Pransia
Nagsasabtan: 47°N 2°E / 47°N 2°E
Ti Republika ti Pransia (Pranses: République française [ʁepyblik fʁɑ̃sɛz]), kadawyan a makunkuna a Pransia (Ingles: /ˈfræns/ (
dengngen) FRANSS wenno /ˈfrɑːns/ FRAHNSS; Pranses: [fʁɑ̃s] (dengngen)), ket maysa a unitario a semi-presidensial a republika idiay Akinlaud nga Europa nga addan dagiti ballasiw taaw a teritorio ken is-isla a mabirukan kadagiti sabali a kontinente ken idiay taaw Indiano, Pasipiko, ken Atlantiko. Ti Metropolitano a Pransia ket igay-at na manipud idiay Baybay Mediteraneo aginggana idiay Kanal Inggles ken ti Baybay Amianan, ken manipud ti Rhine aginggana ti Taaw Atlantiko. Makunkuna daytoy a kas iti l’Hexagone ("Ti heksagono") gapu ti heometriko a tabas dagiti teritorio na. Isu daytoy ti kadakkelan a pagilian iti akinlaud nga Europa ken kukuana ti maikadua a kadakkelan a eksklusibo a sona ti ekonomia iti lubong, nga agsaksakup ti 11,035,000 km2 (4,260,000 kd mi), maikadua laeng daytoy iti Estados Unidos a (11,351,000 km2 / 4,383,000 kd mi).
Republika ti Pransia République française[1] | |
|---|---|
 Wagayway
 Nailian a Tatak (saan nga opisial)
| |
| Napili a pagsasao: Liberté, Égalité, Fraternité (Ilokano: Wayawaya, Pagkapadapadaan, Pagkakabsatan) | |
| Nailian a kanta: "La Marseillaise" | |
![Lokasion ti Metropolitano a Pransia (nangisit a berde) – idiay Europa (berde ken nangisit kolordapo) – idiay Kappon ti Europa (berde) — [Leyenda]](/wiki/Papeles:EU-France.svg) Lokasion ti Metropolitano a Pransia (nangisit a berde) – idiay Europa (berde ken nangisit kolordapo) | |
 Teritorio iti Republika iti Pransia iti lubong (mailaksid. Idiay Antartika a ti pannakaturay ket nasuspende) | |
| Kapitolio ken kadakkelan a siudad | Paris 48°51.4′N 2°21.05′E / 48.8567°N 2.35083°E |
| Opisial a sasao | Pranses |
| Dagiti rehional a pagsasao (opisial ken saan) | |
| Nagan dagiti umili | Pransés |
| Gobierno | Unitario semi-presidensial a batay-linteg a republika |
| Emmanuel Macron | |
| Michel Barnier | |
| Lehislatura | Parlamento |
| Senado | |
| Nailian a Gimong | |
| Pannakabangon | |
• Pransia | 486 (ti panagtipon babaen ti Clovis) |
| 843 (Tulag iti Verdun) | |
| 5 Oktubre 1958 (Maika-5 a republika) | |
| Kalawa | |
• Dagup[3] | 674,843 km2 (260,558 sq mi) (Maika-41) |
| 551,695 km2 (213,011 sq mi) (Maika-47) | |
| 543,965 km2 (210,026 sq mi) (Maika-47) | |
| Populasion | |
| (2023 karkulo) | |
• Dagup[3] | 68,042,591[7] (Maika-20) |
| 65,834,837[6] (Maika-22) | |
• Densidad[8] | 121/km2 (313.4/sq mi) (Maika-106) |
| GDP (PPP) | Karkulo idi 2023 |
• Dagup | $3.868 trillion[9] (Maika-10) |
• Tunggal maysa a tao | $58,765[9] (Maika-27) |
| GDP (nominal) | Karkulo idi 2023 |
• Dagup | $3.049 trillion[9] (Maika-7) |
• Tunggal maysa a tao | $46,315[9] (Maika-23) |
| Gini (2022) | 29.8[10] ababa |
| HDI (2021) |  0.903[11]nangato unay · Maika-28 |
| Kuarta | Euro,[12] CFP franc[13] (EUR, XPF) |
| Sona ti oras | UTC+1 (CET[8]) |
• Kalgaw (DST) | UTC+2 (CEST[8]) |
| Pagmanehuan | kanawan |
| Kodigo ti panagtawag | 331 |
| TLD ti internet | .fr[14] |
| |
Kadagiti napalabas a 500 tawtawen,[15] Ti Pransia ket maysa a nangruna a kabikegan nga addan ti napigsa a kultura, ekonomia, milisia ken politikal nga impluensia idiay Europa ken iti sangalubongan. Idi maika-17 ken maika-18 a siglo, ti Pransia ket nag-kolonia kadagiti nalatak a paset iti Amianan nga Amerika ken Abagatan a daya nga Asia; idi maika-19 ken nasapa a maika 20 a siglo, ti Pransia ket nagaramid ti maikadua a kadakkelan nga imperio iti dayta a panawen, a mairaman ti dakkel a paset iti Amianan, Laud ken Tengnga nga Aprika, Abagatan a daya nga Asia, ken adu pay a Karibe ken Is-isla ti Pasipiko.
Dagiti nagibasaran
urnosen- ^ Ti nagan daytoy a pagilian kadagiti rehional a pagsasao ket mairaman ti:
- Alemaniko nga Aleman: Französisch Republik;
- Basko: Frantziako Errepublika;
- Breton: Republik C'hall;
- Katalan: República Francesa;
- Korso : Republica Francese;
- Olandes: Franse Republiek;
- Arpitano: Rèpublica francêsa;
- Aleman: Französische Republik;
- Norman: Républyique fraunceise;
- Oksitano: Republica Francesa;
- Picard: République franchoèse
- ^ (iti Pranses) Ministère de la culture et de la communication – Délégation générale à la langue française et aux langues de France. "DGLF – Langues régionales et " trans-régionales " de France". Culture.gouv.fr. Naala idi 27 Enero 2010.
- ^ a b Sibubukel a teritorio iti Republika iti Pransia, a mairaman amin ti ballasiw taaw a departamento ken dagiti teritorio, ngem saan a mairaman tiPranses a teritorio iti Terre Adélie idiay Antartika nga ti panakaturay ket nasuspende manipud ti panagpirma ti Tulag ti Antartiko idi 1959.
- ^ (iti Pranses) Datos nga Nailian a Pagadalan ti Heograpiko ti Pranses.
- ^ Datos a Rehistro ti Daga ti Pranses, a mairaman dagiti nanaw, dagiti alog ken dagiti glasier a dakdakkel ngem 1 km² (0.386 sq mi wenno 247 acre) ken dagiti pay estuario ken karkarayan.
- ^ "Bilan démographique 2022 – Composantes de la croissance démographique, France métropolitaine". Insee. 17 January 2023. Naala idi 2024-01-09.
- ^ "Bilan démographique 2022 – Composantes de la croissance démographique, France". Insee. 17 January 2023. Naala idi 2024-01-09.
- ^ a b c Metropolitano a Pransia laeng.
- ^ a b c d "World Economic Outlook Database, October 2023 Edition. (France)". IMF.org. International Monetary Fund. 10 October 2023. Naala idi 10 October 2023.
- ^ "Gini coefficient of equivalised disposable income – EU-SILC survey". ec.europa.eu. Eurostat. Naala idi 25 November 2023.
- ^ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (iti Ingles). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Naala idi 8 September 2022.
- ^ Sibubukel iti Republika ti Pransia mailaksid dagiti ballasiw taaw a teritorio idiay Taaw Pasipiko.
- ^ Ballasiw taaw a teritorio ti Pranses Pransia laeng idiay Taaw Pasipiko.
- ^ Mainayon ti .fr, dudduma pay nga Internet TLD ti inususar kadagiti ballasiw taaw a Pransia départements ken dagiti teritorio: .re, .mq, .gp, .tf, .nc, .pf, .wf, .pm, .gf and .yt. Ti Pransia ket agususar pay ti .eu, a nakibingbingay kadagiti kamkameng ti Kappon ti Europa. Ti dominio ti .cat ket inus-usar idiay dagiti teritorio nga agsasao ti Katalan.
- ^ Encarta. MSN. 2008. Dagiti Nalatak a Kabilegan Naiyarkibo 2021-08-30 iti Wayback Machine. Naala idi21 Disiembre 2010.
Dagiti akinruar a silpo
urnosen
Dagiti midia a mainaig iti Pransia iti Wikimedia Commons
- Gobierno
- (iti Pranses) Élysée.fr Naiyarkibo 2012-01-03 iti Wayback Machine – Opisial a sitio ti presidensia ti Pransia
- (iti Pranses) Opisial a sitio ti gobierno
- Opisial a sitio ti publiko a serbisio ti Pransia Naiyarkibo 2012-01-03 iti Wayback Machine – Silsilpo kadagiti nadumaduma nga administrasion ken patakder
- Pangulo ti Estado ken Kamkameng ti Gabinete Naiyarkibo 2011-05-01 iti Wayback Machine iti The World Factbook
- Opisial a sitio ti Nailian nga Asemblia
- Padto ti Klima[permanente a natay a silpo]