Listaan dagiti nasalakniban a lugar ti Filipinas
Daytoy ket maysa a listaan dagiti nasalakniban a lugar iti Filipinas nga inadministro babaen ti Opisina ti Panagtaripato ti Biodibersidad ti Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso babaen ti Sistema ti Nailian a Naikaykaysa a Nasalakniban a Luglugar (National Integrated Protected Areas System (NIPAS)) Tignay ti 1992. Manipud idi 2013, adda dagiti 240 a nasalakniban a lugar iti Filipinas a mangsakop iti dagup a kalawa iti 54,500 kuadrado kilometro (21,000 sq mi) – 14.2% iti dagup a kalawa iti Filipinas.[1][2]
Pakasaritaan urnosen
Ti immuna a nangruna a lehislasion a nangbukel iti batayan ti agdama a sistema dagiti nailian a parke ken dagiti nasalakniban a lugar iti Filipinas ket ti Tignay Blng. 648 a natungpal idi 1903 babaen ti Komision ti Filipinas. Nangpakabael daytoy a tignay iti Sibil a Gobernador a "mangireserba kadagiti sibil a panggep iti publiko, ken manipud iti panaglako wenno panagtaeng, iti ania man a parte ti dominio ti publiko a saan a naitagikua babaen ti linteg para kadagiti espesial a panggep iti publiko."[3]
Napundar dagiti walo a nailian a reserba idi Hulio 26, 1904 a naibatay iti daytoy a linteg. Dagitoy ket ti: Reserba ti Bakir ti Lamao iti Bataan, Reserba ti Mariquina iti Rizal, Reserba ti Karayan Angat iti Bulacan, Reserba ti Dissuor Caliraya iti Laguna, Reserba ti La Carlota iti Negros Occidental, Reserba ti San Ramon iti Zamboanga, Reserba ti Magalang iti Pampanga, ken Hacienda San Antonio iti Isabela.[4] Iti isu met laeng a tawen, ti Tignay ti Bakir ti 1904 (Tignay Blng. 1148) ket naampon idi a mangipalawa ti sakup dagiti nasalakniban a lugar iti Filipinas.[5] Kadagiti immuna a nairangarang a kasta a reserba ti bakir ti bantay ket ti Bantay Maquiling a nairangarang idi Nobiembre 21, 1910.[6]
Idi Pebrero 1, 1932, ti Tignay dagiti Nailian a Parke (Tignay Blng. 3195) ket napakabaelan idi a pormal a mangpundar kadagiti sistema ti nailian a parke iti pagilian.[7] Immuna a nagbalin a nailian a parke iti Filipinas ti Bantay Arayat a napundar idi Hunio 27, 1933 kalpasan iti daytoy a tignay.
Dagiti serye dagiti tignay ken dagiti lehislasion ket naipasada kadagiti simmaruno a dekada a nangigandat iti ad-adu a panagpapigsa kadagitoy nga annuroten, a mairaman ti Revised Forestry Code ti 1975 (Presidential Decree No. 705) ken ti Forest Administrative Order No. 7. Kalpasan ti Batay-linteg ti 1987, napakabaelan ti National Integrated Protected Areas System Act nga immadu idi a nagpasayaat ti administrasion ken pannakaidasig dagiti nasalakniban a lugar, ken nagpaadu ti bilin ti Departamento ti Enbironmento ken dagiti Masna a Rekurso iti pannagipatungpal kadagiti probisionna.
Pannakaidasig urnosen
Dagiti nasalakniban a lugar iti Filipinas ket sakupenna dagiti 40,700 kuadrado kilometro (15,700 sq mi) a lugar ti daga ken dagiti 13,800 kuadrado kilometro (5,300 sq mi) a lugar ti baybay.[1] Maimatonanda segun dagiti sumaganad a panangidasig a naipalawag iti Seksion 4 iti National Integrated Protected Areas System Act ti 1992 (NIPAS Act).
Dagiti Nailian a Parke urnosen
Mangibagbaga dagiti nailian a parke kadagiti reserbasion ti bakir kas iti karakter a kas masna a kaatapan a naikkaten manipud iti panagtagtagitao, panagtaeng wenno iti ania man a porma ti panaggundaway malaksid iti kompormidad iti naaprobaran a plano ti panagtaripato ken ekslusibo a kasta a nailasin a mangkonserba iti lugar wenno mangpreserba iti senario, ti masna ken naipakasaritaan a banbanag, dagiti naatap nga ayup ken dagiti mula iti unegna ken ti panangited iti panagnanam kadagitoy a langa kadagiti kasta a lugar.
Dagiti Masna a Parke urnosen
Dagiti masna a parke ket relatibo a dagiti dakkel a lugar a saan a material a binaliwan babaen ti aktibidad iti tao a saan a mapalubosan dagiti panagusar iti panangiyaon kadagiti rekurso ken mataripato tapno masalakniban dagiti nasayaat a masna ken napintas a lugar iti nailian wenno kinapangruna iti lubong para iti panagusar iti siensia, edukasion ken panagliwliwa.
Lugar a Tawid ti Lubong wenno parte ti Lugar a Tawid ti Lubong
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Raw-ang Apo | 15,792.00 ha (39,022.9 acre) |
1996 | Occidental Mindoro |
| Singin a Dandanaw ti Balinsasayao | 8,016.05 ha (19,808.1 acre) |
2000 | Negros Oriental |
| Bicol | 5,201.00 ha (12,852.0 acre) |
2000 | |
| Bongsanglay | 244.72 ha (604.7 acre) |
2000 | Masbate |
| Bulkan Bulusan | 3,672.00 ha (9,073.7 acre) |
2000 | Sorsogon |
| Kalbario-Patapat | 3,800.00 ha (9,390.0 acre) |
2007 | Ilocos Norte |
| Danaw Danao | 2,193.00 ha (5,419.0 acre) |
1998 | Leyte |
| Bulkan Mahagnao | 635.00 ha (1,569.1 acre) |
1998 | Leyte |
| Bulkan Mayon | 5,775.70 ha (14,272.1 acre) |
2000 | Albay |
| Bantay Apo | 54,974.87 ha (135,845.9 acre) |
1936 | |
| Kabambantayan ti Bantay Balatukan | 8,423.00 ha (20,813.7 acre) |
2007 | Misamis Oriental |
| Bantay Guiting-Guiting | 15,265.48 ha (37,721.8 acre) |
1996 | Romblon |
| Kabambantayan ti Bantay Inayawan | 3,632.74 ha (8,976.7 acre) |
2007 | Lanao del Norte |
| Bantay Isarog | 10,112.35 ha (24,988.2 acre) |
2002 | Camarines Sur |
| Kabambantayan ti Bantay Kalatungan | 21,247.73 ha (52,504.3 acre) |
2000 | Bukidnon |
| Bantay Kanlaon | 24,388.00 ha (60,264.1 acre) |
1997 | |
| Kabambantayan ti Bantay Kitanglad | 31,235.19 ha (77,183.8 acre) |
1996 | Bukidnon |
| Bantay Malindang | 34,694.00 ha (85,730.7 acre) |
2002 | Misamis Occidental |
| Akin-amianan a Negros | 80,454.50 ha (198,807.4 acre) |
2002 | Negros Occidental |
| Akin-amianan a Sierra Madre | 359,486.00 ha (888,309.3 acre) |
1997 | Isabela |
| Peninsula ti Amianan a laud a Panay | 12,009.29 ha (29,675.6 acre) |
2002 | |
| Pasonanca | 12,107.00 ha (29,917.0 acre) |
1999 | Zamboanga del Sur |
| Isla ti Samar | 333,300.00 ha (823,602.2 acre) |
2003 | Akindaya a Visayas |
| Sibalom | 5,511.47 ha (13,619.1 acre) |
2000 | Antique |
| Raw-ang Tubbataha | 97,030.00 ha (239,766.4 acre) |
2010 | Palawan |
Dagiti Masna a Monumento urnosen
Ti maysa a masna a monumento ket relatibo a bassit a lugar a naipatengnga iti isip iti panagsalaknib kadagiti bassit a langa tapno masalakniban wenno mapreserba dagiti nailian a kinasignipikante a masna a langa iti pakabilanganda kadagiti espesial nga interesado wenno dagiti naisangayan a pannakailasin.
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Bessang Pass | 693.32 ha (1,713.2 acre) |
2000 | Ilocos Sur |
| Chocolate Hills | 14,145.00 ha (34,953.1 acre) |
1997 | Bohol |
| Salinas | 6,675.56 ha (16,495.7 acre) |
2000 | Nueva Vizcaya |
| Timpoong ken Hibok-Hibok | 2,227.62 ha (5,504.6 acre) |
2004 | Camiguin |
Nasalakniban a ladawan ti daga urnosen
Dagiti nasalakniban a ladawan ti daga/ladawan ti baybay ket dagiti lugar iti nailian a kinasignipikante a naiduma babaen ti naidangngay nga interaksion iti tao ken iti daga bayat a mangited kadagiti opurtunidad para iti panagnanam iti publiko babaen ti panagliwliwa ken turismo iti kaunegan ti kadawyan nga estilo iti biag ken aktibidad ti ekonomia kadagitoy a lugar.
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Aliwagwag | 10,491.33 ha (25,924.6 acre) |
2011 | |
| Karayan Amro | 6,471.08 ha (15,990.4 acre) |
2000 | Aurora |
| Baganga | 114.88 ha (283.9 acre) |
2000 | Davao Oriental |
| Bigbiga | 135.71 ha (335.3 acre) |
2000 | Ilocos Sur |
| Buenavista | 284.27 ha (702.4 acre) |
2000 | Quezon |
| Calbayog Pan-as–Hayiban | 7,832.00 ha (19,353.3 acre) |
1998 | Samar |
| Casecnan | 88,846.80 ha (219,545.2 acre) |
2000 | |
| Sentral Cebu | 29,062.00 ha (71,813.8 acre) |
2003 | Cebu |
| Karayan Dinadiawan | 3,371.33 ha (8,330.7 acre) |
2000 | Aurora |
| Hinulugang Taktak | 3.20 ha (7.9 acre) |
2000 | Rizal |
| José Rizal Memorial | 439.00 ha (1,084.8 acre) |
2000 | Zamboanga del Norte |
| Libunao | 46.70 ha (115.4 acre) |
2000 | Ilocos Sur |
| Lidlidda | 1,157.44 ha (2,860.1 acre) |
2000 | Ilocos Sur |
| Magapit | 3,403.62 ha (8,410.5 acre) |
2000 | Cagayan |
| Napudot nga Ub-Ubbog ti Mainit | 1,374.00 ha (3,395.2 acre) |
2000 | Davao de Oro |
| Ubbog ti Manleluag | 1,935.17 ha (4,781.9 acre) |
2004 | Pangasinan |
| Mati | 914.26 ha (2,259.2 acre) |
2005 | Davao Oriental |
| Ubbog ti Maulawin | 149.01 ha (368.2 acre) |
2000 | Quezon |
| Mimbilisan | 66.00 ha (163.1 acre) |
1999 | Misamis Oriental |
| Banbantay Banahaw–San Cristobal | 10,900.59 ha (26,935.9 acre) |
2009 | |
| Bantay Mantalingajan | 120,457.00 ha (297,655.7 acre) |
2009 | Palawan |
| Bantay Matutum | 15,600.00 ha (38,548.4 acre) |
1995 | Abagatan a Cotabato |
| Banbantay Palay-Palay–Mataas-na-Gulod | 3,973.13 ha (9,817.8 acre) |
2007 | |
| Bantay Timolan | 1,994.80 ha (4,929.3 acre) |
2000 | Zamboanga del Sur |
| Pamitinan | 600.00 ha (1,482.6 acre) |
1996 | Rizal |
| Quezon | 938.00 ha (2,317.8 acre) |
2003 | Quezon |
| Quirino | 164,364.46 ha (406,153.4 acre) |
2005 | Quirino |
| Rajah Sikatuna | 10,452.60 ha (25,828.9 acre) |
2000 | Bohol |
| Roosevelt | 786.04 ha (1,942.3 acre) |
2000 | Bataan |
| Santa Lucia | 174.16 ha (430.4 acre) |
2000 | Ilocos Sur |
| Simbahan-Talagas | 2,266.49 ha (5,600.6 acre) |
2000 | Aurora |
| Bulkan Taal | 62,292.14 ha (153,927.2 acre) |
1996 | Batangas |
| Talaytay | 3,526.29 ha (8,713.7 acre) |
2000 | Aurora |
| Labneng ti Akinngato a Karayan Marikina | 26,125.64 ha (64,557.9 acre) |
2011 | Rizal |
Nasalakniban a Ladawan ti daga ken Ladawan ti baybay urnosen
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Agoo–Damortis | 10,513.30 ha (25,978.9 acre) |
2000 | La Union |
| Alburquerque-Loay-Loboc | 1,164.16 ha (2,876.7 acre) |
1999 | Bohol |
| Isla ti Aliguay | 1,191.89 ha (2,945.2 acre) |
1999 | Zamboanga del Norte |
| Isla Apo | 691.45 ha (1,708.6 acre) |
1994 | Negros Oriental |
| Baliangao | 295.00 ha (729.0 acre) |
2000 | Misamis Occidental |
| Batanes | 213,578.00 ha (527,762.7 acre) |
1994 | Batanes |
| Biri Larosa | 33,492.00 ha (82,760.5 acre) |
2000 | Akin-amianan a Samar |
| Cuatro Islas | 12,500.00 ha (30,888.2 acre) |
2000 | Leyte |
| Luek Dumanquilas | 25,948.00 ha (64,118.9 acre) |
1999 | Zamboanga del Sur |
| Is-isla ti Nalatak ken Bassit a Santa Cruz | 1,877.00 ha (4,638.2 acre) |
2000 | Zamboanga del Sur |
| Guiuan | 60,448.00 ha (149,370.3 acre) |
1994 | Akindaya a Samar |
| Initao–Libertad | 1,300.78 ha (3,214.3 acre) |
2002 | Misamis Oriental |
| Mabini | 6,106.00 ha (15,088.3 acre) |
2000 | Davao de Oro |
| Malabungot | 120.62 ha (298.1 acre) |
2000 | Camarines Sur |
| Malampaya Sound | 200,115.00 ha (494,494.9 acre) |
2000 | Palawan |
| Murcielagos Island | 151.00 ha (373.1 acre) |
2000 | Zamboanga del Norte |
| Peñablanca | 118,781.58 ha (293,515.7 acre) |
2003 | Cagayan |
| Luek Pujada | 21,200.00 ha (52,386.3 acre) |
1994 | Davao Oriental |
| Isla ti Selinog | 1,294.35 ha (3,198.4 acre) |
2000 | Zamboanga del Norte |
| Isla ti Siargao | 278,914.13 ha (689,211.8 acre) |
1996 | Surigao del Norte |
| Is-isla ti Talibon | 6,456.87 ha (15,955.3 acre) |
1999 | Bohol |
Nasalakniban a Ladawan ti baybay urnosen
| Nagan | Kalawa | Napudar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Isla Panglao | 385.67 ha (953.0 acre) |
2003 | Bohol |
| Luek Sarangani | 215,950.00 ha (533,624.1 acre) |
1996 | Sarangani |
| Lingsat Tañon | 450.00 ha (1,112.0 acre) |
1998 |
Kamang ti ayup ken dagiti Santuario ti billlit urnosen
Ti nainget a katutubo a reserba ket ti maysa a lugar nga agtagikua iti nasayaat nga ekosistema, dagiti langa ken/wenno dagiti sebbangan ti flora ken fauna iti kinapangruna iti nailian a sientipiko a mataripato a mangsalaknib iti katutubo ken mangtaripato kadagiti proseso iti masya a saan a nadisturbo a kasasaad tapno addaan iti maysa kadagiti wadan a representatibo ti ekolohia iti masna nga enbiromento a magun-od para iti sientipiko a panagadal, panagsiim iti enbiromento, edukasion, ken para iti panagtaripato kadagiti rekurso ti henetiko iti maysa a dinamiko ken ebolusionario a kasasaad.
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Parke ti Safari ti Calauit | 3,400.00 ha (8,401.6 acre) |
1976 | Palawan |
| Calavite ken FB Harrison | 121,983.81 ha (301,428.6 acre) |
1920 | Occidental Mindoro |
| Danaw Buluan | 6,300.00 ha (15,567.6 acre) |
2006 | Cotabato |
| Danaw Malimanga | 12.35 ha (30.5 acre) |
1980 | Zambales |
| Isla Olango | 920.00 ha (2,273.4 acre) |
1992 | Cebu |
| Palawan | 761,416.00 ha (1,881,499.9 acre) |
1967 | Palawan |
Dagiti Reserba ti Rekurso urnosen
Ti reserba ti rekurso ket ti maysa nga ekstensibo ken relatibo nga isolado ken di matagtagitao a lugar a kadawyan a narigat a maserrekan a naidesignado a kasta tapno masalakniban dagiti nasma a rekurso iti lugar para iti masakbayan a panagusar ken mapawilan wenno malas-ud dagiti aktibidad a mabalin a makaapekto ti rekurso sakbay ti pannakapundar dagiti gandat a naibatay kadagiti maitunos a pannakaammo ken panagplano.
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Siocon | 793.74 ha (1,961.4 acre) |
1999 | Zamboanga del Norte |
| Labneng ti Akinngato a Karayan Agno | 77,561.00 ha (191,657.4 acre) |
2000 |
Dagiti Nasalakniban a Lugar ti Nataripato a Rekurso urnosen
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Nasalakniban a Lugar ti Nataripato a Rekurso ti El Nido | 89,134.76 ha (220,256.8 acre) |
1998 | Palawan |
Dagiti Reserba ti Baybay urnosen
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Luek Masinloc ken Oyon | 7,568.00 ha (18,700.9 acre) |
1993 | Zambales |
| Isla Palaui | 7,415.48 ha (18,324.1 acre) |
1994 | Cagayan |
| Sagay | 32,000.00 ha (79,073.7 acre) |
2001 | Negros Occidental |
| Isla Taklong | 1,143.45 ha (2,825.5 acre) |
1990 | Guimaras |
Dagti Reserba ti Bakir ti Pagbibingayan ti danum urnosen
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Karayan Aklan | 23,185.00 ha (57,291.4 acre) |
1990 | Aklan |
| Alabat | 688.00 ha (1,700.1 acre) |
1987 | Quezon |
| Karayan Alijawan-Cansuhay-Anibongan | 3,630.00 ha (8,969.9 acre) |
1992 | Bohol |
| Tanap ti Allah | 92,450.00 ha (228,448.9 acre) |
1985 | Abagatan a Cotabato |
| Pagbibingayan ti danum ti Angat | 6,600.00 ha (16,309.0 acre) |
1968 | Bulacan |
| Aurora | 430.00 ha (1,062.6 acre) |
1936 | Aurora |
| Bawa | 8,955.00 ha (22,128.3 acre) |
1987 | Cagayan |
| Karayan Binahaan | 465.00 ha (1,149.0 acre) |
1991 | Quezon |
| Calabgan | 4,803.00 ha (11,868.5 acre) |
1992 | Aurora |
| Calatrava-San Andres-San Agustin | 2,670.00 ha (6,597.7 acre) |
1982 | Romblon |
| Calauag | 328.00 ha (810.5 acre) |
1939 | Quezon |
| Capalonga | 752.00 ha (1,858.2 acre) |
1966 | Camarines Norte |
| Catanduanes | 26,010.00 ha (64,272.1 acre) |
1987 | Catanduanes |
| Dahican | 44.00 ha (108.7 acre) |
1933 | Camarines Norte |
| Dalanas River | 8,558.00 ha (21,147.3 acre) |
1990 | Antique |
| Dibalo-Pingit-Zabali-Malayat | 4,528.00 ha (11,188.9 acre) |
1992 | Aurora |
| Dipaculao | 1,786.00 ha (4,413.3 acre) |
1987 | Aurora |
| Doña Remedios-General Tinio | 20,760.00 ha (51,299.1 acre) |
1988 | |
| Dupax | 424.80 ha (1,049.7 acre) |
1934 | Nueva Vizcaya |
| Ilocos Norte Metro | 2,815.00 ha (6,956.0 acre) |
1934 | Ilocos Norte |
| Ilog-Hilabangan | 10,211.00 ha (25,231.9 acre) |
1990 | Negros Occidental |
| Infanta | 384.00 ha (948.9 acre) |
1967 | Quezon |
| Karayan Jalaur | 9,228.00 ha (22,802.9 acre) |
1990 | Iloilo |
| Kabankalan | 432.00 ha (1,067.5 acre) |
1991 | Negros Occidental |
| Danaw Lanao | 180,460.00 ha (445,926.4 acre) |
1992 | Lanao del Sur |
| Libungan | 52,820.00 ha (130,521.1 acre) |
1990 | Cotabato |
| Karayan Loboc | 19,410.00 ha (47,963.2 acre) |
1953 | Bohol |
| Lopez | 418.00 ha (1,032.9 acre) |
1940 | Quezon |
| Lower Agno | 39,304.00 ha (97,122.3 acre) |
1983 | Benguet |
| Maasin | 6,150.00 ha (15,197.0 acre) |
1923 | Iloilo |
| Mahugunao | 136.00 ha (336.1 acre) |
1932 | Misamis Oriental |
| Malagos | 235.00 ha (580.7 acre) |
1933 | Davao del Sur |
| Marcos Highway | 6,105.00 ha (15,085.8 acre) |
1978 | Benguet |
| Mariveles (Palanas) | 325.00 ha (803.1 acre) |
1919 | Bataan |
| Mulanay | 26.00 ha (64.2 acre) |
1938 | Quezon |
| Naguilian | 90.00 ha (222.4 acre) |
1936 | La Union |
| Olongapo (Palanas) | 6,335.00 ha (15,654.1 acre) |
1987 | Zambales |
| Palawan | 4,776.00 ha (11,801.8 acre) |
1982 | Palawan |
| Palompon | 2,392.00 ha (5,910.8 acre) |
1988 | Leyte |
| Karayan Panay | 4,350.00 ha (10,749.1 acre) |
1990 | Capiz |
| Pagbibingayan ti danum ti Pantabangan–Carranglan | 84,500.00 ha (208,804.0 acre) |
1969 | Nueva Ecija |
| Polillo | 130.00 ha (321.2 acre) |
1966 | Quezon |
| Santa | 25.00 ha (61.8 acre) |
1935 | Ilocos Sur |
| South Upi | 1,894.20 ha (4,680.7 acre) |
1987 | Maguindanao |
| Talavera | 37,156.00 ha (91,814.5 acre) |
1938 | |
| Tanap | 41.00 ha (101.3 acre) |
1971 | Ilocos Norte |
| Tibiang-Damagandong | 280.00 ha (691.9 acre) |
1938 | Quezon |
| Torrijos | 105.00 ha (259.5 acre) |
1932 | Marinduque |
| Tumauini | 17,670.00 ha (43,663.5 acre) |
1994 | Isabela |
| Wangag | 6,992.00 ha (17,277.6 acre) |
1987 | Cagayan |
Dagiti Lugar Masna a Biotiko urnosen
Ti masna a lugar ti biotiko ket ti maysa lugar a nailasin tapno mapalubosan ti waya iti biag dagiti kagimongan nga agtataeng iti nadangngay ngaenbiromento tapno makaampon iti moderno a teknolohia iti bukodda a kapardas.
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Abasig-Matogdon-Mananap | 5,420.12 ha (13,393.4 acre) |
2000 | Camarines Norte |
| Basilan | 4,497.00 ha (11,112.3 acre) |
2000 | Basilan |
| Buug | 1,095.00 ha (2,705.8 acre) |
1998 | Zamboanga del Sur |
| Lagonoy | 444.60 ha (1,098.6 acre) |
2000 | Camarines Sur |
Dagiti Santuario ti Kaatapan urnosen
Buklen ti santuario ti kaatapan iti maysa a lugar a mangipanamnama kadagiti masna a kasasaad a nasken tapno masalakniban dagiti nailian a signipikante a sebbangan, dagiti grupo ti sebbangan, dagiti komunidad ti biotiko wenno dagiti pisikal a langa ti enbironmento a dagitoy ket mabalin a maksapul iti tulong ti tao para iti panagpaadu.
Lugar a Tawid ti Lubong wenno parte ti Lugar iti Tawid iti Lubong
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Kalugnakan ti Agusan | 14,835.99 ha (36,660.5 acre) |
1996 | Agusan del Sur |
| Isla Chico | 7.77 ha (19.2 acre) |
2000 | Masbate |
| Marinduque | 8,827.96 ha (21,814.4 acre) |
2004 | Marinduque |
| Bantay Calavite | 18,016.19 ha (44,519.0 acre) |
2000 | Occidental Mindoro |
| Kabambantayan ti Bantay Hamiguitan | 6,834.00 ha (16,887.2 acre) |
2004 | Davao Oriental |
| Isla Naro | 109.98 ha (271.8 acre) |
2000 | Masbate |
| Isla Rasa | 1,983.00 ha (4,900.1 acre) |
2006 | Palawan |
| Turtle Islands | 242,967.00 ha (600,384.5 acre) |
1999 | Tawi-Tawi |
Luglugar ti Kaatapan urnosen
| Nagan | Kalawa | Napundar | Lokasion |
|---|---|---|---|
| Alibijaban | 430.00 ha (1,062.6 acre) |
1981 | Quezon |
| Is-isla ti Luek Awasan | 1981 | Surigao del Norte | |
| Isla Bantayan | 1981 | Cebu | |
| Is-isla ti Basot-Quinalang-Malabungot | 185.38 ha (458.1 acre) |
1981 | Camarines Sur |
| Is-isla ti Lingsat Caniago | 210.00 ha (518.9 acre) |
1981 | Bohol |
| Is-isla ti Lingsat Cebu | 34.00 ha (84.0 acre) |
1981 | Bohol |
| Isla ti Dampalit | 1981 | Masbate | |
| Is-isla ti Guinauyan-Naro-Chico-Pobre | 23.25 ha (57.5 acre) |
1981 | Masbate |
| Isabela Monte Alto Timber Resource Corp. |
1,985.00 ha (4,905.0 acre) |
1987 | Isabela |
| Is-isla ti Majaba-Napayuan | 18.00 ha (44.5 acre) |
1981 | Masbate |
| Is-isla ti Luek Panag | 1981 | Surigao del Norte | |
| Isla Rasa | 1981 | Surigao del Norte |
Dagiti nagibasaran urnosen
- ^ a b Biodiversity Management Bureau, Department of Environment and Natural Resources (2015). Guidebook to Protected Areas of the Philippines (PDF) (iti Ingles). Quezon City. ISBN 978-621-95038-5-3.[permanente a natay a silpo]
- ^ "Establishing and Managing Protected Areas". Protected Areas and Wildlife Bureau (iti Ingles). 11 Hunio 2009. Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 17 Abril 2012.
- ^ "Act No. 648" (iti Ingles) – babaen ti Supreme Court E-Library.
- ^ "Executive Order No. 33" (iti Ingles ken Espaniol) – babaen ti Executive Orders and Proclamations Issued by the Governor-General During the Year 1904 (1905, Manila: Bureau of Public Printing).
- ^ "Act No. 1148" (iti Ingles) – babaen ti Supreme Court E-Library.
- ^ "Mount Makiling Marks Centennial". BusinessMirror (iti Ingles). Naala idi 21 Hunio 2012.
{{cite news}}: Panagtaripato ti CS1: url-status (silpo) - ^ "Act No. 3915" (iti Ingles) – babaen ti Supreme Court E-Library.
Dagiti akinruar a silpo urnosen
Dagiti midia a mainaig iti Listaan dagiti nasalakniban a lugar ti Filipinas iti Wikimedia Commons- National Integrated Protected Areas System Act of 1992 (naiyarkibo)
- Protected areas (240) in the Philippines from Protected Areas and Wildlife Bureau Naiyarkibo 2014-08-08 iti Wayback Machine
- Mount Kalatungan Range Natural Park Official Site (naiyarkibo)
