Sirkulo ti latitud

Ti sirkulo ti latitud iti Daga ket ti maysa a naipagpagarup a sirkulo ti daya-laud a mangisilpo kadagiti amin a lokasion (saan a maikabil dagiti kangato) a naikkan iti latitud. Ti puesto ti lokasion iti igid ti sirkulo iti latitud ket maited babaen ti bukodna a longitud.

Dagiti sirkulo ti latitud ket masansan a tinawtawagan kadagiti paralelo gapu ta dagita ket paraleloda iti tunggal maysa – a daytoy ket, ti ania man kadagiti dua a paralelo ket addaanda iti amin a lugar ken agpada iti distansia a baetanda. (Gapu ta ti Daga ket saan a nagtimbukel ti kaadayo manipud iti ekuador iti grado 10 ti amianan ket basbassit ngem kaadayo manipud kadagiti grado 10 aginggana iti 20 ti amianan. Kadagiti dadduma a proyeksion ti mapa, kasla ti proyeksion nga ekuirektanggular, nailadawan dagitoy nga agpada iti kaadayo.)

Dagiti sirkulo ti latitud ket agbalin a basbassit no umadayoda manipud iti ekuador ken no as-asidegda kadagiti ungto. Ti sirkulo ti latitud ket perpendikular kadagiti amin a meridiano, ken isu nga espesial a kaso ti loksodromika.

Ti latitud ti sirkulo ket aganay a ti anggulo a nagbaetan ti Ekuador ken ti sirkulo, a ti bertise ti anggulo iti tengnga ti Daga. Ti Ekuador ket adda iti 0°, ken ti Amianan ken Abagatan nga Ungto ket adda iti 90° amianan ken 90° abagatan. Adda dagiti 89 nga integral (sibubukel grado) a sirkulo ti latitud a nagbaetan ti Ekuador ken dagiti Ungto iti tunggal maysa a hemisperio, ngem dagitoy ket mabalin a mabingbingay kadagiti umiso a rukod iti latitud, ken masansan a mairepresenta a kas grado desimal (kas iti 34.637°N) wenno dagiti minuto ken segundo (kas iti 22°14'26"S). Awan ti patingga no kasano nga umiso ti mabalin a panagrukod iti latitud ken isu nga adda dagiti awan patinggana a bilang dagiti sirkulo ti latitud iti Daga.

Adu kadagiti mapa a mangipakpakita kadagiti sirkulo ti latitud a kas dagiti nalimpia a linia, ngem ti sirkulo ti latitud ket saan a (malaksid ti Ekuador) ti kabassitan a distansia a nagbaetan ti dua a punto iti Daga. Kadagiti sabali a panangibaga, dagiti sirkulo ti latitud (malaksid ti Ekuador) ket saan a dagiti nalatak a sirkulo (kitaen pay ti kaadayo ti nalatak a sirkulo), ngem dagitoy ket loksodromika. Isu a ti maysa nga eroplano nga agtaytayab iti nagbaetan ti siudad ti Europa ken Amianan nga Amerika ket makibinningayda iti isu met laeng a latitud nga agtayab iti adadayo ngem ti amianan, kas pagarigan idiay Greenland.

Dagiti arko ti sirkulo ti latitud ket sagpaminsan a maus-usar a kas dagiti pagbeddengan a nagbaetan dagiti pagilian wenno dagiti rehion nga ayan dagiti awan a naisangayan a masna a pagbeddengan (kas dagiti desierto), wenno ti maysa nga artipisial a pagbeddengan a nailadawan a kas "linia iti mapa", a kas ti napasamak idiay Korea.

Dagiti akinruar a silpo

Dagiti midia a mainaig iti Dagiti latitud iti Wikimedia Commons

• Obserbatorio ti Marina ti Estados Unidos Naiyarkibo 2007-10-12 iti Wayback Machine