsia ti Amianan a Maluku ti Indonesia ken ti Luek Cenderawasih kadagiti probinsia ti Papua ken Laud a Papua.
  • Sasao nga Oceaniko, naisasao idiay Polinesia, iti pay kaaduan ti Melanesia ken Mikronesia.

Dagiti nagibasaran

• Fay Wouk and Malcolm Ross (ed.), The history and typology of western Austronesian voice systems. Australian National University, 2002.
• K. Alexander Adelaar and Nikolaus Himmelmann, The Austronesian languages of Asia and Madagascar. Routledge, 2005.