Q
Ti Q ket ti maika-17 a letra iti alpabeto a Romano.
Abesedário a Latin | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Aa | Bb | Cc | Dd | Ee | Ff | Gg |
Hh | Ii | Jj | Kk | Ll | Mm | Nn |
Oo | Pp | Rr | Ss | Tt | Uu | |
Vv | Ww | Xx | Yy | Zz |
Pakasaritaan
urnosenHeroglipiko nga Ehipsio a wḏ |
Penisio a Qoph |
Lumaud a Griego a Koppa |
Etrusko a Q |
Latin a Q | ||
---|---|---|---|---|---|---|
|
Ti uni a Semitiko ti Qoph ket /q/ (voiceless uvular stop). Mabalin a naibatay ti porma ti letra ket abut ti dagum, iket, wenno uray maysa a bakes a tumtumpaw ti ipusna. Ti /q/ ket uni a kadawyan kadagiti sasao a Semitiko, ngem saan a masarakan iti adu a pagsasao ti Europa. Kas kadagiti dadduma a glipo a nagtaud iti sinuratan a Proto-Sinaitiko, naisingasing a nagparang-ay ti letra manipud iti dagiti heroglipiko nga Ehipsio.
Iti maysa a nasapa a porma ti Taga-ugma a Griego, nangirepresentar ngata ti Qoppa iti adu a labialized velar stop, a pakairamanan ti /kʷ/ ken /kʷʰ/. Iti pagsasao a Griego, gapu kadagiti naudi a panagbalbaliw ti uni, nabaliwan dagitoy a uni iti /p/ ken /pʰ/, agpada. Ngarud, nabingbingay ti Qoppa iti dua a letra: Qoppa, a nangirepresentar iti numero a 90, ken Phi, a (Φ), a nangirepresentar iti uni a /pʰ/ ti panangyesngaw, ket idi agangay ket mabalikas a kas iti /f/ iti Moderno a Griego.
Nausar dagiti Etrusko iti Q a nainaig iti V tapno mangirepresentar iti /kʷ/, ket naampon dagiti Romano iti daytoy a panagusar, agraman ti dadduma a paset ti alpabeto nga Etrusko, kas iti alpabeto a Romano. (Kitaen ti K para iti ad-adu pay.) Idi agangay,, nasukatan ti panagusar ti C (ken bariantena G) iti dagiti kaaduan nga usar ti K ken Q, ket nakalasat Q tapno mangirepresentar iti /k/ laeng, no sinurot ti /w/. (Iti sabali a pannao, iti Latin nausar ti Q iti digrapo a QU laeng, kas pagarigan qui "sino", quid "ania", ken dadduma pay.)
Iti Turkia nagbaetan ti 1928 ken 2013, maiparit ti panagusar ti Q, kasta met ti W ken X, iti opisial a dokumento ti gobierno, kas kadagiti karatula ti kalsada ken broshur. Ti letra ket paset ti alpabeto a Kurdo, ngem saan ti alpabeto a Turko.