Singsing ti Apuy

lugar nga ayan ti adu a bilang dagiti gingined ken dagiti panagbettak ti bulakan
(Naibaw-ing manipud iti Singsing ti Apuy ti Pasipiko)

Ti Singsing ti Apuy ket ti maysa a lugar nga adda dagiti adu a bilang dagiti gingined ken bulkaniko a panagbettak a mapasamak iti labneng ti Taaw Pasipiko. Iti 40,000 km (25,000 mi) a sukog ti sapatos ti kabalio, daytoy ket mainaig iti gangani nga agsasauno a serye dagiti trinsera ti taaw, dagiti bulkaniko nga arko, ken dagiti bulkaniko a barikes ken/wenno dagiti panaggungunay ti plata. daytoy ket addaan kadagiti 452 a bulkan ken pagtaengan ti sumurok a 75% dagiti aktibo ken dagiti malmalmeng a bulkan iti lubong.[1] Daytoy ket sagpaminsan pay a tinawtawagan iti sirkum-Pasipiko a barikes wenno ti sirkum-Pasipiko a seismiko a barikes.

Ti Singsing ti apuy ti Pasipiko
Dagiti tektoniko a plata iti lubong.

Agarup a 90%[2] kadagiti gingined iti lubong ken 81%[3] kadagiti kadakkelan a gingined iti lubong ket mapasamak iti arrubayan ti Singsing ti Apuy. Ti sumaruno a seismiko a rehion (5–6% kadagiti gingined ken 17% okadagiti kadakkelan a gingined iti lubong) ket ti Alpino a barikes, a gumay-at manipud iti Java aginggana idiay Sumatra babaen ti Himalaya, ti Mediteraneo, ken rummuar idiay Atlantiko. Ti Pantok ti Tengnga nga Atlantiko ket isu ti maikatlo a kaaduan ti gingined a barikes.[4][5]

Ti Singsing ti Apuy ket dagus a resulta dagiti plata tekonika ken ti panaggunay ken panagdudungpar dagiti litosperiko plata.[6] Ti daya paset ti singsing ket ti resulta ti Plata ti Nazca ken ti Plata ti Cocos a daytoyy naipalenned iti sirok ti aggungunay nga agpalpalaud a Plata ti Abagatan nga Amerika. Ti Plata ti Cocos ket agdama a naipalpalned iti sirok ti Plata ti Karibe, idiay Tengnga nga Amerika. Ti paset ti Plata ti Pasipiko iti igid ti bassit a Plata ti Juan de Fucae ket maipalpalned iti sirok ti Plata ti Amianan nga Amrika. Iti igid ti akin-amianan a paset, ti aggungunay ti amianann a laud a plata ti pasipiko ket maipalplaned iti sirok ti arko ti Is-isla ti Aleutian. Iti ad-adayo a laud, ti plata ti Pasipiko ket maipalpalned iti igid dagiti arko ti Peninsula ti Kamchatka iti abagatan a labes ti Hapon. Ti akin-abagatan a paset ket narikrikut, nga adda dagiti bilang ti babbabassit a plata ken panagdidinungpar iti plata ti pasipiko manipud iti Is-isla ti Mariana, ti Filipinas, Bougainville, Tonga, ken Baro a Selanda; daytoy a paset ket ilaksidna ti Australia, gapu ta daytoy ket naisanglad iti tengnga ti bukodna a tektoniko a platas. Ti Indonesia ket naisanglad iti nagbaetan ti Singsing ti Apuy iti igid ti amianan a daya nga is-isla nga asideg ken mairaman ti New Guinea ken ti Alpino a barikes iti igid ti abagatan ken laud manipud iti Sumatra, Java, Bali, Flores, ken Timor. Ti naindayegan ken aktibo a sona ti Tikor ti San Andreas ti California ket mangbaliw a tikor a mangtangdan ti paset ti Ngato ti Daya a Pasipiko iti baba ti abagatan a laud ti Estados Unidos ken Mehiko. Ti panagggunay ti tikor ket agpataud kadagiti adu a babassit a gingined, iti adu a beses iti inaldaw, a kaaduan kadagitoy ket bassit unay a marikna.[7][8] Ti aktino a Tikor Reina Charlotte idiay laud nga aplaya ti Haida Gwaii, British Columbia, Kanada, ket nagpatauden kadagiti tallo a dakkel a gingined iti las-ud ti maika-20 a siglo: ti magnitud 7 a pasamak idi 1929; ti magnitud 8.1 idi 1949 (ti kapigsaan a nairehistro a gingined ti Kanada); ken ti magnitud 7.4 idi 1970.[9]

Dagiti nagibasaran

urnosen
  1. ^ "Singsing ti Apuy – Singsing ti Apuy ti Pasipiko". Geography.about.com. 2010-06-14. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2010-12-04. Naala idi 2010-11-01.
  2. ^ "USGS.gov – Singsing ti Apuy". Earthquake.usgs.gov. 2012-07-24. Naala idi 2013-06-13.
  3. ^ Usgs Faqs (2013-05-13). "USGS.gov – Ayan ti pakasamakan dagiti gingined?". Earthquake.usgs.gov. Naala idi 2013-06-13.
  4. ^ U.S. Geological Survey Earthquakes FAQ.
  5. ^ U.S. Geological Survey Earthquakes Visual Glossary.
  6. ^ [https://web.archive.org/web/19971011154953/http://pubs.usgs.gov/publications/text/slabs.html Naiyarkibo 1997-10-11 iti Wayback Machine Moving slabs [Daytoy Dinamiko a Daga, USGS]].
  7. ^ dagiti naudi a gingined idiay Estados Unidos – Naudi a 7 nga ladaw, USGS.
  8. ^ Schulz, Sandra S., ken ni Robert E. Wallace, "Thi Tikor ti San Andreas", USGS.
  9. ^ Dagiti Gingined iti rehion ti Reina Charlotte 1984–1996 Naiyarkibo 2006-04-18 iti Wayback Machine Naala idi 2007-10-03

Adu pay a mabasbasa

urnosen

Dagiti akinruar a silpo

urnosen

  Dagiti midia a mainaig iti Dagiti mapa ti Singsing ti Apuy ti Pasipiko iti Wikimedia Commons