R

maika-18 a letra ti Latin nga abesedario

Ti R ket ti maika-18 a letra iti alpabeto a Romano.

R
R
Abesedário a Latin
Aa Bb Cc Dd Ee Ff Gg
Hh Ii Jj Kk Ll Mm Nn
Oo Pp Qq Rr Ss Tt Uu
Vv Ww Xx Yy Zz

Pakasaritaan

urnosen
Ehipsio Proto-Sinaitko Penisio a
Resh
Lumaud a Griego a
Rho
Etrusko a
R
Latin a
R
D1
         

Kaadanan a panawen

urnosen
 
Ti sao a prognatus "naipasngay" kas naisurat iti Sarkopago ni Lucius Cornelius Scipio Barbatus (280 K.K.P.).Ipalgak daytoy a pagarigan ti naan-anay a panagrang-ay ti Latin a R iti dayta a panawen; iti isu met laeng a tiempo, agtalinaed pay ti letra a P ti daan a sukogna, a mangilasin iti dayta manipud iti Griego wenno Daan a Italiko a rho.

Kamaudiananna, naibatay ngata ti letra a R iti ladawan ti maysa nga ulo, a nausar iti dagiti alpabeto a Semitiko para iti uni a /r/ ta sao para iti "ulo" ket rêš wenno umasping iti kaaduan a sasao a Semitiko. Nagbalin ti sao a nagan ti letra, kas pagarigan ti akroponia.

Nagbalinna a Griego a Ρ ῥῶ (Plantilia:Transliterasion) ken Latin a R. Naparang-ay ti agpababa a bangkirig nga uged (\) kas maysa a grapiko a bariante iti dadduma a alpabeto a Lumaud a Griego (nga isurat ti rho kas  ), ngem, iti kaaduan, saan nga iti dagiti sinuratan a Daan nga Italiko. Naipakita ti kaaduan kadagitoy nga alpabeto dagiti bariante ti rho da iti nagbaetan ti porma ti P ken D, ngem awan ti agpababab nga uged ti Lumaud a Griego.

Kinapudnona, kadagiti kadaanan a naammuan a porma ti alpabeto a Latin a mismo idi maika-7 ken maika-6 a siglo K.K.P., inskripsion a Duenos ken Lapis Niger, naisurat pay ti r babaen ti porma a P ti letra. Ipakita ti inskripsion a Lapis Satricanus ti porma ti alpabeto a Latin agarup 500 K.K.P. Ditoy, narigat itan a mailasin ti nagtimbukel, agserra a porma a Π ti p ken porma a Ρ ti r. Naan-anay a dimmakkel ti agpababa nga uged idi maika-3 a siglo K.K.P., kas makiti iti dagiti inskripsion dagiti sarkopago ti Tanem da Scipio ti dayta a panawen. Manipud iti c. 50 K.P., naisurat ti letra a P nga addaan ti sibubukel a naserraan a silo, ket iti kasta, naaddaanna iti porma a dati nga inusar ti R..

Kursibo

urnosen
 
Ti maika-18 a siglo a pagarigan ti panagusar ti r rotunda "nagtimbukel a r" iti sinuratan a Gotiko iti Ingles.
 
Ti letra a R manipud alpabeto ni Luca Pacioli, iti De divina proportione (Maipapan iti nadibinuan a rukod, 1509).

Nagparang-ay ti minuskula a porma a r babaen ti nadumaduma a bariante ti dakkel a porma. Mairaman ti Latin a minuskula iti sapasap, iti kamaudiananna nagparant-ay manipud iti kursibo a Romano babaen ti sinuratan a unsial ti Naladaw a Kadaanan a Panawen agingga iti minuskula a Karolinhio ti maika-9 a siglo.

Iti kursibo, gagangay a saan a mairikep ti baba ti silo no di ket agtultuloy iti saka, a mangikkat iti kanayonan nga uged ti pluma. Napaababa ti uged a silo-saka iti simple nga arko a nausar iti minuskula a Karolinhio ket ita pay.

Nausar maysa a kaligrapiko a minuskula a r, pagaammo kas r rotunda wenno "nagtimbukel a r" , iti panagsasaruno a or, a nagrukob ti porma ti r tapno mangpadagus iti bukol ti o kas iti oꝛ, a maisupadi iti or. Kalpasanna, nausar met ti isu met laeng a bariante no sinurot ti r dadduma pay a babassit a letra nga addaan iti nagtimbukel a silo nga agturong iti kannawan, kas pagarigan b, h, p, kasta met tapno isurot ti digrapo a rr kas ꝛꝛ. Kaaduan a nainaig ti panagusar ti r rotunda iti sinuratan a Gotiko, ket idi maika-18 a siglo, kadagiti Ingles a teksto, saanen a nausar pay ti glipo, agraman ti sinuratan a Gotiko iti sapasap.

Nausar ti sinuratan a Insular iti minuskula a nataginayon ti dua a agpababa nga uged, ngem a saan a naiserra ti silo, a pagaammo kas ti Insular a r . Agbiag daytoy a bariante iti kaligrapia a Gaeliko a nalatak idiay Irlanda agingga iti katengngaan ti maika-20 a siglo, ngem nalimitaran laeng iti pangarkos a panggep.