Grupo ti Jolo

Ti Grupo ti Jolo ket maysa nga aktibo a grupo dagiti bulkan idiay isla ti Jolo ti akin-abagatan a Filipinas. Ti Programa ti Global a Bulkanismo ket ilistana ti Jolo a kas maysa kadagiti aktibo a bulkan iti Filipinas^[1] bayat a ti Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (PHIVOLCS) ket naipagtitipon a nangilista ti grupo a kas ti Bud Dajo, maysa kadagiti eskoria a kono iti isla.

Lokasion

Ti Jolo ket bulkaniko nga isla a mabirukan idiay 150 kilometro (93 mi) nga abagatan a laud ti akin-abagatan nga ungto ti Peninsula ti Zamboanga ti Isla ti Mindanao. Ti isla ket paset ti Purpuro ti Sulu, idiay probinsia ti Sulu, a mabirukan idiay Agwaywayas a Rehion iti Muslim a Mindanao, maysa kadagiti rehion ti Filipinas.

Dagiti pisikal a langa

Ti agsukog ti pigura ti walo nga isla ket agarup a 60 kilometro (37 mi) iti ayan ti kaatiddogan a pasetna, agarup a 15 kilometro (9.3 mi)iti kalawana ken agarup a 5 kilometro (3.1 mi) iti kaakikidan a pasetna. Ti bulkaniko nga isla ket napunno kadagiti eskoria a kono, dagiti preatiko a kono, dagiti piraklastiko a kono, dagiti maar ken dagiti abut ti bulkan a danaw.

Ti kangatuan a puntos ti isla ket ti Bantay Tumatangas^[2] nga addaan ti kangato iti 811 metro (2,661 ft) ti asl. Ti Bud Dajo ket addaan ti kangato iti 620 metro (2,030 ft) asl.

Ti Guimba, Matanding, ken Sungal, ket isu dagitoy dagiti bulkaniko a kono nga asideg iti Bud Dajo. Dagiti uppat nga abut ti bulkan a danaw ket mabirukan pay iti daytoy nga isla: ti Danaw Seit, Danaw Panamao, Danaw Timpuak ken Abut ti Bukan a Danaw Sani. Ti solpatariko nga aktibidad ket mabirukan met idiay Danaw Seit.

Aktibidad ti bulkan

Idi Enero 4, 1641, ti bulkaniko a panagbettak ket kaaduan nga inabbonganna ti Mindanao iti sipnget ken nangipatulod ti panagarbis ti dapo iti ad-adayo ngem Cebu ken Panay. Naireporta a ti dayta a panawen a nagtaud manipud ti bassit nga isla a "kasumbangir ti nangruna a karayan ti Jolo" ken ti laeng mabalin a taudan ti panagbettak idiay Jolo ket ti Bantay Dakula idiay asideg ti Danaw Panamao.^[3] Manipud kadagiti naudi a panagadal, ti panagbettak ket kanungpalan a naigupit iti Bantay Parker idiay Abagatan a Cotabato.

Ti tsunami ket napasamak idi 1897, ken naipampamattian a gapuanan babaen ti lokal a submarino a panagbettak idi 21 Septiembre 1897. Mabalin a daytoy a panagbettak ket naisentro idiay Danaw Seit, ti bulkaniko a maar nga adda pay laeng iti aktibo a solpatara.

Dagiti bulkan ti Grupo ti Jolo ket ubbingda pay ken naikeddengda nga aktibo gapu kadagiti mabalin a panagbettak a naibagbaga dita ngato.

Heolohia

Ti kita ti bato ket kaaduan a basalto ken andesita.

Ti Grupo ti Jolo ket paset ti Bulkaniko nga Arko ti Sulu, maysa kadagiti dua nga akin-amianan a daya nga ima ti Plata Sundae a kadinnungparan ti Aggungunay a Barikes ti Filipinas. Daytoy ket lugar ti kankanayon nga aggingined ken bulkaniko nga aktibidad.

Kasla met dagiti kaaduan a bulkan ti dati a Sultanato ti Sulu, ti grupo ket saan unay a sientipiko a naad-adal.

Amin dagiti bulkan ti Filipinas ket paset ti Singsing ti Apuy ti Pasipiko.

Kitaen pay

Dagiti nagibasaran

^ "Jolo". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.
^ "Jolo - Synonyms & Subfeatures" Naiyarkibo 2013-05-14 iti Wayback Machine. Programa ti Global a Bulkanismo. Naala idi 2011-01-28.
^ "Dagiti Bulkan ti Filipinas". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-07-26. Naala idi 2014-02-21.

Dagiti akinruar a silpo

"Jolo". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.
Instituto ti Filipinas iti Bulkanolohia ken Sismolohia (Phivolcs) Naiyarkibo 2009-02-03 iti Wayback Machine

Nagsasabtan: 6°00′47″N 121°03′25″E / 6.013°N 121.057°E / 6.013; 121.057

[GVP-1] "Jolo". Programa ti Global a Bulkanismo (iti Ingles). Instituto ti Smithsoniano.

[Syn-2] "Jolo - Synonyms & Subfeatures" Naiyarkibo 2013-05-14 iti Wayback Machine. Programa ti Global a Bulkanismo. Naala idi 2011-01-28.

[3] "Dagiti Bulkan ti Filipinas". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2011-07-26. Naala idi 2014-02-21.

[1]

[2]

[3]