Republika ti Irlanda

Irlanda^[a]
*Éire*
Irlanda Éire
	Wagayway Eskudo
	Nailian a kanta: Amhrán na bhFiann ; (Ilokano: Ti Kanta ti Soldado);
	Lokasion ti Irlanda (nangisit a berde, iti isla iti Irlanda) – idiay Europa (berde ken nangisit a kolordapo); – idiay Kappon ti Europa (berde) — [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Dublin; 53°20.65′N 6°16.05′W / 53.34417°N 6.26750°W
Opisial a sasao	Irlandes; Ingles
Grupgrupo ti etniko (2006)	87% Irlandes,; 13% dadduma pay ken saan a nainaganan
Nagan dagiti umili	Irlandes
Gobierno	Batay-linteg; Parlamentario a republika
• Presidente	Michael D. Higgins
• Taoiseach	Micheál Martin
• Tánaiste	Leo Varadkar
Lehislatura	Oireachtas
• Akinngato a kamara	Seanad Éireann
• Akinbaba a kamara	Dáil Éireann
Pannakawayawayas Manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian
• Nairangarang	24 Abril 1916
• Napasingkedan	21 Enero 1919
• Mabigbigan	6 Didiembre 1922
• Batay-linteg	29 Disiembre 1937
• Simmina ti Mankomunidad	18 Abril 1949
Kalawa
• Dagup	70,273 km2 (27,133 sq mi) (Maika-120)
• Danum (%)	2.00
Populasion
• Senso idi 2016	4,761,865 (Maika-120)
• Densidad	67.7/km2 (175.3/sq mi) (Maiak-142)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$175.185 bilion (Maika-55)
• Tunggal maysa a tao	$39,312 (Maika-15)
GDP (nominal)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$212.792 bilion (Maika-42)
• Tunggal maysa a tao	$47,751 (Maika-14)
Gini (2011)	29.8; ababa
HDI (2013)	0.899; nangato unay · Maika-11
Kuarta	Euro (€) (EUR)
Sona ti oras	UTC+0 (WET)
• Kalgaw (DST)	UTC+1 (IST (WEST))
Pormat ti petsa	dd/mm/yyyy
Pagmanehuan	kanigid
Kodigo ti panagtawag	353
TLD ti internet	.ie
	a. ^ Artikulo 4 iti Batay-linteg ti Irlanda ket iparangarang na a ti nagan ti Estado ket Irlanda; Paset 2 iti Tignay Republika ti Irlanda 948 ket iparangarangna a ti panangipalpalawag ti estado ket ti Republika ti Irlanda.; b. ^ Ti .eu a pagturayan ket maususar pay, maibingbingayan daytoy kadagiti estado a kameng iti Kappon ti Europa.

Nagsasabtan: 53°N 8°W / 53°N 8°W / 53; -8

Ti Irlanda^[8] (/ˈaɪərlənd/ wenno /ˈɑːrlənd/; Irlandes: Éire, ilawlawag a kas ti Republika ti Irlanda (Irlandes: Poblacht na hÉireann),^[9] ket maysa a naturay nga estado idiay Europa a nakasakup ti agarup a makalima iti isla iti addaan iti isu met laeng a nagan. Ti kapitolio na daytoy ket ti Dublin. Ti populasion ti estado ket 4.76 riwriw idi 2016. Daytoy ket maysa a batay-linteg a republika a tinurayan ti maysa a parlamentario a demokrasia, nga addaan iti nabutosan a presidente nga agserserbi a kas ti daulo iti estado. Kameng daytoy iti Kappon ti Europa. Ti Irlanda ket maysa a naparang-ay a pagilian nga addan ti maikapito a kangtuan a Pagsurotan ti Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan.^[10] Daytoy a pagilian ket nangato a nairanggo para iti nawaya a pagladditan, nawaya nga ekonomia ken demokrasia ken nawaya a politika. Ti Irlanda ket kameng pay ti Konseho ti Europa, tie Organisasion para itir Ekonomia Pagtitinnulongan ken Panagrangrang-ay, ti Organisasion ti Komersio ti Lubong ken ti Nagkaykaysa a Pagpagilian.

Paammo

^ Sakbay idi 2002, ti Irlanda ket agus-usar ti punt (libra ti Irlandes) nga isu daytoy ti kuarta a maus-usar. Ti euro ket immuna a maus-usar idi 1999.

Dagiti nagibasaran

^ "Tignay dagiti Opisia a Pagsasao 2003". Opisina iti Abogado Heneral. Naala idi 18 Pebrero 2012.
^ "Ireland". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-05-06. Naala idi 28 Agosto 2011.
^ "CSO 2006 a Senso – Volume 5 – Etniko wenno Kultural a Likud a lugar (a mairaman dagiti Irlandes nga agbanbaniaga a komunidad)" (PDF). 2006. Naala idi 9 Hulio 2009.
^ ^a ^b ^c ^d "Ireland". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 29 Abril 2011.
^ "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.
^ "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.
^ John Coakley (20 Agosto 2009). Ti Politika idiay Republika ti Irlanda. Taylor & Francis. p. 76. ISBN 978-0-415-47672-0. Naala idi 2 Mayo 2011.
^ Gobierno ti Irlanda (1937). "Artikulo 4". Batay-linteg iti Irlanda. Dublin: Opisina ti Papeleria. Ti nagan ti Estado ket Éire, wenno, iti Ingles a pagsasao, Ireland.
^ Gobierno iti Irlánda (1948). "Artikulo 2". Tignay ti Republika ti Irlanda, 1948. Dublin: Gobierno iti Irlanda. A daytoy ket mairangarang a ti pannakaipalpalawag ti Estado ket isun to ti Republika ti Irlanda.
^ Magkaykaysa a Pagpagilian (2011). "Tabla 1" (PDF). Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan ken dagiti komponente na. Programa a Panagrangrang-ay ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Naala idi 26 Nobiembre 2011.

Daytoy nga artikulo a mainaig iti heograpia ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy.

[7] Sakbay idi 2002, ti Irlanda ket agus-usar ti punt (libra ti Irlandes) nga isu daytoy ti kuarta a maus-usar. Ti euro ket immuna a maus-usar idi 1999.

[1] "Tignay dagiti Opisia a Pagsasao 2003". Opisina iti Abogado Heneral. Naala idi 18 Pebrero 2012.

[CIA-2] "Ireland". CIA World Factbook. Central Intelligence Agency. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2019-05-06. Naala idi 28 Agosto 2011.

[3] "CSO 2006 a Senso – Volume 5 – Etniko wenno Kultural a Likud a lugar (a mairaman dagiti Irlandes nga agbanbaniaga a komunidad)" (PDF). 2006. Naala idi 9 Hulio 2009.

[imf2-4] "Ireland". Internasional a Pundo ti Panguartaan. Naala idi 29 Abril 2011.

[eurogini-5] "Gini coefficient of equivalised disposable income (source: SILC)". Eurostat Data Explorer. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2016-03-04. Naala idi 13 Agosto 2013.

[HDI-6] "2014 Human Development Report Summary" (PDF). United Nations Development Programme. 2014. pp. 21–25. Naala idi 27 Hulio 2014.

[Coakley2009-8] John Coakley (20 Agosto 2009). Ti Politika idiay Republika ti Irlanda. Taylor & Francis. p. 76. ISBN 978-0-415-47672-0. Naala idi 2 Mayo 2011.

[name-9] Gobierno ti Irlanda (1937). "Artikulo 4". Batay-linteg iti Irlanda. Dublin: Opisina ti Papeleria. Ti nagan ti Estado ket Éire, wenno, iti Ingles a pagsasao, Ireland.

[description-10] Gobierno iti Irlánda (1948). "Artikulo 2". Tignay ti Republika ti Irlanda, 1948. Dublin: Gobierno iti Irlanda. A daytoy ket mairangarang a ti pannakaipalpalawag ti Estado ket isun to ti Republika ti Irlanda.

[11] Magkaykaysa a Pagpagilian (2011). "Tabla 1" (PDF). Panagrangrang-ay ti Nagtagitaoan ken dagiti komponente na. Programa a Panagrangrang-ay ti Nagkaykaysa a Pagpagilian. Naala idi 26 Nobiembre 2011.

[8]

[9]

[10]

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[paammo 1]

[b]

[7]

Irlanda^[a] Éire
Wagayway Eskudo
Nailian a kanta: Amhrán na bhFiann (Ilokano: Ti Kanta ti Soldado)
Lokasion ti Irlanda (nangisit a berde, iti isla iti Irlanda) – idiay Europa (berde ken nangisit a kolordapo) – idiay Kappon ti Europa (berde) — [Leyenda]
Kapitolio ken kadakkelan a siudad	Dublin 53°20.65′N 6°16.05′W / 53.34417°N 6.26750°W / 53.34417; -6.26750
Opisial a sasao	Irlandes^[1] Ingles
Grupgrupo ti etniko (2006)	87% Irlandes, 13% dadduma pay ken saan a nainaganan^[2]^[3]
Nagan dagiti umili	Irlandes
Gobierno	Batay-linteg Parlamentario a republika

• Presidente	Michael D. Higgins
• Taoiseach	Micheál Martin
• Tánaiste	Leo Varadkar

Lehislatura	Oireachtas
• Akinngato a kamara	Seanad Éireann
• Akinbaba a kamara	Dáil Éireann
Pannakawayawayas Manipud ti Nagkaykaysa a Pagarian

• Nairangarang	24 Abril 1916
• Napasingkedan	21 Enero 1919
• Mabigbigan	6 Didiembre 1922
• Batay-linteg	29 Disiembre 1937
• Simmina ti Mankomunidad	18 Abril 1949

Kalawa
• Dagup	70,273 km² (27,133 sq mi) (Maika-120)
• Danum (%)	2.00
Populasion
• Senso idi 2016	4,761,865 (Maika-120)
• Densidad	67.7/km² (175.3/sq mi) (Maiak-142)
GDP (PPP)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$175.185 bilion^[4] (Maika-55)
• Tunggal maysa a tao	$39,312^[4] (Maika-15)
GDP (nominal)	Karkulo idi 2011
• Dagup	$212.792 bilion^[4] (Maika-42)
• Tunggal maysa a tao	$47,751^[4] (Maika-14)
Gini (2011)	29.8^[5] ababa
HDI (2013)	0.899^[6] nangato unay · Maika-11
Kuarta	Euro (€)^{[paammo 1]} (EUR)
Sona ti oras	UTC+0 (WET)
• Kalgaw (DST)	UTC+1 (IST (WEST))
Pormat ti petsa	dd/mm/yyyy
Pagmanehuan	kanigid
Kodigo ti panagtawag	353
TLD ti internet	.ie^[b]
a. ^ Artikulo 4 iti Batay-linteg ti Irlanda ket iparangarang na a ti nagan ti Estado ket Irlanda; Paset 2 iti Tignay Republika ti Irlanda 948 ket iparangarangna a ti panangipalpalawag ti estado ket ti Republika ti Irlanda.^[7] b. ^ Ti .eu a pagturayan ket maususar pay, maibingbingayan daytoy kadagiti estado a kameng iti Kappon ti Europa.