Q

maika-17 a letra ti Latin nga abesedario

Ti Q ket ti maika-17 a letra iti alpabeto a Romano.

Q
Q
Abesedário a Latin
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg
Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn
Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu
Vv Ww Xx Yy Zz

Pakasaritaan

urnosen
Heroglipiko nga Ehipsio a
wḏ
Penisio a
Qoph
Lumaud a Griego a
Koppa
Etrusko a
Q
Latin a
Q
V24
       

Ti uni a Semitiko ti Qoph ket /q/ (voiceless uvular stop). Mabalin a naibatay ti porma ti letra ket abut ti dagum, iket, wenno uray maysa a bakes a tumtumpaw ti ipusna. Ti /q/ ket uni a kadawyan kadagiti sasao a Semitiko, ngem saan a masarakan iti adu a pagsasao ti Europa. Kas kadagiti dadduma a glipo a nagtaud iti sinuratan a Proto-Sinaitiko, naisingasing a nagparang-ay ti letra manipud iti dagiti heroglipiko nga Ehipsio.

Iti maysa a nasapa a porma ti Taga-ugma a Griego, nangirepresentar ngata ti Qoppa iti adu a labialized velar stop, a pakairamanan ti /kʷ/ ken /kʷʰ/. Iti pagsasao a Griego, gapu kadagiti naudi a panagbalbaliw ti uni, nabaliwan dagitoy a uni iti /p/ ken /pʰ/, agpada. Ngarud, nabingbingay ti Qoppa iti dua a letra: Qoppa, a nangirepresentar iti numero a 90, ken Phi, a (Φ), a nangirepresentar iti uni a /pʰ/ ti panangyesngaw, ket idi agangay ket mabalikas a kas iti /f/ iti Moderno a Griego.

Nausar dagiti Etrusko iti Q a nainaig iti V tapno mangirepresentar iti /kʷ/, ket naampon dagiti Romano iti daytoy a panagusar, agraman ti dadduma a paset ti alpabeto nga Etrusko, kas iti alpabeto a Romano. (Kitaen ti K para iti ad-adu pay.) Idi agangay,, nasukatan ti panagusar ti C (ken bariantena G) iti dagiti kaaduan nga usar ti K ken Q, ket nakalasat Q tapno mangirepresentar iti /k/ laeng, no sinurot ti /w/. (Iti sabali a pannao, iti Latin nausar ti Q iti digrapo a QU laeng, kas pagarigan qui "sino", quid "ania", ken dadduma pay.)

Iti Turkia nagbaetan ti 1928 ken 2013, maiparit ti panagusar ti Q, kasta met ti W ken X, iti opisial a dokumento ti gobierno, kas kadagiti karatula ti kalsada ken broshur. Ti letra ket paset ti alpabeto a Kurdo, ngem saan ti alpabeto a Turko.